Bài 17. Tim và mạch máu

Giáo viên: Trương Thế Thảo
Năm sinh: 20/04/1981
Đ/c: Xóm Đông – Tân Đức – Nhơn Mỹ - An Nhơn – Bình Định
Email: [email protected]
Website: Violet.vn/thethao0481
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hình 16.1 Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn
? Hãy mô tả con đường vận
chuyển máu của vòng tuần hoàn
nhỏ và vòng tuần hoàn lớn?
KIỂM TRA BÀI CŨ
*Vòng tuần hoàn nhỏ:
Máu từ tâm thất phải động mạch
phổi mao mạch phổi tỉnh mạch
phổi tâm nhĩ trái.
*Vòng tuần hoàn lớn :
Máu từ tâm thất trái động mạch
chủ mao mạch chủ

tỉnh mạch chủ tâm nhĩ phải.
+ O2
-C02
- 02, dd
+ CO2, bã
Hình 16.1 Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I. Cấu tạo tim:
Tim nằm trong lồng ngực, hơi lệch về bên trái.
- Tim có dạng hình chóp đáy quay xuống dưới.
- Tim cấu tạo bằng cơ tim và các mô liên kết, màng tim bao bọc bên ngoài.
- Tim có 4 ngăn: 2 tâm thất, 2 tâm nhĩ.
? Vị trí và hình dạng của tim?
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I. Cấu tạo tim:
Tim nằm trong lồng ngực, hơi lệch về bên trái.
- Tim có dạng hình chóp đáy quay xuống dưới.
- Tim cấu tạo bằng cơ tim và các mô liên kết, màng tim bao bọc bên ngoài.
- Tim có 4 ngăn: 2 tâm thất, 2 tâm nhĩ.
Hoàn thiện bảng sau:
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
? Thành cơ tim nào dày nhất? Thành cơ tim nào mỏng nhất?
? Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều?
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I. Cấu tạo tim:
Tim nằm trong lồng ngực, hơi lệch về bên trái.
- Tim có dạng hình chóp đáy quay xuống dưới.
- Tim cấu tạo bằng cơ tim và các mô liên kết, màng tim bao bọc bên ngoài.
- Tim có 4 ngăn: 2 tâm thất, 2 tâm nhĩ.
Thành tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ, thành tâm thất trái dày nhất.
Giữa các ngăn tim, giữa tim và động mạch có van một chiều.
? Thành cơ tim nào dày nhất? Thành cơ tim nào mỏng nhất?
? Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều?
- Tâm thất trái có thành cơ dày nhất. Tâm nhĩ phải có thành cơ mỏng nhất
- Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các động mạch đều có các van bảo đảm cho máu chỉ vận chuyển theo một chiều nhất định
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I. Cấu tạo tim:
Tim nằm trong lồng ngực, hơi lệch về bên trái.
- Tim có dạng hình chóp đáy quay xuống dưới.
- Tim cấu tạo bằng cơ tim và các mô liên kết, màng tim bao bọc bên ngoài.
- Tim có 4 ngăn: 2 tâm thất, 2 tâm nhĩ.
Thành tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ, thành tâm thất trái dày nhất.
Giữa các ngăn tim, giữa tim và động mạch có van một chiều.
II. Cấu tạo mạch máu:
- Có 3 loại mạch máu: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch.
? Quan sát hình 17-2, cho biết có những loại mạch máu nào? Chỉ trên tranh vẽ?
? Hãy so sánh 3 loại mạch máu qua bảng sau?
3 lớp: Biểu bì, cơ trơn, mô liên kết -> Dày hơn TM
3 lớp: Biểu bì, cơ trơn, mô liên kết -> mỏng hơn ĐM
1 lớp biểu bì
Hẹp
Rộng
Hẹp nhất
Có sợi đàn hồi
Có van 1 chiều
Nhỏ, phân
nhánh
nhiều
Dẫn máu từ tim
đến các cơ quan
với vận tốc và áp
lực lớn
Dẫn máu từ khắp
các tế bào về tim,
vận tốc và áp lực
nhỏ.
Trao đổi
chất với tế
bào.
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I. Cấu tạo tim:
Tim nằm trong lồng ngực, hơi lệch về bên trái.
- Tim có dạng hình chóp đáy quay xuống dưới.
- Tim cấu tạo bằng cơ tim và các mô liên kết, màng tim bao bọc bên ngoài.
- Tim có 4 ngăn: 2 tâm thất, 2 tâm nhĩ.
Thành tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ, thành tâm thất trái dày nhất.
Giữa các ngăn tim, giữa tim và động mạch có van một chiều.
II. Cấu tạo mạch máu:
Có 3 loại mạch máu: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch.
Cấu tạo và chức năng:
III. Chu kì co dãn của tim:
? Quan sát hình 17-3, cho biết mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài bao nhiêu giây?
? Tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
? Tâm thất làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
? Tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây?
? Trung bình mỗi phút diễn ra bao nhiêu (chu kì co dãn tim) nhịp tim?
Mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài 0,8 giây
Tâm nhĩ làm việc 0,1 giây, nghỉ 0,7 giây.
? Tâm thất làm việc 0,3 giây, nghỉ 0,5 giây.
Tim nghỉ ngơi hoàn toàn 0,4 giây.
Trung bình mỗi phút diễn ra: 60 : 0,8 = 75 chu kì co dãn tim.
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I. Cấu tạo tim:
Tim nằm trong lồng ngực, hơi lệch về bên trái.
- Tim có dạng hình chóp đáy quay xuống dưới.
- Tim cấu tạo bằng cơ tim và các mô liên kết, màng tim bao bọc bên ngoài.
- Tim có 4 ngăn: 2 tâm thất, 2 tâm nhĩ.
Thành tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ, thành tâm thất trái dày nhất.
Giữa các ngăn tim, giữa tim và động mạch có van một chiều.
II. Cấu tạo mạch máu:
Có 3 loại mạch máu: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch.
Cấu tạo và chức năng:
III. Chu kì co dãn của tim:
- Tim co dãn theo chu kỳ. Mỗi chu kỳ co dãn gồm 3 pha:
+ Pha nhĩ co ( 0,1s)
+ Pha thất co (0,3s)
+ Pha dãn chung (0,4s)
- Mỗi chu kì co dãn của tim gọi là nhịp tim.
? Mỗi chu kỳ co dãn của tim gồm bao nhiêu pha? Đó là những pha nào ?
? Tại sao tim hoạt động suốt đời mà không bị mệt?
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I. Cấu tạo tim:
Tim nằm trong lồng ngực, hơi lệch về bên trái.
- Tim có dạng hình chóp đáy quay xuống dưới.
- Tim cấu tạo bằng cơ tim và các mô liên kết, màng tim bao bọc bên ngoài.
- Tim có 4 ngăn: 2 tâm thất, 2 tâm nhĩ.
Thành tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ, thành tâm thất trái dày nhất.
Giữa các ngăn tim, giữa tim và động mạch có van một chiều.
II. Cấu tạo mạch máu:
Có 3 loại mạch máu: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch.
Cấu tạo và chức năng:
III. Chu kì co dãn của tim:
- Tim co dãn theo chu kỳ. Mỗi chu kỳ co dãn gồm 3 pha:
+ Pha nhĩ co ( 0,1s)
+ Pha thất co (0,3s)
+ Pha dãn chung (0,4s)
- Mỗi chu kì co dãn của tim gọi là nhịp tim.
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
CÂU H?I: Chú thích về các thành phần cấu tạo của tim trên hình vẽ?
Tĩnh mạch chủ trên
Tâm nhĩ phải
Van động mạch phổi
Van nhĩ thất
Tĩnh mạch chủ dưới
Tâm thất trái
Vách liên thất
Tâm nhĩ trái
Tĩnh mạch phổi
Động mạch phổi
Động mạch chủ
Tâm thất phải
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Tâm nhĩ trái
Động mạch vành trái
Tâm thất trái
Tĩnh mạch phổi
Động mạch phổi
Tĩnh mạch chủ trên
Tâm nhĩ phải
Động mạch vành phải
Tâm thất phải
Tĩnh mạch chủ dưới
Cung Động mạch chủ
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Hướng dẫn học ở nhà:
- Làm bài tập 1, 2, 3, 4 SGK trang 57
- Đọc “Em có biết “ SGK trang 5
- Vẽ hình 17.1; h17.2 SGK trang 54+55
- Xem trước bài: Vận chuyển máu qua hệ mạch. Vệ sinh hệ tuần hoàn.



Giáo viên: Trương Thế Thảo
Năm sinh: 20/04/1981
Đ/c: Xóm Đông – Tân Đức – Nhơn Mỹ - An Nhơn – Bình Định
Email: [email protected]
Website: Violet.vn/thethao0481