Bài 17. Tim và mạch máu

Tiết 17 : TIM VÀ MẠCH MÁU
GV: TRầN THị THU HƯƠNG
TRU?NG THCS THạCH BìNH - NHO QUAN - NINH BìNH
Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ và trong vòng tuần hoàn lớn
Kiểm tra bài cũ:
Vòng tuần hoàn nhỏ: Máu từ tâm thất phải được bơm lên động mạch phổi qua mao mạch phổi thực hiện việc nhả khí Cacbonic và nhận khí Oxi sau đó theo tĩnh mạch phổi về tâm nhĩ trái rồi xuống tâm thất trái.
Vòng tuần hoàn lớn: Máu từ tâm thất trái được bơm lên động mạch chủ qua mao mạch phần trên và phần dưới cơ thể thực hiện việc nhả khí Oxi và nhận khí Cacbonic sau đó theo tĩnh mạch chủ về tâm nhĩ phải rồi xuống tâm thất phải.
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim:
TIM VÀ MẠCH MÁU
Hình 17-1.Hình dạng mặt ngoài, phía trước của tim
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim:
TIM VÀ MẠCH MÁU
Hình 17-1.Hình dạng mặt ngoài, phía trước của tim
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim:
TIM VÀ MẠCH MÁU
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim:
Bảng 17-1. Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
TIM VÀ MẠCH MÁU
Kiểm tra kết quả
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim:
TIM VÀ MẠCH MÁU
* Thảo luận và ghi kết quả dự đoán của mình vào vở bài tập với các nội dung sau:
+Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua, dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn tim nào có thành cơ tim mỏng nhất ?
+Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ được bơm theo một chiều ?
KT dự đoán
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim:
TIM VÀ MẠCH MÁU
-Tim cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết tạo thành các ngăn tim.
Tim có 4 ngăn: Tâm nhĩ phải, tâm nhĩ trái, tâm thất phải, tâm thất trái.
Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ. Thành tâm thất trái dày nhất.
Giữa tâm nhĩ với tâm thất có van nhĩ thất, giữa tâm thất với động mạch có van động mạch, nhờ vậy mà máu lưu thông theo một chiều.
II. Cấu tạo mạch máu
Hình 17-2: Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
Van
Thành mao mạch chỉ có một lớp biểu bì
Động mạch nhỏ
Tĩnh mạch nhỏ
Quan sát hình 17-2, cho biết có những loại mạch máu nào?
So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa các loại mạch máu. Giải thích sự khác nhau đó
ĐỘNG MẠCH
TĨNH MẠCH
- Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày hơn của tĩnh mạch - Lòng hẹp hơn của tĩnh mạch
Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng hơn của động mạch - Lòng rộng hơn của động mạch - Có van một chiều ở những nơi máu chảy ngược chiều trọng lực
Nhỏ và phân nhánh nhiều. - Thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì. - Lòng hẹp
- Thích hợp với chức năng dẫn máu từ tim đến các cơ quan với vận tốc cao, áp lực lớn
Thích hợp với chức năng dẫn máu từ khắp các tế bào về tim với vận tốc và áp lực nhỏ
Thích hợp với chức năng tỏa rộng tới từng tế bào của các mô, tạo điều kiện cho sự trao đổi chất với các tế bào
Hình 17-2: Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
Van
Thành mao mạch chỉ có một lớp biểu bì
Động mạch nhỏ
Tĩnh mạch nhỏ
ĐỘNG MẠCH
TĨNH MẠCH
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim:
TIM VÀ MẠCH MÁU
-Tim cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết tạo thành cấc ngăn tim.
Tim có 4 ngăn: Tâm nhĩ phải, tâm nhĩ phải, tâm thất phải, tâm thất trái.
- Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ. Thành tâm thất trái dày nhất.
Giữa tâm nhĩ với tâm thất có van nhĩ thất, giữa tâm thất với động mạch có van động mạch, nhờ vậy mà máu lưu thông theo một chiều.
II. Cấu tạo mạch máu
Động mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày, lòng hẹp.
Tĩnh mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng, lòng rộng và có van.
Mao mạch: Nhỏ và phân nhánh nhiều, thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì.
III. Chu kì co dãn của tim:
Thử tính xem trung bình mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu kì co dãn tim (nhịp tim)?
Trong mỗi chu kì tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây?
Trong mỗi chu kì tâm thất làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
Trong mỗi chu kì tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim:
TIM VÀ MẠCH MÁU
-Tim cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết tạo thành cấc ngăn tim.
Tim có 4 ngăn: Tâm nhĩ phải, tâm nhĩ phải, tâm thất phải, tâm thất trái.
Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ. Thành tâm thất trái dày nhất.
Giữa tâm nhĩ với tâm thất có van nhĩ thất, giữa tâm thất với động mạch có van động mạch, nhờ vậy mà máu lưu thông theo một chiều.
II. Cấu tạo mạch máu
Động mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày, lòng hẹp.
Tĩnh mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng, lòng rộng và có van.
Mao mạch: Nhỏ và phân nhánh nhiều, thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì.
III. Chu kì co dãn của tim:
Tim hoạt động theo chu kỳ, mỗi chu kỳ gồm 3 pha.
- Pha nhĩ co : (0,1s) đẩy máu từ tâm nhĩ xuống tâm thất.
- Pha thất co:( 0,3s) đẩy máu từ tâm thất ra động mạch.
- Pha dãn chung : (0,4s) máu từ tĩnh mạch về tâm nhĩ
Câu 1: Ở tim, thành cơ của tâm thất hay tâm nhĩ nào dày nhất:
a. Thành tâm nhĩ trái
b. Thành tâm nhĩ phải
c. Thành tâm thất trái
d. Thành tâm thất phải
Trắc nghiệm: Chọn câu trả lời đúng nhất.
HỆ THỐNG BÀI
Bài tập 1: Hãy điền chú thích các thành phần cấu tạo của tim vào hình 17-4
Van nhĩ-thất
Vách liên thất
Tâm nhĩ trái
Tâm nhĩ phải
Tâm thất trái
Tĩnh mạch chủ dưới
Tĩnh mạch chủ trên
Tĩnh mạch phổi
Động mạch phổi
Động mạch chủ
Tâm thất phải
Van ĐM phổi
Hình 17-4: Sơ đồ cấu tạo trong của tim
Về nhà:
* Làm các bài tập: 1,2,3,4/57(sgk)
* Soạn bài 18: Vận chuyển máu qua hệ mạch. Vệ sinh hệ tuần hoàn.
* Chuẩn bị tiết 19 kiểm tra (1 tiết)