Bài 17. Tim và mạch máu

I. CẤU TẠO TIM
Tim nằm trong lồng ngực, giữa hai lá phổi, hơi lệch về phía trái
Tim có hình chóp, lớn bằng nắm tay
Quan sát phim minh hoạ và cho biết:
Tim nằm ở đâu? Có hình dạng như thế nào?
Phim minh h?a
I. CẤU TẠO TIM
Quan sát phim minh hoạ và cho biết:
Tim có cấu tạo ngoài như thế nào?
Phim minh h?a
1. Cấu tạo ngoài
Tim được bao bọc bởi màng tim. Màng tim được cấu tạo bằng mô liên kết. Mặt trong màng tim tiết ra một chất dịch giúp cho tim hoạt động được dễ dàng
1. Cấu tạo ngoài
I. CẤU TẠO TIM
Quan sát phim minh hoạ và chỉ trên tranh các thành phần cấu tạo của tim.
Phim minh h?a
Tĩnh mạch chủ trên
Tĩnh mạch chủ dưới
Tâm nhĩ phải
Tâm thất phải
Tâm thất trái
Tâm nhĩ trái
Động mạch chủ
Động mạch phổi
Tĩnh mạch phổi
Động mạch
vành phải
Động mạch
vành trái
1. Cấu tạo ngoài
I. CẤU TẠO TIM
Tim được bao bọc bởi màng tim. Màng tim được cấu tạo bằng mô liên kết. Mặt trong màng tim tiết ra một chất dịch giúp cho tim hoạt động được dễ dàng
Quan sát hình và điền vào bảng sau
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
2. Cấu tạo trong
I. CẤU TẠO TIM
- Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua. Dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ dày nhất? Và ngăn nào có thành cơ tim mỏng nhất?
Tâm thất trái có thành cơ tim dày nhất
Tâm nhĩ phải có thành cơ tim mỏng nhất
2. Cấu tạo trong
I. CẤU TẠO TIM
Phim minh h?a
- Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ được bơm theo một chiều?
Giữa các ngăn tim và giữa tâm thất với động mạch có các van tim đảm bảo cho máu chỉ vận chuyển theo 1 chiều nhất định
I. CẤU TẠO TIM
2. Cấu tạo trong
Phim minh h?a
I. CẤU TẠO TIM
2. Cấu tạo trong
Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết
Tim có 4 ngăn
Thành cơ tâm thất dày hơn thành cơ tâm nhĩ ( tâm thất trái có thành cơ dày nhất)
Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van -> máu lưu thông theo một chiều
II. CẤU TẠO MẠCH MÁU
- Quan sát hình và cho biết có những loại mạch máu nào?
Có 3 loại mạch máu: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch
II. CẤU TẠO MẠCH MÁU
- Thảo luận nhóm: so sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa các loại mạch máu. Hoàn thành bảng sau.
II. CẤU TẠO MẠCH MÁU
Mạch máu trong mỗi vòng tuần hoàn gồm: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch.
Thành động mạch và tĩnh mạch đều cấu tạo 3 lớp là mô liên kết, cơ trơn, biểu bì nhưng lớp mô liên kết và cơ trơn của động mạch dày hơn ở tĩnh mạch. Lòng động mạch hẹp hơn tĩnh mạch.
Thành mao mạch có 1 lớp biểu bì.

II. CẤU TẠO MẠCH MÁU
III. CHU KÌ CO DÃN CỦA TIM
- Quan sát hình và cho biết mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài bao nhiêu giây?
Mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài 0. 8 giây
Trong mỗi chu kì:
+ Tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
+ Tâm thất làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
+ Tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây?
+ Mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu kì co dãn của tim?
Tâm nhĩ làm việc 0.1 s, nghỉ 0.7 s
Tâm thất làm việc 0.3 s, nghỉ 0.4 s
Tim nghỉ ngơi hoàn toàn ( pha dãn chung): 0.4 s
Mỗi phút có 75 chu kì co dãn tim ( 75 nhịp tim)
III. CHU KÌ CO DÃN CỦA TIM
Tim co dãn theo chu kì.
Mỗi chu kì gồm 3 pha:
Pha nhĩ co: Tâm nhĩ làm việc 0.1s, nghỉ 0.7s
Pha thất co; Tâm thất làm việc 0.3 s, nghỉ 0.4s
Pha dãn chung: Tim nghỉ ngơi hoàn toàn ( pha dãn chung): 0.4s.
CỦNG CỐ
Xem phim minh họa và chỉ tên thành phần cấu tạo của tim.
Phim minh h?a
KIỂM TRA- ĐÁNH GIÁ
Phim minh h?a
- Vì sao tim làm việ suốt đời mà không thấy mệt mỏi?
Mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài 0.8 s. trong đó thời gian nghỉ ngơi của tim là 0.4s. Thời gian đó tim đã phục hồi. Nên tim có thể hoạt động suốt đời mà không thấy mệt mỏi.
DẶN DÒ
Làm bài tập 1, bài tập 3 SGk.
Chuẩn bị bài sau.