Bài 17. Tim và mạch máu

Trang bìa
Trang bìa:
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN:VÕ THỊ LAN PHÒNG GD ĐT TP HUẾ TRƯỜNG THCS DUY TÂN Mục 1:
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH CÂU HỎI
Câu hỏi:
KIỂM TRA BÀI CŨ Hệ tuần hoàn máu gồm những thành phần cấu tạo nào?Vai trò của tim là gì ? * Hệ tuần hoàn máu gồm tim và hệ mạch tạo thành vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn. * Tim co bóp tạo lực đẩy máu Bài 17:
TIẾT 17-BÀI 17: TIM VÀ MẠCH MÁU I. CẤU TẠO TIM
1. Hình 1: VỊ TRÍ CỦA TIM
2. Hình 2: CẤU TẠO MÀNG TIM
3. Hình 3: HÌNH DẠNG MẶT NGOÀI, PHÍA TRƯỚC CỦA TIM
4. Hình 4: SƠ ĐỒ CẤU TẠO TRONG CỦA TIM
5. Hình 5: TIM ĐƯỢC CẤU TẠO BỞI CƠ TIM
6. Bài tâp1:
Em hãy điền vào chỗ trống nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim :
1. Tâm nhĩ trái co bơm máu tới || tâm thất trái|| 2. Tâm nhĩ phải co bơm máu tới|| tâm thất phải|| 3. Tâm thất trái co bơm máu tới|| vòng tuần hoàn lớn|| 4. Tâm thất phải co bơm máu tới || vòng tuần hoàn nhỏ|| 7. Bài tập 2:
DỰ ĐOÁN 1. Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua, dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất ( khi co sẽ tạo lực lớn nhất đẩy máu đi ) và ngăn nào có thành cơ tim mỏng nhất ? 2. Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều? * Tâm thất trái có thành cơ tim dày nhất * Tâm nhĩ phải có thành cơ tim mỏng nhất *Van tim 8.Nội dung:
I. CẤU TẠO TIM: - Cơ tim,mô liên kết tạo thành các ngăn (4ngăn). - Tâm thất có thành cơ dày hơn tâm nhĩ(tâm thất trái có thành cơ dày nhất). - Giữa tâm thất và tâm nhĩ, giữa tâm thất và động mạch có van giúp máu lưu thông theo một chiều. II .CẤU TẠO MẠCH MÁU
1. Hình: SƠ ĐỒ CẤU TẠO MẠCH MÁU
2. Bài tập 1:
QUAN SÁT HÌNH 17.2 CHO BIẾT CÓ NHỮNG LOẠI MẠCH MÁU NÀO Mạch máu trong mỗi vòng tuần hoàn đều gồm
Động mạch, tĩnh mạch ,mạch bạch huyết
Động mạch, mao mạch
Tĩnh mạch, mao mạch, mạch bạch huyết
Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch
3. Bài tập 2:
HÃY ĐIỀN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG VỀ CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA MẠCH MÁU TRONG CÁC CÂU SAU:
1.ĐỘNG MẠCH : -Thành mạch:số lớp||3||,độ dày||dày|| -Lòng mạch:||hẹp|| -Chức năng:||dẫn máu từ tim đến cơ quan|| 2.TĨNH MẠCH: -Thành mạch:số lớp||3||,độ dày||mỏng|| -Lòng mạch:||rộng có van|| -Chức năng:||dẫn máu từ cơ quan về tim|| 3.MAO MẠCH: -Thành mạch:số lớp||1||,độ dày||mỏng nhất|| -Lòng mạch:||hẹp nhất|| -chức năng:||trao đổi chất|| 4. Nội dung:
II.CẤU TẠO MẠCH MÁU: Mạch máu trong mỗi vòng tuần hoàn đều gồm: Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch Động mạch thành có 3 lớp, dày, dẫn máu từ tim đến các cơ quan với vận tốc cao, áp lực lớn. Tĩnh mạch thành có 3 lớp, mỏng, có van 1 chiều, dẫn máu từ các tế bào về tim với vận tốc và áp lực nhỏ . Mao mạch nhỏ , phân nhánh nhiều , thành mỏng gồm 1 lớp biểu bì, toả rộng tới từng tế bào của các mô tạo điều kiện cho sự trao đổi chất . III. CHU KÌ CO DÃN CỦA TIM
1. Hình1: SƠ ĐỒ CHU KÌ CO DÃN CỦA TIM
- Tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây ,nghỉ bao nhiêu giây ? *Làm việc 0.1s *Nghỉ 0.7s - Tâm thất làm việc bao nhiêu giây ,nghỉ bao nhiêu giây ? *Làm việc 0.3s *Nghỉ 0.5s - Tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây ? *Tim nghỉ hoàn toàn 0.4 s 2. Hình2:
3. Nội dung:
* Gồm :3 pha - Pha nhĩ co (0.1s) máu từ tâm nhĩ đến tâm thất. - Pha thất co (0.3s) máu từ tâm thất đến động mạch chủ. III. CHU KÌ CO DÃN CỦA TIM : - Pha dãn chung (0.4s) máu từ tĩnh mạch vào tâm nhĩ. CỦNG CỐ
1. Liên hệ: LIÊN HỆ
Ý THỨC BẢO VỆ HỆ TIM MẠCH - Khắc phục và hạn chế các nguyên nhân làm tăng nhịp tim và huyết áp: + Không sử dụng các chất kích thích có hại như thuốc lá, hêrôin, rượu, dôping... + Cần kiểm tra sức khoẻ định kì hằng năm để phát hiện khuyết tật liên quan đến tim mạch sẽ được chữa trị kịp thời hay có chế độ hoạt động và sinh hoạt phù hợp theo lời khuyên bác sĩ. - Cần tiêm phòng các bệnh có hại cho tim mạch như thương hàn, bạch hầu và điều trị kịp thời các chứng bệnh như cúm, thấp khớp... - Hạn chế ăn các thức ăn có hại cho tim mạch như mỡ động vật... - Tập thể dục thể thao thường xuyên, đều đặn kết hợp với xoa bóp ngoài da 2. Ghi nhớ:
GHI NHỚ: Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết, tạo thành các ngăn tim (tâm nhĩ phải, tâm nhĩ trái, tâm thất phải và tâm thất trái) và các van tim (van nhĩ-thất, van động mạch). Mạch máu trong mỗi vòng tuần hoàn đều gồm :động mạch, tĩnh mạch và mao mạch. Tim co dãn theo chu kì. Mỗi chu kì gồm 3 pha : pha nhĩ co, pha thất co, pha dãn chung. Sự phối hợp hoạt động của các thành phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho máu được bơm theo một chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và từ tâm thất vào động mạch. 3. Bài tập 1:
HÃY KÉO CÁC Ý Ở CỘT BÊN TRÁI THẢ VÀO CÁC Ý TƯƠNG ỨNG Ở CỘT BÊN PHẢI
-Thành cơ dày nhất là thành
-Thành cơ mỏng nhất là thành
-Máu không chảy từ tâm thất lên tâm nhĩ là nhờ
-Máu từ tĩnh mạch phổi đổ về
-Giữa tâm thất và động mạch có

4. Bài tập 2:
MỖI CHU KÌ CO DÃN CỦA TIM KÉO DÀI KHOẢNG:
a. 0.3s
b. 0.1s
c. 0.8s
d. 0.4s
5. Bài tập 3:
TRONG MỖI CHU KÌ TIM LÀM VIỆC VÀ NGHỈ NHƯ SAU :
a. Tâm nhĩ làm việc 0.1s, nghỉ 0.7s.
b. Tâm thất làm việc 0.3s , nghỉ 0.5s.
c. Tim nghỉ hoàn toàn 0.4s
d. Cả a, b, c


6. Bài tập 4:
Tim cấu tạo bởi:
Cơ tim
Cơ tim và cơ trơn
Cơ trơn và cơ vân
Cơ tim và mô liên kết
7.Dặn dò: DẶN DÒ
Học bài và trả lời các câu hỏi sau: 1. Tim có cấu tạo phù hợp với chức năng như thế nào? 2. Vì sao tim hoạt động suốt cuộc đời mà không mệt mỏi ? 3. Cấu tạo các loại mạch thích nghi với chức năng như thế nào? Đọc mục "Em có biết". Làm bài tập 1,2,3,4 Sgk. Soạn bài 18 trang 58 Sgk.