Bài 17. Tim và mạch máu

Giáo viên thực hiện:
TRỊNH VĂN THUẬN
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ
MÔN: SINH HỌC
Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ và trong vòng tuần hoàn lớn
Kiểm tra bài cũ:
Vòng tuần hoàn nhỏ: Máu từ tâm thất phải được bơm lên động mạch phổi qua mao mạch phổi thực hiện TĐK (nhả khí Cacbonic và nhận khí Oxi) sau đó theo tĩnh mạch phổi về tâm nhĩ trái rồi xuống tâm thất trái.
Vòng tuần hoàn lớn: Máu từ tâm thất trái được bơm lên động mạch chủ qua mao mạch phần trên và phần dưới cơ thể thực hiện việc trao đổi chất sau đó theo tĩnh mạch chủ về tâm nhĩ phải rồi xuống tâm thất phải.
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
Hình 17-1.Hình dạng mặt ngoài, phía trước của tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
1. Cấu tạo ngoài
Quan sát hình 17-1 Trình bày cấu tạo ngoài của tim?
?
Màng bao tim, các mạch máu quanh tim
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
2. Cấu tạo trong.
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
Hãy quan sát hình vẽ và căn cứ chiều dài quãng đường hãy dự đoán:
Ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất, ngăn nào có thành cơ tim mỏng nhất ?
Giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ được bơm theo một chiều ?
Quan sát tranh vẽ hoàn thành phiếu học tập số 1
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
Tâm thất trái có thành cơ tim dày nhất. Tâm nhĩ phải có thành cơ tim mỏng nhất.
H17-4. Sơ đồ cấu tạo trong của tim
Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các mạch máu có các van đảm bảo máu chỉ vận chuyển theo một chiều nhất định
TIM VÀ MẠCH MÁU
1. Cấu tạo ngoài
2. Cấu tạo trong.
Van nhĩ -thất
Tâm nhĩ phải
Van động mạch
Tâm nhĩ trái
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Kiểm tra kết quả dự đoán
Các em hãy quan sát hình ảnh sau
? Tim được cấu tạo bởi loại mô nào?
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
* Tim có thành tâm thất trái dày hơn thành tâm thất phải.
* Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các động mạch đều có van.(van nhĩ – thất, van động mạch)
* Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết, tạo thành các ngăn tim.(tâm nhĩ trái, tâm nhĩ phải, tâm thất phải và tâm thất trái )
TIM VÀ MẠCH MÁU
2. Cấu tạo trong
1. Cấu tạo ngoài
Chức năng của tim:
Co bóp tống máu đi nhận máu về
Trong thực tế bệnh hở van tim, hẹp …
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
Hình 17-2: Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
Có 3 loại mạch máu: Động mạch, Tĩnh mạch và mao mạch
? So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa các loại mạch máu. Giải thích sự khác nhau đó
Quan sát hình
17-2, cho biết có những loại mạch máu nào?
TIM VÀ MẠCH MÁU
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
Van
Thành mao mạch chỉ có một lớp biểu bì
Động mạch nhỏ
Tĩnh mạch nhỏ
- Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày hơn của tĩnh mạch - Lòng hẹp hơn của tĩnh mạch
Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng hơn của động mạch - Lòng rộng hơn của động mạch - Có van một chiều
Nhỏ và phân nhánh nhiều. - Thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì. - Lòng hẹp
- Thích hợp với chức năng dẫn máu từ tim đến các cơ quan với vận tốc cao, áp lực lớn
Thích hợp với chức năng dẫn máu từ khắp các tế bào về tim với vận tốc và áp lực nhỏ
Thích hợp với chức năng tỏa rộng tới từng tế bào của các mô, tạo điều kiện cho sự trao đổi chất với các tế bào
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
* Động mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày, lòng hẹp.
* Tĩnh mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng, lòng rộng và có van.
* Mao mạch: Nhỏ và phân nhánh nhiều, thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì.
Hình 17-2: Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
TIM VÀ MẠCH MÁU
? Rút ra kết luận về cấu tạo của mạch máu?
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
Trong mỗi chu kì tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
Trong mỗi chu kì tâm thất làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
Trong mỗi chu kì tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây?
Thử tính xem trung bình mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu kì co dãn tim (nhịp tim)?
TIM VÀ MẠCH MÁU
Quan sát H17-3, cho biết mỗi chu kỳ co dãn của tim kéo dài bao nhiêu giây?
Mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài Trung bình khoảng 0,8 giây
Tâm nhĩ làm việc 0,1 giây, nghỉ 0,7 giây
Tâm thất làm việc 0,3 giây, nghỉ 0,5 giây
Trung bình trong mỗi phút diễn ra 75 chu kì co dãn của tim
Tim nghỉ ngơi hoàn toàn là 0,4 giây
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
* Tim co dãn theo chu kì. Mỗi chu kì gồm 3 pha: Pha nhĩ co, pha thất co, pha dãn chung
TIM VÀ MẠCH MÁU
? Giải thích vì sao tim hoạt động suốt đời không cần nghỉ ngơi
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
1. Cấu tạo ngoài
- Màng bao tim, các mạch máu bọc bên ngoài

* Mao mạch: Nhỏ và phân nhánh nhiều, thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì.
2. Cấu tạo trong -Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết, tạo thành các ngăn tim.(tâm nhĩ trái, tâm nhĩ phải, tâm thất phải và tâm thất trái )
- Tim có thành tâm thất trái dày hơn thành tâm thất phải.
- Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các động mạch đều có van.(van nhĩ – thất, van động mạch)
* Động mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày, lòng hẹp.
* Tĩnh mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng, lòng rộng và có van.
* Tim co dãn theo chu kì. Mỗi chu kì gồm 3 pha: Pha nhĩ co, pha thất co, pha dãn chung.
9/29/2011
14
Em Có Biết ?
* Laênêch (Laennec) – một thầy thuốc người Pháp (1781-1826), vào năm 1816 đã tình cờ phát minh ra cái ống nghe khi thấy lũ trẻ nô đùa thích thú với trò chơi: một đám gõ vào đầu này của thân cây gỗ dài và rỗng ở giữa và một đám lắng nghe ở đầu kia. Cho đến nay, ống nghe vẫn là phương tiện thường dùng giúp các bác sĩ chẩn đoán tim mạch người bệnh. Người ta đã dựng tượng ông ở Saint-Corentin quê hương ông để ghi nhận công lao này.
* Vào năm 1903, W. Anhtôven (W. Einthoven) – một nhà sinh lí học người Hà lan (1860-1927), đã sáng tạo ra một dụng cụ ghi được điện tim (điện hoạt động của tim, còn gọi là điện tâm đồ) cho phép các bác sĩ thấy được hoạt động của các bộ phận của tim lúc bình thường cũng như khi mắc bệnh. Ông đã được tặng giải Nôben năm 1924.
Phát minh ra ống nghe và điện tâm đồ
A: Dòng điện tim ở người bình thường
B: Dòng điện tim ở người bệnh nhồi máu cơ tim
Bài tập trắc nghiệm: Chọn câu trả lời đúng nhất.
Câu 1: Ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất?
A
Thành tâm nhĩ trái
B
Thành tâm nhĩ phải
C
Thành tâm thất trái
D
Thành tâm thất phải
Câu 2: Tâm thất trái co máu được bơm vào:
A Tâm nhĩ trái
B Động mạch chủ (Vòng tuần hoàn lớn)
C Tâm nhĩ phải
D Động mạch phổi
A
C
D
B
Bài tập 1: Hãy điền chú thích các thành phần cấu tạo của tim vào hình 17-4
Van nhĩ-thất
Vách liên thất
Tâm nhĩ trái
Tâm nhĩ phải
Tâm thất trái
Tĩnh mạch chủ dưới
Tĩnh mạch chủ trên
Tĩnh mạch phổi
Động mạch phổi
Động mạch chủ
Tâm thất phải
Van ĐM phổi
Hình 17-4: Sơ đồ cấu tạo trong của tim
Về nhà
* Học kĩ phần ghi nhớ sgk/tr56
*Làm các bài tập: 1,2,3,/57(sgk)
* Ôn kiến thức chương II và chương III để giờ sau ôn tập
TRƯờNG THCS Đăk ui
Giáo viên thực hiện:
Trịnh Văn Thuận
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP