Bài 17. Tim và mạch máu

TRƯỜNG THCS BÌNH HÒA ĐÔNG

ĐÓN CHÀO QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ TIẾT SINH HỌC 8
GV DẠY: PHẠM THỊ THU HOA
Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn máu.
Câu 1. Hệ tuần hoàn gồm những thành phần nào?
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Động mạch chủ, rồi đến tất cả các cơ quan
Động mạch phổi, rồi đến 2 lá phổi
Câu 2. Hãy hoàn thành bảng sau:
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I. Cấu tạo tim.
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
Quan sát hình bên và cho biết vị trí của tim trong cơ thể người?
I.Cấu tạo tim:
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Vị trí: Tim nằm trong lồng ngực, giữa 2 lá phổi, hơi lệch về phía trái.
Tim có hình chóp nón, có đáy ở trên, đỉnh ở dưới, nặng khoảng 250-300 gam.














Tim
Cơ hoành
Phổi phải
Phổi trái
Tim được bao bọc bởi màng tim( mô liên kết)
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I.Cấu tạo tim:






- Mặt trong màng tim tiết ra chất dịch giúp tim hoạt động dễ dàng.
Tim được bao bọc bởi màng tim.
I.Cấu tạo tim:
-Hình dạng:




- Vị trí:
Tim nằm trong lồng ngực giữa 2 lá phổi, hơi lệch về phía trái.
Tim có hình chóp, nặng khoảng 250-300 gam.
1. Cấu tạo ngoài
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Tĩnh mạch phổi
Động mạch vành trái
Tĩnh mạch chủ dưới
Tâm thất phải
Động mạch vành phải
Tĩnh mạch chủ trên
1
Tâm nhĩ phải
10
11
Cung động mạch chủ
Động mạch phổi
2
4
3
6
Tâm nhĩ trái
7
5
9
8
Tâm thất trái
I.Cấu tạo tim:
H.17.1 .Hình dạng mặt ngoài, phía trước của tim
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
1. Cấu tạo ngoài
Tâm thất phải
1
Tâm nhĩ phải
2
4
3
Tâm nhĩ trái

Tâm thất trái
I.Cấu tạo tim:
H.17.1 .Hình dạng mặt ngoài, phía trước của tim
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I.Cấu tạo tim:
Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn máu.
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Động mạch chủ, rồi đến tất cả các cơ quan
Động mạch phổi, rồi đến 2 lá phổi
I.Cấu tạo tim:
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Động mạch chủ, rồi đến tất cả các cơ quan
Động mạch phổi, rồi đến 2 lá phổi
THẢO LUẬN NHÓM ( 2 phút)
Câu 1. Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua có thể dùng tay sờ vào mặt ngoài các ngăn của quả tim thật. Hãy dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất, ngăn nào có thành cơ tim mỏng nhất.
Câu 2. Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ được bơm theo một chiều.
Hãy dùng dao bổ dọc một quả tim lợn, quan sát và nhận xét xem các dự đoán của nhóm mình đúng hay sai?
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Cấu tạo trong của tim
I.Cấu tạo tim:
Thành cơ tâm thất trái
Thành cơ tâm thất phải
Thành cơ tâm nhĩ trái.
Thành cơ tâm nhĩ phải
-Ngăn tim có thành cơ mỏng là: tâm nhĩ
-Ngăn tim có thành cơ dày là : tâm thất
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Thành cơ ở các ngăn tim có độ dày mỏng khác nhau phù hợp với chức năng đẩy máu đi và nhận máu về tương ứng với các vòng tuần hoàn.
Hãy giải thích tại sao thành cơ tâm thất trái dày nhất?
Cấu tạo trong của tim
I.Cấu tạo tim:
Van nhĩ - thất
Van nhĩ - thất
(Van 2 lá)
(Van 3 lá)
Van động mạch phổi
Dựa vào kiến thức đã học, hãy cho biết tim được cấu tạo bằng loại mô nào?
Van động mạch chủ
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Mô cơ tim là loại mô hoạt động không theo ý muốn của con người. Tim có cấu tạo bằng mô cơ tim phù hợp với khả năng hoạt động tự động của tim.
Giữa các ngăn tim, giữa tim với động mạch có van một chiều , giúp máu chỉ lưu thông theo một chiều.
I.Cấu tạo tim:
- Có các van tim như:……………………………… giúp máu chỉ lưu thông một chiều.
- Tim được cấu tạo bằng mô………
- Tim có 4 ngăn: …………………………Thành cơ tâm thất …….hơn thành cơ tâm nhĩ, thành cơ tâm thất trái dày nhất.
cơ tim.
2 tâm nhĩ, 2 tâm thất
dày
van nhĩ - thất, van động mạch.
1. Cấu tạo ngoài
2. Cấu tạo trong
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU

II.Cấu tạo mạch máu:
Quan sát hình trên , cho biết có những loại mạch máu nào?
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
H 17.2-Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
3 lớp: +biểu bì +cơ trơn +mô liên kết
-Hẹp
-Rộng, có van.
1lớp biểu bì.
-Rất hẹp.
3 lớp: +biểu bì +cơ trơn +mô liên kết
H 17.2-Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
II.Cấu tạo mạch máu:
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Thành mạch
Lòng mạch
Thành mạch dày
Thành mạch mỏng hơn ĐM
Thành mạch rất mỏng
II.Cấu tạo mạch máu:
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Tại sao lại có sự khác nhau trong cấu tạo giữa các loại mạch máu ?
Các loại mạch máu có chức năng khác nhau nên cấu tạo của chúng cũng khác nhau. Có sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng của các loại mạch máu.
3 lớp: +biểu bì +cơ trơn +mô liên kết
-Hẹp
-Rộng, có van.
1lớp biểu bì.
-Rất hẹp.
3 lớp: +biểu bì +cơ trơn +mô liên kết
H 17.2-Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
Thành mạch
Lòng mạch
Thành mạch dày
Thành mạch mỏng hơn ĐM
Thành mạch rất mỏng
H 17.2-Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
II.Cấu tạo mạch máu:
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
- Động mạch:
+ Thành mạch dày: gồm 3 lớp:
+Lòng mạch:
- Tĩnh mạch
+Thành mạch mỏng: gồm 3 lớp:
+Lòng mạch:
-Mao mạch
+ Thành mạch rất mỏng: gồm 1 lớp:
+Lòng mạch:

III.Chu kì co dãn của tim:
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
H17-3. Sơ đồ
chu kì co dãn của tim
I.Pha nhĩ co
II.Pha thất co
III.Pha dãn chung
0,3S
0,1S
0,4S
Quan sát hình bên, hãy cho biết : + Mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài bao nhiêu giây? +Chia thành mấy pha?
Hãy điền thời gian vào các chổ trống sau:
- Tâm nhĩ làm việc trong thời gian là:……..Nghỉ ngơi trong thời gian là ……
- Tâm thất làm việc trong thời gian là:………Nghỉ ngơi trong thời gian là………
- Tim nghỉ ngơi hoàn toàn trong thời gian là………
Tim luôn hoạt động theo chu kì co dãn.
Trong một chu kì:
0,1S
0,7S
0,3S
0,5S
0,4S
III.Chu kì co dãn của tim:
Hãy tính trung bình trong một phút có bao nhiêu chu kì co dãn của tim (nhịp tim) ?
Trung bình trong 1 phút có 75 nhịp tim
và bơm từ 4-6 lít máu
Số nhịp tim của mọi người có giống nhau không ? Vì sao?
Không.Vì nhịp tim thay đổi theo lứa tuổi, tùy theo thể trạng cơ thể, sự hoạt động, nghỉ ngơi….
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Vì sao tim hoạt động suốt đời mà không bị mệt ?
-Vì trong một chu kì : có thời nghỉ ngơi 0.4s (dãn chung) giúp cơ tim được phục hồi.
Nhịp tim của người là bao nhiêu lần/ phút? Thể tích máu tim bơm đẩy máu trong một phút là bao nhiêu?
- Nhịp tim của người trung bình là 75 lần/ phút và bơm được 4 - 6 lít máu.
Tim co dãn theo chu kì, mỗi chu kì mất thời gian bao lâu?
-Tim co dãn theo chu kỳ (0.8s).
Mỗi chu kì( nhịp tim) gồm mấy pha? Kể ra.
Gồm 3 pha: Pha nhĩ co (0.1s), Pha thất co ( 0.3s), Pha dãn chung ( 0.4s)
III.Chu kì co dãn của tim:
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU

CỦNG CỐ
Cấu tạo trong của tim
Hãy chỉ ra các bộ phận cấu tạo trong của tim?
H17-3. Sơ đồ
chu kì co dãn của tim



0,3S
0,1S
0,4S
CỦNG CỐ
Hãy xác định các pha trong chu kì co giãn của tim?
CỦNG CỐ
Thành mạch gồm 3 lớp, thành mạch dày, lòng mạch hẹp, không có van, là cấu tạo của loại mạch máu nào?
Động mạch.
Tĩnh mạch
Mao mạch
Cả a, b, c đúng
Hướng dẫn và nhà
Học bài và đọc mục em có biết.
Làm bài tập 3, 4 trang 57.
Xem trước bài mới, tìm hiểu các tác nhân gây hại cho hệ tim mạch, cách phòng tránh các tác nhân đó.