Bài 17. Tim và mạch máu

SINH HỌC 8
TRƯỜNG THCS TRUNG SƠN
GV: CAO THỊ THANH
Tiết 17 - bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Quan sát hình bên và cho biết vị trí, hình dạng của tim?
Tim nằm giữa 2 lá phổi, trong lồng ngực, hơi lệch về phía trái.
Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
1.Cấu tạo ngoài
I.Cấu tạo tim:
Tim có hình chóp nón, có đáy ở trên, đỉnh ở dưới, nặng khoảng 200-300 gam(0.5% trọng lượng cơ thể).
Quan sát hình, cho biết bao bọc bên ngoài tim là gì?
Tim được bao bọc bởi màng tim( màng liên kết): neo giữ tim
Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I.Cấu tạo tim:
1.Cấu tạo ngoài
- Màng tim tạo khoang chứa chất dịch: giảm ma sát giúp tim hoạt động dễ dàng.
I.Cấu tạo tim
1.Cấu tạo ngoài của tim
Tĩnh mạch phổi
Động mạch vành trái
Tĩnh mạch chủ dưới
Tâm thất phải
Động mạch vành phải
Tĩnh mạch chủ trên
BÀI 17 TIẾT 17
TIM VÀ MẠCH MÁU




1
Tâm nhĩ phải
10
11
Cung động mạch chủ
Động mạch phổi
2
3
4
6
Tâm nhĩ trái
7
5
9
8
Tâm thất trái
Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I.Cấu tạo tim:
1.Cấu tạo ngoài:
2.Cấu tạo trong:

Tim được cấu tạo bằng loại mô nào?
Tim có cấu tạo bằng mô cơ tim: có khả năng hoạt động tự động nhờ các nút(hạch) trên vách tim.

Tính tự động của tim
Quan sát hình bên (H.16.1), điền vào bảng sau:
Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I.Cấu tạo tim:
1.Cấu tạo ngoài:
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Động mạch chủ
Động mạch phổi
2.Cấu tạo trong:
Hoạt động của tim
E:videoplayback_4.wmv
Vị trí, cấu tạo ngoài, cấu tạo trong, van tim bình thường, van bị hở. chú ý thành tim!

Tâm nhĩ trái
Tâm thất trái
Tâm nhĩ phải
Tâm thất phải
Cấu tạo trong của tim
Thành cơ tâm nhĩ phải mỏng nhất → tạo áp lực máu nhỏ, chỉ tống máu xuống tâm thất phải.Thành cơ tâm thất trái dày nhất →tạo áp lực máu rất lớn để đẩy máu vào động mạch chủ trong vòng tuần lớn đi khắp cơ thể.
Thành cơ của ngăn nào mỏng nhất ? Thành cơ của ngăn nào dày nhất ? Điều đó có ý nghĩa gì trong sự vận chuyển máu ?
Quan sát hình trên ( H.17.4), hãy cho biết:
Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I.Cấu tạo tim:
1.Cấu tạo ngoài:
2.Cấu tạo trong:

Cấu tạo trong của tim
Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I.Cấu tạo tim:
2.Cấu tạo trong:
Van nhĩ - thất
Van nhĩ - thất
(Van 2 lá)
(Van 3 lá)
Van động mạch
Quan sát hình dưới đây, hãy cho biết giữa các ngăn tim và giữa tim với mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều?
Giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu đều có các van tim (van nhĩ - thất, van động mạch) để đảm bảo máu chỉ vận chuyển theo một chiều.
Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
II.Cấu tạo mạch máu:
Quan sát kỹ hình 17.2, hãy thảo luận nhóm để so sánh các loại mạch máu trong bảng sau:
3 lớp: biểu bì, cơ trơn và mô liên kết rất dày
3 lớp:biểu bì,cơ trơn và mô liên kết mỏng hơn
1 lớp biểu bì, rất mỏng
Hẹp
Rộng
Hẹp nhất
Có sợi đàn hồi
Có van 1 chiều
Nhỏ, nhiều nhánh
Đẩy máu từ tim đến các cơ quan.
Dẫn máu từ các cơ quan về tim.
Trao đổi chất với tế bào
Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
III.Chu kì co dãn của tim:
-Tim co dãn theo chu kì mất…(1)…, gồm…(2)…pha
+Pha nhĩ co (làm việc) mất…(3)…giây, nghỉ khoảng…(4)…giây.
+Pha thất co (làm việc)…(5)…..giây, nghỉ khoảng...(6)…giây.
+Pha dãn chung( thời gian nghỉ của tim) khoảng…(7)…giây.
Quan sát hình bên (H.17.3), điền số vào ô trống vào chỗ trống (…) trong các câu sau:
Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
III.Chu kì co dãn của tim:
-Tim co dãn theo chu kì, mất…… giây, gồm……pha.
+Pha nhĩ co (làm việc) mất…... giây, nghỉ khoảng……..giây.
+Pha thất co (làm việc)…….giây,
nghỉ khoảng..…...giây.
+Pha dãn chung( thời gian nghỉ hoàn toàn của tim) khoảng…….giây.
Quan sát hình bên (H.17.3), điền số vào ô trống vào chỗ trống (…) trong các câu sau:
0.8
3
0.1
0.7
0.3
0.5
0.4
Tiết 17- Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
III.Chu kì co dãn của tim:
Hãy tính trung bình trong một phút có bao nhiêu chu kì co dãn của tim (nhịp tim) ?
Trung bình trong 1 phút có 75 nhịp tim
và bơm từ 4-6 lít máu
Số nhịp tim của mọi người có giống nhau không ? Vì sao?
Không.Vì nhịp tim thay đổi theo lứa tuổi, tùy theo thể trạng cơ thể, sự hoạt động, nghỉ ngơi….
- Trong 1 phút trẻ sơ sinh :140 nhịp, trẻ 1 tuổi :115 nhịp, người lớn trung bình: 75 nhịp.
- Khi nghỉ ngơi: nhịp tim bình thường, khi hoạt động: nhịp tim nhanh hơn.
1. Chọn câu đúng trong câu sau:
Máu chảy trong cơ thể theo một chiều, do tim có:
A. Màng tim C. Mô liên kết
B. Cơ tim D. Các van tim
LUYỆN TẬP

LUYỆN TẬP
2. Điền vào bảng sau:

Đóng
Mở
Mở
Đóng
Đóng
Đóng
2 TÂM THẤT
2 ĐM
2 TÂM NHĨ
Hãy giải thích:
1. Vì sao tim hoạt động suốt đời mà không bị mệt ?
Vì trong một chu kì : có thời nghỉ ngơi 0.4s (dãn chung) giúp cơ tim được phục hồi mà không bị mệt.
Vì tim đang đập nhanh nên khi dừng lại đột ngột sẽ làm rối loạn nhịp tim gây ảnh hưởng xấu cho sức khỏe.
2. Vì sao khi ta đang chạy nhanh không nên dừng lại đột ngột ?
VẬN DỤNG
HOẠT ĐỘNG CỦA TIM
DẶN DÒ:
Học bài và đọc mục em có biết.
Kẽ bảng sau vào vở bài tâp