Bài 17. Tim và mạch máu

NĂM HỌC 2014- 2015
GV : CÔ GIÁO XINH
SINH HỌC 8
KIỂM TRA BÀI CŨ
* Hệ tuần hoàn máu gồm những thành phần, chức năng như thế nào?
- Hệ tuần hoàn gồm tim, máu và hệ mạch tạo thành vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn. Vòng tuần hoàn nhỏ dẫn máu qua phổi, giúp máu trao đổi O2 và CO2 Vòng tuần hoàn lớn dẫn máu qua các tế bào của cơ thể để thực hiện sự trao đổi chất.

BÀI 17
TIM VÀ MẠCH MÁU
NỘI DUNG:
Cấu tạo tim
II- Cấu tạo mạch máu

III- Chu kì co dãn của tim


I- CẤU TẠO CỦA TIM
Vị trí, hình dạng của tim?
1. Vị trí, hình dạng.
- Tim nằm giữa 2 lá phổi, hơi lệch sang bên trái.
- Tim hình chóp, đỉnh quay xuống dưới, đáy hướng lên trên

TM chủ trên
Tâm nhĩ phải
ĐM vành phải
Tâm thất phải
TM chủ dưới
Cung ĐM chủ
ĐM phổi
TM phổi
Tâm nhĩ trái
ĐM vành trái
Tâm thất trái

I- CẤU TẠO CỦA TIM
2. Cấu tạo ngoài
Màng tim: Bao bọc bên ngoài tim bằng mô liên kết.
Động mạch vành : làm nhiệm vụ dẫn máu nuôi tim
Thảo luận nhóm
Dựa vào kiến thức đã biết, hình 16-1, hình 17-1, điền vào bảng sau:
Câu 1:
Bảng 17- 1 : Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Câu 2: Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua, dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn tim nào có thành cơ tim mỏng nhất?
Câu 3: Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều?
Bảng 17- 1 : Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Động mạch chủ
Động mạch phổi
- Thành cơ tâm thất dày hơn thành cơ tâm nhĩ vì tâm nhĩ phải co bóp đẩy máu xuống tâm thất, còn tâm thất phải co bóp mạnh để tạo lực lớn nhất để đẩy máu đến toàn bộ cơ thể.
Thành cơ tâm nhĩ phải có thành cơ
tim mỏng nhất vì chỉ co bóp đẩy máu xuống tâm thất phải.
Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua, dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn tim nào có thành cơ tim mỏng nhất?
Dựa vào kiến thức đã biết, hình 16.1 và quan sát hình 17.1 điền vào bảng: Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Động mạch chủ
Động mạch phổi
TTT
TTP
TNT
TNP
ĐMC
ĐMP
- Giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu đều có van để đảm bảo máu chỉ vận chuyển theo một chiều nhất định.
Van 2 lá
Van 3 lá
Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều?
Van thất động
VAN NHĨ THẤT
VAN ĐỘNG MẠCH
6
5
TÂM NHĨ PHẢI
3
TÂM THẤT PHẢI
TÂM NHĨ TRÁI
TÂM THẤT TRÁI
2
1
4
I- CẤU TẠO CỦA TIM
3. Cấu tạo trong:
I- CẤU TẠO CỦA TIM
3. Cấu tạo trong:
- Tim có 4 ngăn
- Các van tim giúp máu lưu thông theo 1 chiều

Tâm nhĩ phải ( thành cơ mỏng nhất)
Tâm nhĩ trái
Tâm thất phải
Tâm thất trái ( thành cơ dày nhất)
- Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết tạo thành các ngăn tim và van tim.
II- CẤU TẠO MẠCH MÁU
Có bao nhiêu loại mạch máu ? Đó là những loại nào ?
Có 3 loại mạch máu: Động mạch, Tĩnh mạch, Mao mạch
Quan sát hình 17-2, hãy hoàn thành bảng sau:
II- CẤU TẠO MẠCH MÁU
- Mạch máu trong mỗi vòng tuần hoàn đều gồm: Động mạch, tĩnh mạch và mao mạch
III- CHU KỲ CO DÃN CỦA TIM

Một chu kỳ tim gồm mấy pha?

- M?i chu k? tim g?m 3 pha.

Trong 1 chu kỳ tim:
TN làm việc ...... giây, nghỉ ..... giây
TT làm việc ....... giây, nghỉ ..... giây
Tim nghỉ hoàn toàn .......giây
Một phút có ........ chu kỳ co giãn tim (nhịp tim)
0,1
0,7
0,3
0,5
0,4
75
III- CHU KỲ CO DÃN CỦA TIM
Dựa vào chu kì hoạt động của tim giải thích tại sao tim hoạt động suốt đời mà không bị mệt?
- Do thời gian hoạt động của tim là 0.4s, thời gian nghĩ ngơi 0.4s giúp cơ tim được phục hồi mà không bị mệt.

Hoạt động của các van tim trong sự vận chuyển máu

Đóng
Mở
Mở
Đóng
Mở
Đóng
Máu từ tâm nhĩ xuống tâm thất
Máu từ tâm thất vào động mạch
Máu từ tĩnh mạch về tâm nhĩ
Tim co dãn theo chu kì. Mỗi chu kì gồm 3 pha: pha nhĩ co, pha thất co, pha dãn chung.
Sự phối hợp hoạt động của của các thành phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho máu bơm theo một chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và từ tâm thất vào động mạch
III- CHU KỲ CO DÃN CỦA TIM
Ô ch? diệu kỳ
1
5
2
3
4
6
7
5
1. Loại mạch nào có thành dày nhất?
3
4
5
6
8
2
1
N
G
M
ạ
H
ộ
D
7
C
1
2
3
4
6
7
5
T
N
H
ĩ
T
H
ấ
2. Loại van nào giúp máu chảy theo một chiều từ tâm nhĩ xuống tâm thất?
3. Loại cơ nào cấu tạo nên thành của tim?
4.Chu k? co giãn
của tim gồm
mấy pha?
5. Ngan tim nào có thành dày nhất?
6. Lớp ngoài cùng của động mạch và tĩnh mạch được cấu tạo bởi loại mô nào?
6
7. Mưu?i chu k? co giãn của tim kéo dài mấy giây?
3
4
5
1
2
M
G
I
Â
T
á
7
Y
4
5
6
7
8
1
2
3
9
i
ê
n
K
ế
m
ô
l
t
10
7
8
9
5
6
2
3
4
1
11
1
2
3
4
5
B
A
P
a
H
1
2
3
4
5
c
ơ
t
m
I
T
t
r
h
ấ
â
m
t
t
á
i
3
N
2
H
3
M
4
i
7
3
P
4
I
T
Học bài, hòan chỉnh bảng 17.2
Đọc mục “Em có biết”
Học các bài: 6, 8, 9, 13, 14, 15, 16.
chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
CÔ CHO EM 10