Bài 17. Tim và mạch máu

I
N
H
H
Ọ
TRƯỜNG PT DT BT THCS TRUNG TI?N
SỞ GD& ĐT THANH HÓA * PHÒNG GD& ĐT QUAN SƠN *
* NĂM HỌC 2012-2013*
C
S
8
Các em hãy cố gắng học thật tốt
KIỂM TRA BÀI CŨ
* Hệ tuần hoàn máu gồm những thành phần nào? chức năng cña chóng?
Hệ tuần hoàn máu gồm: tim và hệ mạch
Chøc n¨ng cña tim: co bãp t¹o lùc ®Èy m¸u ®i qua c¸c hÖ m¹ch.
Chøc n¨ng cña hÖ m¹ch: dÉn m¸u tõ tim ®Õn tÕ bµo vµ tõ tÕ bµo vÒ tim

I- CẤU TẠO CỦA TIM
Quan sát hình cho biết vị trí, hình dạng của tim?
1. Vị trí, hình dạng.
- Tim nằm trong khoang ngực giữa 2 lá phổi, hơi lệch sang bên trái.
- Tim hình chóp, đỉnh quay xuống dưới, đáy hướng lên trên
Bài17 Tiết17 TIM VÀ MẠCH MÁU
2. Cấu tạo
a. Cấu tạo ngoài

TM chủ trên
Tâm nhĩ phải
ĐM vành phải
Tâm thất phải
TM chủ dưới
Cung ĐM chủ
TM phổi
ĐM phổi
Tâm nhĩ trái
ĐM vành trái
Tâm thất trái
Quan sát hình và mô tả cấu tạo ngoài của tim ?

I- CẤU TẠO CỦA TIM
1. Vị trí, hình dạng.
2. Cấu tạo
Gồm : + Màng tim bao bọc bên ngoài
+ Các mạch máu
a. Cấu tạo ngoài
b. Cấu tạo trong
Tim có mấy ngăn ? Hãy kể tên ?
Tim gồm 4 ngăn : 2 tâm nhĩ và 2 tâm thất
Bảng 17- 1 : Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Động mạch chủ (đi vào vòng tuần hoàn lớn)
Động mạch phổi (đi vào vòng tuần hoàn nhỏ)
Dựa vào kiến thức đã biết, hình 16-1, hình 17-1, điền vào bảng 17.1
- Thành cơ tâm thất dày hơn thành cơ tâm nhĩ vì tâm nhĩ co bóp đẩy máu xuống tâm thất, còn tâm thất co bóp mạnh để tạo lực lớn nhất để đẩy máu đến toàn bộ cơ thể.
Thành cơ tâm nhĩ phải có thành cơ
tim mỏng nhất vì chỉ co bóp đẩy máu xuống tâm thất phải.
Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua, dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn tim nào có thành cơ tim mỏng nhất?
Thành cơ tâm thất trái có thành cơ tim dày nhất vì chỉ co bóp đẩy máu vào động mạch chủ đi khắp cơ thể.
- Giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu đều có van để đảm bảo máu chỉ vận chuyển theo một chiều nhất định.
Van 2 lá
Van 3 lá
Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều?
Van thất động
I- CẤU TẠO CỦA TIM
1. Vị trí, hình dạng:
2. Cấu tạo
b. Cấu tạo trong:
- Tim có 4 ngăn
- Có các van tim giúp máu lưu thông theo 1 chiều

Tâm nhĩ phải ( thành cơ mỏng nhất)
Tâm nhĩ trái
Tâm thất phải
Tâm thất trái ( thành cơ dày nhất)
Tim cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết tạo nên các ngăn tim.
a. Cấu tạo ngoài:
II- CẤU TẠO MẠCH MÁU
Có bao nhiêu loại mạch máu ? Đó là những loại nào ?
Có 3 loại mạch máu: Động mạch, Tĩnh mạch, Mao mạch
Quan sát hình 17-2, hãy hoàn thành bảng sau:
Thảo luận nhóm:
3 lớp: Biểu bì, cơ trơn, mô liên kết -> Dày hơn TM
3 lớp: Biểu bì, cơ trơn, mô liên kết -> mỏng hơn ĐM
1 lớp biểu bì
Hẹp
Rộng
Hẹp nhất
Có sợi đàn hồi
Có van
1 chiều
Nhỏ, phân
nhánh
nhiều
Dẫn máu từ tim
đến các cơ quan
với vận tốc và áp
lực lớn
Dẫn máu từ khắp
các tế bào về tim,
vận tốc và áp lực
nhỏ.
Trao đổi
chất với tế
bào.
III- CHU KỲ CO DÃN CỦA TIM

Một chu kỳ tim gồm mấy pha?
- Mỗi chu kỳ tim gồm 3 pha.
Trong 1 chu kỳ tim:
TN làm việc ...... giây, nghỉ ..... giây
TT làm việc ....... giây, nghỉ ..... giây
Tim nghỉ hoàn toàn .......giây
Một phút có ........ chu kỳ co giãn tim (nhịp tim)
0,1
0,7
0,3
0,5
0,4
75
III. Chu kì co dãn của tim
Quan sát hình 17.3 điền vào các chỗ trống hoàn thành các câu sau
Dựa vào chu kì hoạt động của tim giải thích tại sao tim hoạt động suốt đời mà không bị mệt?
- Do thời gian hoạt động của tim là 0.4s, thời gian nghĩ ngơi 0.4s giúp cơ tim được phục hồi mà không bị mệt.
Ô CHỮ DIỆU KỲ
1
5
2
3
4
6
7
5
1. Loại mạch nào có thành dày nhất?
3
4
5
6
8
2
1
N
G
M
?
H
?
D
7
C
1
2
3
4
6
7
5
T
N
H
I
T
H
?
2. Loại van nào giúp máu chảy theo một chiều từ tâm nhĩ xuống tâm thất?
3. Loại cơ nào cấu tạo nên thành của tim?
4.Chu kì co giãn
của tim gồm
mấy pha?
5. Ngăn tim nào có thành dày nhất?
6. Lớp ngoài cùng của động mạch và tĩnh mạch được cấu tạo bởi loại mô nào?
6
7. Mười chu kì co giãn của tim kéo dài mấy giây?
3
4
5
1
2
M
G
I
�
T
�
7
Y
4
5
6
7
8
1
2
3
9
i
Ê
N
K
?
M
Ô
L
T
0
7
8
9
5
6
2
3
4
1
1
1
2
3
4
5
B
A
P
A
H
1
2
3
4
5
C
O
T
M
I
T
T
R
H
?
�
M
T
T
�
I
3
N
2
H
3
M
4
I
7
3
P
4
I
T
Tâm nhĩ trái
Động mạch vành trái
Tâm thất trái
Tĩnh mạch phổi
Động mạch phổi
Tĩnh mạch chủ trên
Tâm nhĩ phải
Động mạch vành phải
Tâm thất phải
Tĩnh mạch chủ dưới
Cung Động mạch chủ
Đọc mục “Em có biết”
Học các bài: 6, 8, 9, 13, 14, 15, 16.
chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.

TRÂN TRỌNG CẢM ƠN
CÁC THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH