Bài 17. Tim và mạch máu

Bài: 17 - Tim và mạch máu
Giáo viên:Harry
Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ và trong vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ: Máu từ tâm thất phải được bơm lên động mạch phổi qua mao mạch phổi thực hiện việc nhả khí Cacbonic và nhận khí Oxi sau đó theo tĩnh mạch phổi về tâm nhĩ trái rồi xuống tâm thất trái.
Vòng tuần hoàn lớn: Máu từ tâm thất trái được bơm lên động mạch chủ qua mao mạch phần trên và phần dưới cơ thể thực hiện việc nhả khí Oxi và nhận khí Cacbonic sau đó theo tĩnh mạch chủ về tâm nhĩ phải rồi xuống tâm thất phải.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Tiết 17: Tim và mạch máu
I-Tim và mạch máu:
1-Cấu tạo ngoài của tim:
Quan sát hình ảnh và cho biết vị trí, hình dạng, cấu tạo ngoài của tim?
I. Cấu tạo tim
Quan sát nhận xét vị trí, hình dạng, kích thước, cấu tạo ngoài của tim?
* Hình chóp, có các động mạch vành và màng bao bọc quanh tim.
* Gồm 4 ngăn: 2 tâm nhĩ ở trên và 2 tâm thất ở dưới
Tiết 17: Tim và mạch máu
1-Cấu tạo ngoài của tim:
I. Cấu tạo tim
Quan sát hình trên, hoàn thành bảng 17-1
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
Bảng 17-1. Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Tiết 17: Tim và mạch máu
1. Cấu tạo ngoài của tim:
2. Cấu tạo trong
I. Cấu tạo tim
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
Quan sát cấu tạo trong và bảng trả lời câu hòi:
Ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn tim nào có thành cơ tim mỏng nhất ?
TTT có thành cơ tim dày nhất. TNP có thành cơ tim mỏng nhất.
Tại sao máu chỉ được bơm theo một chiều?
Do giữa các ngăn tim và giữa tim với các động mạch đều có các van
TTT
Van 3 lá
Van ĐM
Van 2 lá
Tiết 17: Tim và mạch máu
TNP
2. Cấu tạo trong
1. Cấu tạo ngoài của tim:
I. Cấu tạo tim
*Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết, tạo thành các ngăn tim.
* Tim có thành tâm thất trái dày hơn thành tâm thất phải.
* Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các động mạch đều có van.
II. Cấu tạo mạch máu
Tiết 17: Tim và mạch máu
* Hình chóp, có các động mạch vành và màng bao bọc quanh tim.
* Gồm 4 ngăn: 2 tâm nhĩ ở trên và 2 tâm thất ở dưới
1. Cấu tạo ngoài
2. Cấu tạo trong
I. Cấu tạo tim
ĐMC
ĐMP
TMP
TNT
TTT
Vách liên thất
TMC trên
TNP
Van DM
Van nhĩ thất
TMC dưới
TTP
Vậy: Tim có cấu tạo thế nào ?
* Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết, tạo thành các ngăn tim.
* Tim có thành tâm thất trái dày hơn thành tâm thất phải.
* Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các động mạch đều có van.
Tiết 17: Tim và mạch máu
2. Cấu tạo trong
1. Cấu tạo ngoài của tim:
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
Thành mao mạch chỉ có một lớp biểu bì
Van
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
Động mạch nhỏ
Tĩnh mạch nhỏ
Hình 17-2: Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa cấu tạo và chức năng
Có mấy loại mạch máu ?
Tiết 17: Tim và mạch máu
So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa cấu tạo và chức năng
So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa cấu tạo và chức năng
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
* Động mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày, lòng hẹp.
* Tĩnh mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng, lòng rộng và có van.
* Mao mạch: Nhỏ và phân nhánh nhiều, thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì.
Hình 17-2: Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
Tiết 17: Tim và mạch máu
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
Thử tính xem trung bình mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu kì co dãn tim (nhịp tim)?
Quan sát hình trả lời câu hỏi:
Mỗi chu kỳ tim co dãn bao nhiêu giây?
0,8 s
60s (1 phút) : 0,8s = 75 lần
Tiết 17: Tim và mạch máu
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
Trong mỗi chu kỳ, tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
1 chu kỳ: TN làm việc 0,1s và nghỉ 0,7s
Trong mỗi chu kì tâm thất làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
1 chu kỳ: TT làm việc 0,3s, nghỉ 0,4s
Trong mỗi chu kì tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây?
0,4s
Qua đó em có nhận xét dì về chu kỳ co dãn của tim?
* Tim co dãn theo chu kì. Mỗi chu kì gồm 3 pha: Pha nhĩ co, pha thất co, pha dãn chung
Tiết 17: Tim và mạch máu
I. Cấu tạo tim
*Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết, tạo thành các ngăn tim.
* Tim có thành tâm thất trái dày hơn thành tâm thất phải.
* Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các động mạch đều có van.
II. Cấu tạo mạch máu
Tiết 17: Tim và mạch máu
* Hình chóp, có các động mạch vành và màng bao bọc quanh tim.
* Gồm 4 ngăn: 2 tâm nhĩ ở trên và 2 tâm thất ở dưới
1. Cấu tạo ngoài
2. Cấu tạo trong
* Động mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày, lòng hẹp.
* Tĩnh mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng, lòng rộng và có van.
* Mao mạch: Nhỏ và phân nhánh nhiều, thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì.
III. Chu kì co dãn của tim
* Tim co dãn theo chu kì. Mỗi chu kì gồm 3 pha: Pha nhĩ co, pha thất co, pha dãn chung
Bài tập 2: Hãy điền chú thích các thành phần cấu tạo của tim vào hình 17-4
Hình 17-4: Sơ đồ cấu tạo trong của tim
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Trắc nghiệm: Chọn câu trả lời đúng nhất.
Câu 1: Ở tim, thành cơ của tâm thất hay tâm nhĩ nào dày nhất:
a. Thành tâm nhĩ trái
b. Thành tâm nhĩ phải
c. Tâm nhĩ phải
d. Thành tâm thất phải
Câu 2: Tâm thất trái co máu sẽ bơm vào:
a. Tâm nhĩ trái
b. Động mạch chủ
c. Tâm nhĩ phải
d. Động mạch phổi
* Laênêch (Laennec) – một thầy thuốc người Pháp (1781-1826), vào năm 1816 đã tình cờ phát minh ra cái ống nghe khi thấy lũ trẻ nô đùa thích thú với trò chơi: một đám gõ vào đầu này của thân cây gỗ dài và rỗng ở giữa và một đám lắng nghe ở đầu kia. Cho đến nay, ống nghe vẫn là phương tiện thường dùng giúp các bác sĩ chẩn đoán tim mạch người bệnh. Người ta đã dựng tượng ông ở Saint-Corentin quê hương ông để ghi nhận công lao này.
* Vào năm 1903, W. Anhtôven (W. Einthoven) – một nhà sinh lí học người Hà lan (1860-1927), đã sáng tạo ra một dụng cụ ghi được điện tim (điện hoạt động của tim, còn gọi là điện tâm đồ) cho phép các bác sĩ thấy được hoạt động của các bộ phận của tim lúc bình thường cũng như khi mắt bệnh. Ông đã được tặng giải Nôben năm 1924.
Phát minh ra ống nghe và điện tâm đồ
A: Dòng điện tim ở người bình thường
B: Dòng điện tim ở người bệnh nhồi máu cơ tim
EM CÓ BIẾT
Cám ơn thầy cô và các em đã về dự tiết học !
Xin chân thành cảm ơn !