Bài 17. Tim và mạch máu

BÀI GIẢNG SINH HỌC 8
Bài 17:TIM VÀ MẠCH MÁU
Gv:Nguyễn Văn Cường
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi:
Nêu vai trò của tim và hệ mạch trong hệ tuần hoàn máu? ( 3,5 đ )
Mô tả đường đi của máu trong các vòng tuần hoàn? ( 6,5 đ )
TrẢ lỜi
Câu 2 :
Vòng tuần hoàn nhỏ: máu từ tâm thất phải -> động mạch phổi -> mao mạch phổi ở hai lá phổi -> tĩnh mạch phổi -> tâm nhĩ trái
=> Trao đổi khí
Vòng tuần hoàn lớn: Máu từ tâm thất trái -> động mạch chủ -> mao mạch trên và mao mạch dưới ->tĩnh mạch chủ trên và tĩnh mạch chủ dưới ->tâm nhĩ phải.
=> Trao đổi chất
Câu 1 :
Vai trò của tim : Co bóp , tạo lực đẩy máu đi qua các hệ mạch
Vai trò của hệ mạch ; Dẫn máu từ tim tới các tế bào và từ tế bào về tim
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU

I- CẤU TẠO CỦA TIM

Vị trí, hình dạng của tim?
1. Vị trí, hình dạng.
- Tim nằm giữa 2 lá phổi, hơi lệch sang bên trái.
- Tim hình chóp, đỉnh quay xuống dưới, đáy hướng lên trên

TM chủ trên
Tâm nhĩ phải
ĐM vành phải
Tâm thất phải
TM chủ dưới
Cung ĐM chủ
ĐM phổi
TM phổi
Tâm nhĩ trái
ĐM vành trái
Tâm thất trái
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU

I- CẤU TẠO CỦA TIM
1. Vị trí, hình dạng.
2. Cấu tạo ngoài
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Tim được bao bọc bởi màng tim (màng liên kết), mặt trong tiết dịch làm tim co bóp dễ dàng
- Quanh tim có các mạch máu làm nhiệm vụ dẫn máu nuôi tim

Thảo luận nhóm
Dựa vào kiến thức đã biết, hình 16-1, hình 17-1, điền vào bảng sau:
Câu 1:
Bảng 17- 1 : Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Câu 2: Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua, dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn tim nào có thành cơ tim mỏng nhất?
Câu 3: Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều?
BÀI 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I. CẤU TẠO TIM:
1. Cấu tạo ngoài
2. Cấu tạo trong
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Động mạch chủ
Động mạch phổi
Bảng 17.1: Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Tâm thất phải
Động mạch phổi
Tâm thất trái
Động mạch chủ
Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn máu
- Thành cơ tâm thất dày hơn thành cơ tâm nhĩ vì tâm nhĩ phải co bóp đẩy máu xuống tâm thất, còn tâm thất phải co bóp mạnh để tạo lực lớn nhất để đẩy máu đến toàn bộ cơ thể.
Thành cơ tâm nhĩ phải có thành cơ
tim mỏng nhất vì chỉ co bóp đẩy máu xuống tâm thất phải.
Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua, dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn tim nào có thành cơ tim mỏng nhất?
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
- Giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu đều có van để đảm bảo máu chỉ vận chuyển theo một chiều nhất định.
Van 2 lá
Van 3 lá
Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều?
Van thất động
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
I- CẤU TẠO CỦA TIM
1. Vị trí, hình dạng:
2. Cấu tạo ngoài:
3. Cấu tạo trong:
- Tim có 4 ngăn
- Có các van tim giúp máu lưu thông theo 1 chiều

Tâm nhĩ phải ( thành cơ mỏng nhất)
Tâm nhĩ trái
Tâm thất phải
Tâm thất trái ( thành cơ dày nhất)
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
II- CẤU TẠO MẠCH MÁU
Có bao nhiêu loại mạch máu ? Đó là những loại nào ?
Có 3 loại mạch máu: Động mạch, Tĩnh mạch, Mao mạch
Quan sát hình 17-2, hãy hoàn thành bảng sau:
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
3 lớp: Biểu bì, cơ trơn, mô liên kết -> Dày hơn TM
3 lớp: Biểu bì, cơ trơn, mô liên kết -> mỏng hơn ĐM
1 lớp biểu bì
Hẹp
Rộng
Hẹp nhất
Có sợi đàn hồi
Có van
1 chiều
Nhỏ, phân
nhánh
nhiều
Dẫn máu từ tim
đến các cơ quan
với vận tốc và áp
lực lớn
Dẫn máu từ khắp
các tế bào về tim,
vận tốc và áp lực
nhỏ.
Trao đổi
chất với tế
bào.
BÀI 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
III. CHU KỲ CO DÃN CỦA TIM
0,4
0,4
0,8
0,5
0,3
0,8
0,7
0,1
0,8
II. CẤU TẠO MẠCH MÁU
I. CẤU TẠO TIM
Sơ đồ chu kì co dãn của tim
1.Pha nhĩ co
2.Pha thất co
3.Pha dãn chung
Dựa vào chu kì hoạt động của tim giải thích tại sao tim hoạt động suốt đời mà không bị mệt?
- Do thời gian hoạt động của tim là 0.4s, thời gian nghĩ ngơi 0.4s giúp cơ tim được phục hồi mà không bị mệt.
Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU
Tâm nhĩ trái
Động mạch vành trái
Tâm thất trái
Tĩnh mạch phổi
Động mạch phổi
Tĩnh mạch chủ trên
Tâm nhĩ phải
Động mạch vành phải
Tâm thất phải
Tĩnh mạch chủ dưới
Cung Động mạch chủ
Đọc mục “Em có biết”
Học các bài: 6, 8, 9, 13, 14, 15, 16 chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.