Bài 17. Sự nhiễm điện do cọ xát

Kính chào quý thầy cô giáo
về dự Hội thi giáo án điện tử
Năm học: 2008 - 2009
Tru?ng THCS TT Kiờn Luong 1

Tổ Toán - Lý - Tin
Trường THCS TT Kiên Lương 1
Môn : VậT Lý 7
Tiết 19
Bài 17: Sự nhiễm điện do cọ xát
Giáo viên: Đào Thị Khoan

* PhÇn cÇn ghi vµo vë :
- C¸c ®Ò môc.
- Khi nµo cã biÓu t­îng xuÊt hiÖn.
* Khi ho¹t ®éng nhãm, nhãm tr­ëng ph©n c«ng viÖc cho tõng thµnh viªn, tÊt c¶ c¸c thµnh viªn ph¶i ho¹t ®éng, th¶o luËn.
Qui định
?
Hãy cho biết các hiện tượng được mô tả trong các hình ảnh mà các em vừa quan sát?
Sấm sét
Nam châm điện
Chải tóc
Hãy kể một vài hiện tượng điện mà em biết?
Hiện tượng điện:
Đèn điện sáng, quạt điện quay…
Chương III: điện học
Nguyên nhân của hiện tượng này
là gì?
Ngoài tự nhiên, vào những ngày mưa ta quan sát thấy hiện tượng
chớp và sấm sét. Trong thực tế chải tóc thì thấy tóc thẳng hơn, cánh
quạt điện sau 1 thời gian sử dụng thấy có bụi bám…
Tiết 19:
B�i 17: Sự nhiễm điện do cọ xát
I. Vật nhiễm điện.
Bước 2: Dùng miếng vải khô (lụa, len) cọ xát vào
thước nhựa, thanh thủy tinh, mảnh nilông, mảnh
phim nhựa.
1. Thí nghiệm 1
Bước 1: Đưa một đầu thước nhựa, thanh thủy tinh,
mảnh nilông, mảnh phim nhựa lại gần các vụn giấy,
vụn nilông, quả cầu.
Bước 3: Đưa một đầu thước nhựa, thanh thủy tinh,
mảnh nilông, mảnh phim nhựa đã cọ xát lại gần các
vụn giấy, vụn nilông, quả cầu.
Kết quả thí nghiệm 1:
Tiết 19
Bài 17: Sự nhiễm điện do cọ xát
I. Vật nhiễm điện.
1. Thí nghiệm 1
?
Kết luận 1: Nhiều vật sau khi bị cọ xát
............................... các vật khác.
có khả năng hút
. có khả năng đẩy . không đẩy và không hút
. . vừa đẩy vừa hút
Vậy các vật sau khi bị cọ xát có đặc điểm gì mà lại có thể hút được các vật khác?
Hãy thảo luận và
đưa ra dự đoán!
Sau khi bị cọ xát, vật tích điện
2. Thí nghiệm 2
Bước 1: Chạm bút thử điện vào mảnh tôn phẳng
đã được áp sát vào mảnh phim nhựa, thước nhựa.
Bước 2: Dùng mảnh len cọ xát mảnh phim nhựa,
thước nhựa nhiều lần.
Bước 3: Sau đó chạm bút thử điện vào mảnh tôn phẳng.
Tiết 19
Bài 17: Sự nhiễm điện do cọ xát
2. Thí nghiệm 2
Kết luận 2: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả
năng ................. bóng đèn bút thử điện.
làm sáng
Tiết 19
Bài 17: Sự nhiễm điện do cọ xát
I. Vật nhiễm điện.
1. Thí nghiệm 1
Kết luận 1: Nhiều vật sau khi bị cọ xát
.............................. các vật khác.
có khả năng hút
Các vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác hoặc
có khả năng làm sáng bóng đèn của bút thử điện được
gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện tích.
?
Câu 1: Để làm nhiễm điện 1 vật ta thực hiện như thế nào?
Ta có thể làm nhiễm điện một vật bằng cách cọ xát nhiều lần vật đó với vật khác.
Câu 2: Để nhận biết một vật bị nhiễm điện ta làm thế nào? (chọn đáp án đúng)
a. Thử xem vật đó có hút được các vật khô, nhẹ như mẩu giấy, lông chim . không.
b. Chạm vật đó vào đầu bóng đèn bút thử điện xem đèn có lóe sáng không.
c. Cả 2 cách trên đều đúng.
Câu 3: Tại sao khi muốn nhận biết một vật bị nhiễm
điện, người ta lại dùng vụn giấy, mảnh nhựa xốp nhỏ
mà không dùng những vật khác? (Chọn đáp án đúng)
Đó là những vật dễ kiếm.
B. Đó là những vật nhẹ, tác dụng của lực hút biểu hiện rõ.
C. Đó là những vật dễ làm thí nghiệm .
D. Cả ba đáp án trên đều đúng.
Câu 4: Vật bị nhiễm điện còn được gọi là gì?
Vật bị nhiễm điện còn gọi là vật mang điện tích
Câu 5: Có ý kiến cho rằng, Trái Đất bị nhiễm điện vì mọi vật khi buông ra đều bị Trái Đất hút. Em có đồng ý với ý kiến này không? Giải thích?
Không, vì mọi vật khi buông ra đều bị Trái Đất hút là do trọng lực.
Qua bài học hôm nay cần ghi nhớ điều gì?
2. Thí nghiệm 2
Kết luận 2: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả
năng ................. bóng đèn bút thử điện.
làm sáng
Tiết 19
Bài 17: Sự nhiễm điện do cọ xát
I. Vật nhiễm điện.
1. Thí nghiệm 1
Kết luận 1: Nhiều vật sau khi bị cọ xát
.............................. các vật khác.
có khả năng hút
Ghi nhớ:
Có thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách cọ xát.
Vật bị nhiễm điện (vật mang điện tích) có khả năng
hút các vật khác.
II.Vận dụng
1. Bài 1: (C1/SGK)
Giải thích tại sao vào những
ngày thời tiết khô ráo, đặc biệt
là những ngày hanh khô,
khi chải đầu bằng lược nhựa,
nhiều sợi tóc bị lược nhựa hút
kéo thẳng ra?
Khi chải đầu bằng lược nhựa, lược nhựa và tóc cọ xát vào
nhau, cả lược nhựa và tóc đều bị nhiễm điện.
Do đó tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra.
?
2. Bài 2: (C2/SGK)
Khi thổi vào mặt bàn, bụi bay đi.
Tại sao cánh quạt điện thổi gió mạnh, sau một
thời gian lại có nhiều bụi bám vào cánh quạt,
đặc biệt ở mép cánh quạt chém vào không khí?
Khi thổi trên mặt bàn, luồng gió thổi làm bụi bay đi.
Cánh quạt điện khi quay cọ xát mạnh với không khí
và bị nhiễm điện, vì thế cánh quạt hút các hạt bụi có
trong không khí ở gần nó.
Mép cánh quạt chém vào không khí được cọ xát mạnh
nhất nên nhiễm điện nhiều nhất. Do đó chỗ mép cánh
quạt hút bụi mạnh nhất và bụi bám ở mép cánh quạt
nhiều nhất.
?
II.vận dụng
3. Bài 3:
Vào những ngày thời tiết khô ráo, lau chùi gương
soi, kính cửa sổ hay màn hình ti vi bằng khăn bông
khô thì vẫn thấy có bụi vải bám vào chúng, thậm
chí có thể có bụi nhiều hơn vì:
Thủy tinh sạch và sáng hơn, dễ bắt bụi.
B. Sau khi cọ xát thủy tinh bị nhiễm điện mạnh
và hút nhiều bụi hơn.
C. Trời hanh khô có nhiều bụi hơn.
D. Những ngày hanh khô càng nhiều bụi mà
thủy tinh lại được chùi sạch.
?
II.vận dụng
Có thể em chưa biết
Sự cọ xát mạnh giữa những giọt nước trong luồng không
khí bốc lên cao là một trong những nguyên nhân tạo thành các đám mây dông bị nhiễm điện. Khi đó giữa các đám mây này hoặc giữa chúng với mặt đất xuất hiện tia lửa điện phát ánh chớp chói loà. Do nhiệt độ cao của tia lửa điện, không khí giãn nở đột ngột, phát ra tiếng nổ gọi là sấm (khi có tia lửa điện giữa hai đám mây) hoặc tiếng sét (khi có tia lửa điện giữa đám mây và mặt đất)
Sự nhiễm điện do cọ xát có ứng dụng gì trong đời sống và kỹ thuật?
* Trong các phân xưởng dệt vải, người ta treo các
tấm kim loại nhiễm điện.
* Trên các ô tô chở xăng, chất nổ, người ta phải
treo một dây xích sắt và cho nó chạm xuống
mặt đường.
ứng dụng thực tế
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc ghi nhớ.
Làm bài tập: 17.1; 17.2; 17.3; 17.4 / SBT
* Khi giải thích các hiện tượng nhiễm điện do
cọ xát trong thực tế cần chỉ ra các vật nào cọ xát
với nhau và biểu hiện của sự nhiễm điện.
* BT 17.1; 17.3: Khi làm thí nghiệm, lưu ý các
vật nhiễm điện phải sạch, khô.
?
Chân thành cảm ơn các thầy cô giáo
và các em học sinh!