Bài 17. Sự chuyển hoá và bảo toàn cơ năng

PHÒNG GIÁO DỤC EAKARTRƯỜNG THCS NGUY?N ??C C?NH

GIÁO ÁN
MÔN VẬT LÝ LỚP 8
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG





GIÁO VIÊN : TR?NH CƠNG BI�N
KIỂM TRA BÀI CŨ CÂU HỎI 1:Khi n�o nĩi v?t cĩ c? n?ng ? Cĩ m?y d?ng c? n?ng ?
TRẢ LỜI :
- Khi m?t v?t cĩ kh? n?ng sinh cơng, ta nĩi v?t ?ĩ cĩ c? n?ng.
- Cĩ hai d?ng c? n?ng : ??ng n?ng v� th? n?ng.

CÂU 2: ??ng n?ng l� gì ? ??ng n?ng ph? thu?c v�o y?u t? n�o ? N�u ví d? v? m?t v?t cĩ ??ng n?ng.
TRẢ LỜI :
C? n?ng c?a v?t cĩ ???c do chuy?n ??ng m� cĩ ???c g?i l� ??ng n?ng .
??ng n?ng ph? thu?c v�o v?n t?c c?a v?t v� kh?i l??ng c?a v?t.
M?t qu? t�o r?i t? tr�n c�y xu?ng ??t
KIỂM TRA BÀI CŨ
CÂU 3: th? n?ng l� gì ? Th? n?ng ph? thu?c v�o y?u t? n�o ? �p d?ng : Trong c�c v?t sau ?�y v?t n�o khơng cĩ th? n?ng ? A . Vi�n ??n ?ang bay.  B . Lị xo ?? t? nhi�n ? m?t ?? cao so v?i m?t ??t C. Hịn bi ?ang l?n tr�n m?t ??t. D . Lị xo b? �p ch?t ngay tr�n m?t ??t.
TRẢ LỜI :
+ C? n?ng c?a v?t cĩ ???c do v? trí c?a v?t so v?i m?t ??t ho?c so v?i v? trí kh�c ???c ch?n l�m m?c thì ???c g?i l� th? n?ng h?p d?n .
+ C? n?ng c?a v?t cĩ ???c do s? bi?n d?ng ?�n h?i ???c g?i l� th? n?ng ?�n h?i.
Th? n?ng h?p d?n ph? thu?c v�o v? trí c?a v?t so v?i m?t ??t v� kh?i l??ng c?a v?t.
Th? n?ng ?�n h?i ph? thu?c v�o ?? bi?n d?ng ?�n h?i c?a v?t.
Ch?n c�u C.
KIỂM TRA BÀI CŨ
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
Bảng kết quả vận tốc khi vật rơi:
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
C 1. Độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi như thế nào khi quả bóng rơi ?
Trong thời gian rơi, độ cao của quả bóng ……… dần,vận tốc của quả bóng ………. dần.
giảm
tăng
C 2 . Thế năng và động năng của quả bóng thay đổi như thế nào?
Thế năng của quả bóng ……… dần, còn động năng của nó ………. dần.
giảm
tăng
Điền từ thích hợp vào ô trồng trong các câu sau :
B
A
+ Qủa bóng rơi:
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
C 3. Khi quả bóng chạm mặt đất, nó nảy lên. Trong thời gian nảy lên, độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi như thế nào?
Trong thời gian nảy lên, độ cao của quả bóng ……… dần,vận tốc của nó ………. dần. Như vậy thế năng của quả bóng ……… dần, động năng của nó ………. dần.
tăng
giảm
tăng
giảm
Quả bóng có thế năng lớn nhất tại vị trí ……, và có thế năng nhỏ nhất tại vị trí ………..
Quả bóng có động năng lớn nhất tại vị trí ……, và có động năng nhỏ nhất tại vị trí ……..
A
B
B
A
C 4. Ở vị trí nào (A hay B) quả bóng có thế năng, động năng lớn nhất; có thế năng, động năng nhỏ nhất ?
Điền từ thích hợp vào ô trồng trong các câu sau :
B
A
+ Quả bóng nảy lên:
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
Qủa bóng rơi : Thế năng chuyển hóa thành động năng.
Quả bóng nảy lên: Động năng chuyển hóa thành thế năng.
+ Nhận xét:
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG:
1. Thí nghiệm1: Qủa bóng rơi :
2. Thí nghiệm2 : Con lắc dao động
C5 : Vận tốc của tăng hay giảm khi:
a) Con lắc đi từ A về B.
b) Con lắc đi từ B lên C.
a) Con lắc đi từ A về B vận tốc tăng dần.
b) Con lắc đi từ B lên C vận tốc giảm dần
Qủa bóng rơi : Thế năng chuyển hóa thành động năng.
Quả bóng nảy lên: Động năng chuyển hóa thành thế năng.
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động
C6: Có sự chuyển hoá từ dạng cơ năng nào sang dạng cơ năng nào khi:
a) Con lắc đi từ A về B.
b) Con lắc đi từ B lên C.
a) Con lắc đi từ A về B thế năng chuyển hoá thành động năng.
b) Con lắc đi từ B lên C động năng chuyển hoá thành thế năng.
Qủa bóng rơi : thế năng chuyển hóa thành động năng.
Quả bóng nảy lên: động năng chuyển hóa thành thế năng.
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động
C7 : Ở những vị trí nào con lắc có thế năng lớn nhất, động năng lớn nhất?
Ở vị trí A và C con lắc có thế năng lớn nhất.
Ở vị trí B con lắc có động năng lớn nhất.
Qủa bóng rơi : Thế năng chuyển hóa thành động năng.
Quả bóng nảy lên: Động năng chuyển hóa thành thế năng.
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động
C8 : Ở những vị trí nào con lắc có thế năng nhỏ nhất, động năng nhỏ nhất? Các giá trị nhỏ nhất này bằng bao nhiêu?

Ở vị trí B con lắc có thế năng nhỏ nhất.
Ở vị trí A và C con lắc có động năng nhỏ nhất.
Giá trị nhỏ nhất này bằng 0.
3. Kết luận :
-Trong chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng: Thế năng chuyển hoá thành động năng và động năng chuyển hoá thành thế năng.
- Khi con lắc ở vị trí thấp nhất (vị trí cân bằng), thế năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành động năng; khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành thế năng.
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động
3. Kết luận :
-Trong chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng: Thế năng chuyển hoá thành động năng và động năng chuyển hoá thành thế năng.
- Khi con lắc ở vị trí thấp nhất (vị trí cân bằng), thế năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành động năng; khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành thế năng.
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động
3. Kết luận :
-Trong chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng: Thế năng chuyển hoá thành động năng và động năng chuyển hoá thành thế năng.
- Khi con lắc ở vị trí thấp nhất (vị trí cân bằng), thế năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành động năng; khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành thế năng.
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động
3. Kết luận :
-Trong chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng: Thế năng chuyển hoá thành động năng và động năng chuyển hoá thành thế năng.
- Khi con lắc ở vị trí thấp nhất (vị trí cân bằng), thế năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành động năng; khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành thế năng.
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động
3. Kết luận :
-Trong chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng: Thế năng chuyển hoá thành động năng và động năng chuyển hoá thành thế năng.
Khi con lắc ở vị trí thấp nhất (vị trí
cân bằng), thế năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành động năng; khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành thế năng.
II. Bảo toàn cơ năng:
Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
III. Vận dụng :
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
I. SỰ CHUYỂN HÓA CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1. Thí nghiệm 1: Qủa bóng rơi :
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động
C9 : Hãy chỉ ra sự chuyển hoá từ dạng cơ năng này sang dạng cơ năng khác trong các trường hợp sau
3. Kết luận :
-Trong chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng: thế năng chuyển hoá thành động năng và động năng chuyển hoá thành thế năng.
- Khi con lắc ở vị trí thấp nhất (vị trí cân bằng), thế năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành động năng; khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành thế năng.
II. Bảo toàn cơ năng:
Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
III. Vận dụng :
a) Mũi tên được bắn ra từ chiếc cung,
Thế năng của cánh cung chuyển hoá thành động năng của mũi tên
b) :Nước từ trên đập cao chảy xuống,
Thế năng đã chuyển hoá thành động năng.
c) Ném một vật lên cao theo phương thẳng đứng,
Vật đi lên động năng đã chuyển hoá thành thế năng.
Vật rơi xuống thế năng đã chuyển hoá thành động năng.
BÀI 17 : S? CHUY?N HĨA V� B?O TỒN C? N?NG
Ghi nhớ
Động năng có thể chuyển hóa thành thế năng, ngược lại thế năng có thể chuyển hóa thành động năng.
Trong quá tình cơ học động năng và thế năng có thể chuyển hóa lẫn nhau , nhưng cơ năng được bảo toàn

DẶN DÒ
@ V? h?c b�i theo ph?n ghi nh? SGK.
@ Làm bài tập 17.1 ? 17.5 ( sách bài tập )
@ Chuẩn bị v� xem tr??c bài mới, l�m b�i t?p trong s�ch gi�o khoa ph?n ơn t?p ch??ng .