Bài 17. Sự chuyển hoá và bảo toàn cơ năng

Tiết 20

Sự chuyển hóa và
bảo toàn cơ năng

Người thực hiện: Lê XuânĐương
GV Trường THCS Nguyễn Biểu
Kiểm tra bài cũ

1. Khi nào một vật có cơ năng?
2. Nêu các dạng cơ năng.

I. Sự chuyển hóa của các dạng cơ năng
1. Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi

I. Sự chuyển hóa của các dạng cơ năng
1. Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi

C1: Độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi thế nào trong thời gian quả bóng rơi?
Trong thời gian quả bóng rơi, độ cao của quả bóng .....dần, vận tốc của quả bóng .... dần.
giảm
tăng
C2: Thế năng và động năng của quả bóng thay đổi như thế nào?
Thế năng của quả bóng ..... dần, còn động năng của nó ....
giảm
tăng
C3: Khi quả bóng chạm mặt đất, nó nảy lên. Trong thời gian nảy lên, độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi thế nào? Thế năng và động năng của nó thay đổi thế nào?
Trong thời gian nảy lên, độ cao của quả bóng ... dần, vận tốc của nó..... dần. Như vậy thế năng của quả bóng .... dần, động năng của nó ... dần.
tăng
giảm
tăng
giảm
I. Sự chuyển hóa của các dạng cơ năng
1. Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi


C4: ở những vị trí nào (A hay B) quả bóng có thế năng, động năng lớn nhất; có thế năng, động năng nhỏ nhất?
Quả bóng có thế năng lớn nhất khi ở vị trí .. và có thế năng nhỏ nhất ở vị trí ..
Quả bóng có động năng lớn nhất ở vị trí .. và động năng nhỏ nhất khi ở vị trí ...
A
B
B
A
I. Sự chuyển hóa của các dạng cơ năng
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động

C5: Vận tốc của con lắc tăng hay giảm khi:
Con lắc đi từ A về B
Con lắc đi từ B lên C
: Vận tốc của con lắc tăng
: Vận tốc của con lắc giảm
C6: Có sự chuyển hóa từ dạng cơ năng nào sang dạng cơ năng nào khi:
Con lắc đi từ A về B
Con lắc đi từ B lên C
:Thế năng sang động năng
: Động năng sang thế năng
I. Sự chuyển hóa của các dạng cơ năng
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động

C7: ở những vị trí nào con lắc có thế năng lớn nhất, có động năng lớn nhất?
ở vị trí A và C con lắc có thế năng lớn nhất. ở vị trí B con lắc có động năng lớn nhất
C8: ở những vị trí nào con lắc có động năng nhỏ nhất, có thế năng nhỏ nhất? Các giá trị nhỏ nhất này bằng bao nhiêu?
ở vị trí A và C con lắc có động năng nhỏ nhất (bằng 0). ở vị trí B con lắc có thế năng nhỏ nhất.
I. Sự chuyển hóa của các dạng cơ năng
2. Thí nghiệm 2: Con lắc dao động

Kết luận:
Trong chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hóa liên tục các dạng cơ năng: Thế năng chuyển hóa thành động năng và động năng chuyển hóa thành thế năng.

Khi con lắc ở vị trí thấp nhất (vị trí cân bằng), thế năng đã chuyển hóa hoàn toàn thành động năng; khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng đã chuyển hóa hoàn toàn thành thế năng.

II. Bảo toàn cơ năng

Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hóa lẫn nhau, nhưng cơ năng không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.

III. Vận dụng
C9: Hãy chỉ ra sự chuyển hóa từ dạng cơ năng này sang dạng cơ năng khác trong các trường hợp sau:
Mũi tên được bắn đi từ chiếc cung.

Nước từ trên đập cao chảy xuống.

Ném một vật lên cao theo phương thẳng đứng.
Khi vật đi lên động năng chuyển hóa thành thế năng. Khi vật rơi xuống
thì thế năng chuyển hóa thành động năng.
Thế năng của cánh cung chuyển hóa thành động năng của mũi tên
Thế năng của nước chuyển hóa thành động năng
III. Vận dụng

Mô phỏng hoạt động của nhà máy thủy điện
- Động năng có thể chuyển hóa thành thế năng, ngược lại thế năng có thể chuyển hóa thành động năng.
- Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hóa lẫn nhau, nhưng cơ năng được bảo toàn.

Ghi nhớ
Học thuộc phần ghi nhớ.
Làm bài tập 17- Sự chuyển hóa và bảo toàn cơ năng (SBT).
Hướng dẫn bài 17.3:
+ Phân tích quá trình viên bi chuyển động.
+ Lưu ý lúc vừa ném lên, ở độ cao h, viên bi vừa có thế năng, vừa có động năng.
Trả lời câu hỏi phần A- ôn tập của bài 18.
Hướng dẫn về nhà