Bài 17. Sự chuyển hoá và bảo toàn cơ năng

KIểM TRA BàI Cũ
Câu 1 : Điền những từ còn thiếu để được một câu kết luận đúng :
Khi một vật có khả năng thực hiện .........., người ta nói vật đó có .................

Cơ năng có 2 dạng :
.........................................
......................
- .....................................
- ........................................
Thế năng có 2 loại
Động năng
công
cơ năng
thế năng đàn hồi
thế năng hấp dẫn
KIểM TRA BàI Cũ
Câu 2 : Hãy cho biết động năng; thế năng hấp dẫn, thế năng đàn hồi phụ thuộc vào những yếu tố nào ? Và phụ thuộc như thế nào?
Trả lời :
- Động năng phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc. Khối lượng và vận tốc của vật lớn thì động năng của vật lớn và ngược lại.
- Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào độ cao và khối lượng của vật. Độ cao và khối lượng của vật lớn thì thế năng hấp dẫn lớn.
- Thế năng đàn hồi phụ thuộc và độ biến dạng của vật. Vật bị biến dạng càng nhiều thì thế năng đàn hồi của vật càng lớn.
Dự đoán
Tiết 20 : SỰ BẢO TOÀN VÀ CHUYỂN HOÁ CƠ NĂNG
I- Sự chuyển hoá của các dạng cơ năng
1) Thí nghiệm 1 : Quả bóng rơi
? Hiện tượng gì xảy ra khi thả quả bóng từ độ cao h so với mặt đất ?
Hình ảnh ghi lại những vị trí của quả bóng đang rơi sau những khoảng thời gian bằng nhau.
C1- Độ cao và vận tốc của quả bóng thế nào trong thời gian quả bóng rơi ?
a) Quá trình rơi xuống :
C1 : 1- giảm; 2- tăng.
C2 : Thế năng và động năng của quả bóng thay đổi thế nào ?
C2 : 1- giảm; 2- tăng
b) Quá trình nảy lên :
C3 : Độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi thế nào ? Thế năng, động năng của nó thay đổi thế nào ?
C3 : 1- tăng; 2- giảm; 3- tăng; 4- giảm
C4 : Ở những vị trí nào ( A hay B hình vẽ ) quả bóng có thế năng , động năng lớn nhất; nhỏ nhất ?
C4 : 1- A; 2- B; 3- B; 4- A
Giây thứ nhất
Giây thứ hai
Giây thứ ba
Giây thứ tư
Giây thứ năm
Tiết 20 : SỰ BẢO TOÀN VÀ CHUYỂN HOÁ CƠ NĂNG
I- Sự chuyển hoá của các dạng cơ năng
1) Thí nghiệm 1 : Quả bóng rơi
a) Quá trình rơi xuống :
C1 : 1- giảm; 2- tăng.
C2 : 1- giảm; 2- tăng
b) Quá trình nảy lên :
C3 : 1- tăng; 2- giảm; 3- tăng; 4- giảm
C4 : 1- A; 2- B; 3- B; 4- A
? Đã có sự chuyển hoá từ dạng cơ năng nào sang dạng cơ năng nào trong quá trình rơi xuống và nảy lên ?
Tiết 20 : SỰ BẢO TOÀN VÀ CHUYỂN HOÁ CƠ NĂNG
I- Sự chuyển hoá của các dạng cơ năng
1) Thí nghiệm 1 : Quả bóng rơi
2) Thí nghiệm 2 : Con lắc dao động
? Hiện tượng gì xảy ra khi kéo con lắc lệch khỏi vị trí cân bằng B rồi buông tay ?
Vị trí A,C có độ cao lớn nhất. Vị trí B thấp nhất ( vị trí cân bằng )
C5 : Vận tốc của con lắc tăng hay giảm khi: a) Con lắc đi từ A về B. b) Con lắc đi từ B lên C.
C5 : a) vận tốc tăng. b) vận tốc giảm.
C6 : Có sự chuyển hoá từ dạng cơ năng nào sang dạng cơ năng nào khi: a) Đi từ A về B. b) Đi từ B lên C.
C6 : a) Thế năng chuyển hoá thành động năng. b) Động năng chuyển hoá thành thế năng
Tiết 20 : SỰ BẢO TOÀN VÀ CHUYỂN HOÁ CƠ NĂNG
I- Sự chuyển hoá của các dạng cơ năng
1) Thí nghiệm 1 : Quả bóng rơi
2) Thí nghiệm 2 : Con lắc dao động
Vị trí A,C có độ cao lớn nhất. Vị trí B thấp nhất ( vị trí cân bằng )
C5 : a) vận tốc tăng. b) vận tốc giảm.
C6 : a) Thế năng chuyển hoá thành động năng. b) Động năng chuyển hoá thành thế năng
C7 : Ở những vị trí nào con lắc có thế năng lớn nhất, có động năng lớn nhất ?
C7 : Ở các vị trí A và C con lắc có thế năng lớn nhất. Ở vị trí B động năng của con lắc là lớn nhất.
C8 : Ở các vị trí A và C động năng nhỏ nhất ( bằng 0 ). Ở vị trí B, thế năng nhỏ nhất ( bằng 0 ).
C8: ở những vị trí nào con lắc có thế năng, động năng nhỏ nhất? Các giá trị này bằng bao nhiêu?
Tiết 20 : SỰ BẢO TOÀN VÀ CHUYỂN HOÁ CƠ NĂNG
I- Sự chuyển hoá của các dạng cơ năng
1) Thí nghiệm 1 : Quả bóng rơi
2) Thí nghiệm 2 : Con lắc dao động
? Qua TN2 ta rút ra được kết luận gì?
=> Kết luận: (SGK)
II- Định luật bảo toàn cơ năng
Trong những quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
III- Vận dụng
C9: Hãy chỉ ra sự chưyển hoá từ dạng cơ năng này sang dạng cơ năng khác trong các trường hợp sau:
Mũi tên được bắn đi từ chiếc cung.
Nước từ trên đập cao chảy xuống.
Ném một vật lên cao theo phương thẳng đứng.

C9: a) thế năng chuyển hoá thành động năng.
C9: b) thế năng chuyển hoá thành động năng.

C9: c) Khi đi lên: động năng chuyển hoá thành thế năng.
Khi rơi xuống: thế năng chuyển hoá thành động năng.
a) ở vị trí nào viên bi có động năng lớn nhất ? Hãy chọn câu trả lời đúng.
A. Vị trí C
B. Vị trí A
D. Ngoài 3 vị trí trên
C. Vị trí B
Bài tập vận dụng :
Rất tiếc, bạn đã chọn sai
Rất tiếc, bạn đã chọn sai
Rất tiếc, bạn đã chọn sai
Chúc mừng bạn đã chọn đúng
a) ở vị trí nào viên bi có động năng lớn nhất ? Hãy chọn câu trả lời đúng.
A. Vị trí C
B. Vị trí A
D. Ngoài 3 vị trí trên
C. Vị trí B
Bài tập vận dụng :
Chúc mừng bạn đã chọn đúng
b) ở vị trí nào viên bi có th? năng lớn nhất ? Hãy chọn câu trả lời đúng.
A. Vị trí C
B. Vị trí A
C. V? trớ B
D. Vị trí A v� C
Rất tiếc, bạn đã chọn sai
Rất tiếc, bạn đã chọn sai
Rất tiếc, bạn đã chọn sai
Chúc mừng bạn đã chọn đúng
Cung c? v� hướng dẫn về nhà
Ghi nhớ.
Động năng có thể chuyển hoá thành thế năng,ngược lại thế năng có thể chuyển hoá thành động năng.
Trong quá trình cơ học,động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau,nhưng cơ năng được bảo toàn.
Bài tập về nhà
17.3
Tìm hiểu: D?c ph?n có thể em chưa biết
17.2
17.4
17.5
Làm các bài tập ở phần III bài 18