Bài 17. Sự chuyển hoá và bảo toàn cơ năng

1
VẬT LÝ 8
Trường THCS Tân Thành
GIÁO VIÊN : LÊ VŨ PHƯƠNG
Phòng Giáo Dục Thị Xã Ngã Bảy
2
CÂU HỎI
Khi nào vật có cơ năng ? Có những loại cơ năng nào ?
Khi nào vật có động năng ? Động năng phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
Quay về
Bài mới
BT
3
1. Các vật sau vật nào không có thế năng ?
A. Quả bóng được thủ môn phát bay lên
B. Viờn d?n dang bay
D. Hũn bi dang lan trờn m?t d?t
C. Lũ xo b? ộp d?t ngay trờn m?t d?t
BÀI TẬP
Bài mới
4
Trong tự nhiên cũng như trong kỹ thuật, ta thường quan sát thấy sự chuyển hoá cơ năng từ dạng này sang dạng khác: Động năng chuyển hoá thành thế năng và ngược lại thế năng chuyển hoá thành động năng. Dưới đây ta sẽ khảo sát cụ thể sự chuyển hoá này.
5
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
6
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
1/ Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
7
THẢO LUẬN
C1 Độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi như thế nào khi quả bóng rơi. Tìm từ thích hợp cho các ô trống của câu trả lời sau: trong thời gian rơi, độ cao của quả bóng ………dần, vận tốc của quả bóng ………. dần.
giảm
tăng
0:0
0:1
0:2
0:3
0:4
0:5
0:6
0:7
0:8
0:9
0:10
0:11
0:12
0:13
0:14
0:15
0:16
0:17
0:18
0:19
0:20
0:21
0:22
0:23
0:24
0:25
0:26
0:27
0:28
0:29
0:30
0:31
0:32
0:33
0:34
0:35
0:36
0:37
0:38
0:39
0:40
0:41
0:42
0:43
0:44
0:45
0:46
0:47
0:48
0:49
0:50
0:51
0:52
0:53
0:54
0:55
0:56
0:57
0:58
0:59
1:0
1:1
1:2
1:3
1:4
1:5
1:6
1:7
1:8
1:9
1:10
1:11
1:12
1:13
1:14
1:15
1:16
1:17
1:18
1:19
1:20
1:21
1:22
1:23
1:24
1:25
1:26
1:27
1:28
1:29
1:30
1:31
1:32
1:33
1:34
1:35
1:36
1:37
1:38
1:39
1:40
1:41
1:42
1:43
1:44
1:45
1:46
1:47
1:48
1:49
1:50
1:51
1:52
1:53
1:54
1:55
1:56
1:57
1:58
1:59
2:0
Hết giờ
(1)
(2)
8
THẢO LUẬN
C2 Thế năng và động năng của quả bóng thay đổi như thế nào? Tìm từ thích hợp cho các ô trống của câu trả lời sau: Thế năng của quả bóng …….. dần, còn động năng của nó ……… dần.
giảm
tăng
0:0
0:1
0:2
0:3
0:4
0:5
0:6
0:7
0:8
0:9
0:10
0:11
0:12
0:13
0:14
0:15
0:16
0:17
0:18
0:19
0:20
0:21
0:22
0:23
0:24
0:25
0:26
0:27
0:28
0:29
0:30
0:31
0:32
0:33
0:34
0:35
0:36
0:37
0:38
0:39
0:40
0:41
0:42
0:43
0:44
0:45
0:46
0:47
0:48
0:49
0:50
0:51
0:52
0:53
0:54
0:55
0:56
0:57
0:58
0:59
1:0
1:1
1:2
1:3
1:4
1:5
1:6
1:7
1:8
1:9
1:10
1:11
1:12
1:13
1:14
1:15
1:16
1:17
1:18
1:19
1:20
1:21
1:22
1:23
1:24
1:25
1:26
1:27
1:28
1:29
1:30
1:31
1:32
1:33
1:34
1:35
1:36
1:37
1:38
1:39
1:40
1:41
1:42
1:43
1:44
1:45
1:46
1:47
1:48
1:49
1:50
1:51
1:52
1:53
1:54
1:55
1:56
1:57
1:58
1:59
2:0
Hết giờ
(1)
(2)
9
C3 Khi quả bóng chạm mặt đất, nó nảy lên. Trong thời gian nảy lên, độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi như thế nào? Tìm từ thích hợp cho các ô trống của câu trả lời sau: trong thời gian nảy lên, độ cao của quả bóng ……… dần,vận tốc của nó ………. dần. Như vậy thế năng của quả bóng ……… dần, động năng của nó ………. dần.
giảm
tăng
tăng
giảm
(1)
(2)
(3)
(4)
10
C4 Ở vị trí nào (A hay B) quả bóng có thế năng, động năng lớn nhất; có thế năng, động năng nhỏ nhất ? Tìm từ thích hợp cho các ô trống của các câu trả lời sau:
Quả bóng có thế năng lớn nhất tại vị trí ……, và có thế năng nhỏ nhất tại vị trí ………
Quả bóng có động năng lớn nhất tại vị trí ………, và có động năng nhỏ nhất tại vị trí ……….
(2)
(1)
(3)
(4)
(A)
(B)
(B)
(A)
11
C5 Vận tốc của tăng hay giảm khi:
a) Con lắc đi từ A về B.
b) Con lắc đi từ B lên C.
a) Con lắc đi từ A về B vận tốc tăng dần.
b) Con lắc đi từ B lên C vận tốc giảm dần.
2/ Thí nghiệm 2: Con lắc dao động.

12
C6 Có sự chuyển hoá từ dạng cơ năng nào sang dạng cơ năng nào khi:
a) Con lắc đi từ A về B.
b) Con lắc đi từ B lên C.
a) Con lắc đi từ A về B thế năng chuyển hoá thành động năng.
b) Con lắc đi từ B lên C động năng chuyển hoá thành thế năng.

13
C7 Ở những vị trí nào con lắc có thế năng lớn nhất, động năng lớn nhất?
Ở vị trí A và C con lắc có thế năng lớn nhất.
Ở vị trí B con lắc có động năng lớn nhất.
C8 Ở những vị trí nào con lắc có thế năng nhỏ nhất, động năng nhỏ nhất? Các giá trị nhỏ nhất này bằng bao nhiêu?
Ở vị trí B con lắc có thế năng nhỏ nhất.
Ở vị trí A và C con lắc có động năng nhỏ nhất.
Giá trị nhỏ nhất này bằng 0.


14
Kết luận.







- Trong chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng: thế năng chuyển hoá thành động năng và động năng chuyển hoá thành thế năng.
- Khi con lắc ở vị trí thấp nhất (vị trí cân bằng), thế năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành động năng; khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng đã chuyển hoá toàn thành thế năng.

15
Những thí nghiệm định lượng chính xác đã chứng tỏ:
Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
II. BẢO TOÀN CƠ NĂNG

16
C9 Hãy chỉ ra sự chuyển hoá từ dạng cơ năng này sang dạng cơ năng khác trong các trường hợp sau:
a) Mũi tên được bắn ra từ chiếc cung,
Thế năng của cánh cung chuyển hoá thành động năng của mũi tên.
III. VẬN DỤNG
b) Nước từ trên đập cao chảy xuống,
Thế năng đã chuyển hoá thành động năng.
c) Ném một vật lên cao theo phương thẳng đứng,
Vật đi lên động năng đã chuyển hoá thành thế năng.



17
Nói về sự chuyển hoá từ dạng cơ năng này sang cơ năng khác, câu nào đúng, khi quả bóng được thủ môn phát bay lên ?
A. Th? nang chuy?n th�nh d?ng nang
B. Co nang th�nh nang lu?ng khỏc
D. D?ng nang v?n cũn b?o to�n
C. D?ng nang chuy?n th�nh th? nang
VN
BÀI TẬP
BT2
18
 Học thuộc bài và làm bài tập 17.1 đến 17.5 SBT.
19
17.2. Hai vật đang rơi có khối lượng như nhau. Hỏi thế năng và động năng của chúng ở cùng một độ cao có như nhau không?
VN
20
 Đọc mục “Có thể em chưa biết” ở SGK.
 Xem lại kiến thức và xem lại các nội dung ở bài 16, 17 SGK về kiến thức các bài đã học để sang bài 18 Tổng Kết Chương I, xem các nội dung sau:
Khi nào vật có cơ năng, thế năng, động năng; thế năng có những loại thế năng nào ?
Cơ năng có các dạng nào, sự bảo toàn và chuyển hoá cơ năng ra sao ?