Bài 17. Sự chuyển hoá và bảo toàn cơ năng

TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TÂN THẠNH
CHÀO MỪNG THẦY CÔ
CHÀO CÁC EM HỌC SINH
TỔ LÍ-TIN HỌC
ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
KIỂM TRA BÀI CŨ


Hỏi
1.Khi nào vật có cơ năng?
Cơ năng có mấy dạng?
Hỏi
2. Thế năng hấp dẫn, động năng của vật phụ thuộc những yếu tố nào?
Cho ví dụ vật có cả động năng và thế năng.
Trả lời
- Khi vật có khả năng sinh công ta nói vật có cơ năng.
- Cơ năng có hai dạng: Thế năng và động năng.
Trả lời:
- Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào khối lượng và độ cao của vật. Vật có khối lượng càng lớn và ở càng cao thì thế năng hấp dẫn càng lớn.
- Động năng phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật. Vật có khối lượng càng lớn và chuyển động càng nhanh thì động năng càng lớn.
Tiết 22 Bài 17:SỰ CHUYỂN HÓA
VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Trong tự nhiên cũng như trong kỹ thuật, ta thường quan sát thấy sự chuyển hoá cơ năng từ dạng này sang dạng khác: Động năng chuyển hoá thành thế năng và ngược lại thế năng chuyển hoá thành động năng. Dưới đây ta sẽ kháo sát cụ thể sự chuyển hoá này.
Tiết 22.Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Em hãy quan sát TN và tìm từ thích hợp cho các chổ trống trong các câu sau:
C1 Trong thời gian quả bóng rơi, độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi như thế nào ?
C2 Thế năng và động năng của quả bóng thay đổi như thế nào ?
Trong thời gian rơi, độ cao của quả bóng …1… dần,vận tốc của quả bóng …2… dần.
giảm
tăng
Thế năng của quả bóng …1... dần,
còn động năng của nó …2…. dần.
giảm
tăng
A
B
A
B
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Em hãy quan sát TN và tìm từ thích hợp cho các chổ trống trong các câu sau:
C3 Khi quả bóng chạm mặt đất, nó nảy lên. Trong thời gian nảy lên, độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi như thế nào?
Trong thời gian nảy lên, độ cao của quả bóng …1… dần,vận tốc của nó …2…. dần. Như vậy thế năng của quả bóng …3… dần, động năng của nó …4…. dần.
tăng
tăng
giảm
giảm
C4 Ở vị trí nào (A hay B) quả bóng có thế năng, động năng lớn nhất; có thế năng, động năng nhỏ nhất.
Quả bóng có thế năng lớn nhất tại vị trí …… , và có thế năng nhỏ nhất tại vị trí ……
Quả bóng có động năng lớn nhất tại vị trí …… , và có động năng nhỏ nhất tại vị trí ……
A
A
B
B
Kéo con lắc lệch khỏi vị trí cân bằng tới vị trí A rồi thả tay ra. Quan sát chuyển động của con lắc.
C5 Vận tốc của con lắc tăng hay giảm khi:
a) Con lắc đi từ A về B ………1…………..
b) Con lắc đi từ B lên A ………2………..
vận tốc tăng dần.
vận tốc giảm dần
A
B
C
TIẾT 22-BÀI 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Thí nghiệm 2: Con lắc dao động.
C5 Vận tốc của con lắc tăng hay giảm khi:
a) Con lắc đi từ A về B ………1…………..
b) Con lắc đi từ B lên C ………2………..
vận tốc tăng dần.
vận tốc giảm dần
A
B
C
TIẾT 22-BÀI 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Thí nghiệm 2: Con lắc dao động.
C6 Có sự chuyển hoá từ dạng cơ năng nào sang dạng cơ năng nào khi:
a) Con lắc đi từ A về B ..………………1………………………
thế năng chuyển hoá thành động năng.
b) Con lắc đi từ B lên C
…………………2………………………
động năng chuyển hoá thành thế năng.
C7 Ở những vị trí nào con lắc có thế năng lớn nhất, động năng lớn nhất?
TL: Ở vị trí A và C con lắc có thế năng lớn nhất.
Ở vị trí B con lắc có động năng lớn nhất.
A
B
C
C7: Ở vị trí A và C con lắc có thế năng lớn nhất.
Ở vị trí B con lắc có động năng lớn nhất.
TIẾT 22-BÀI 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Thí nghiệm 2: Con lắc dao động.
A
B
C
C7: Ở vị trí A và C con lắc có thế năng lớn nhất.
Ở vị trí B con lắc có động năng lớn nhất.
TIẾT 22-BÀI 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Thí nghiệm 2: Con lắc dao động.
C8 Ở những vị trí nào con lắc có thế năng nhỏ nhất, động năng nhỏ nhất? Các giá trị nhỏ nhất này bằng bao nhiêu?
TL: Ở vị trí B con lắc có thế năng nhỏ nhất.
Ở vị trí A và C con lắc có động năng nhỏ nhất.
Giá trị nhỏ nhất này bằng 0.
C8: Ở vị trí B con lắc có thế năng nhỏ nhất.
Ở vị trí A và C con lắc có động năng nhỏ nhất.
Giá trị nhỏ nhất này bằng 0.
Kết luận.
Động năng có thể chuyển hoá thành thế năng, ngược lại thế năng có thể chuyển hoá thành động năng.
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Động năng có thể chuyển hoá thành thế năng, ngược lại thế năng có thể chuyển hoá thành động năng.
II. BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Chúng ta đã biết thế năng và động năng là hai dạng của cơ năng. Thế năng của một vật có thể chuyển hoá thành động năng của vật đó và ngược lại. Sự chuyển hoá đó có làm thay đổi cơ năng vật đó không?
Vậy ta gọi nó là gì ?
Trong quá trình cơ học sự bảo toàn cơ năng được thể hiện như thế nào?
Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
Trở lại Vật lý 8
CHÚ Ý
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Động năng có thể chuyển hoá thành thế năng, ngược lại thế năng có thể chuyển hoá thành động năng.
II. BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
C9 Hãy chỉ ra sự chuyển hoá từ dạng cơ năng này sang dạng cơ năng khác trong các trường hợp sau:
III. VẬN DỤNG
a) Mũi tên được bắn ra từ chiếc cung,
Thế năng của cánh cung chuyển hoá thành động năng của mũi tên.
b) Nước từ trên đập cao chảy xuống,
Thế năng đã chuyển hoá thành động năng.
c) Ném một vật lên cao theo phương thẳng đứng,
- Vật đi lên động năng đã chuyển hoá thành thế năng.
- Vật rơi xuống thế năng đã chuyển hoá thành động năng.
Củng cố
2. Người ta lợi dụng nước chảy từ trên cao xuống ở các thác nước để làm quay tua bin của nhà máy thuỷ điện. Hỏi nhà máy thuỷ điện đã dùng nguồn năng lượng nào? Năng lượng này đã được chuyển hoá như thế nào khi nước đập vào tua bin?
Trả lời: Nhà máy thuỷ điện đã dùng năng lượng của nước, năng lượng này dưới dạng thế năng hấp dẫn của nước ở trên cao. Khi nước đập vào tua bin và làm tua bin quay; thế năng hấp dẫn của nước đã chuyển hoá thành động năng của tua bin.
1. Điền từ vào chổ trống trong câu sau:
Trong quá trình cơ học, ………… và …………có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng … … … được bảo toàn.
Thế năng
Động năng
cơ năng
Nhà máy thuỷ điện Thác Bà
Nhà máy thuỷ điện Trị An
Nhà máy thuỷ điện Sơn La
Nhà máy thuỷ điện Yaly
MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA CƠ NĂNG
Trạm phát điện nhờ động năng của gió
hướng dẫn về nhà
Học bài.
Làm bài tập 17.5 sách bài tập.
chuẩn bị trước bài 18.
Xin chân thành cám ơn các quý Thầy Cô
Tiết học đến đây là hết
Kính chúc quý Thầy Cô mạnh khoẻ,Hạnh phúc
Chúc các em luôn vui vẻ,học tập tốt !