Bài 17. Sự chuyển hoá và bảo toàn cơ năng

Vật Lý 8
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Khi nào một vật có cơ năng ? Cơ năng tồn tại ở mấy dạng ? Hãy kể tên các dạng cơ năng đó ?
Câu 2: Thế năng hấp dẫn và động năng của một vật phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
TRẢ LỜI
Câu 1:
* Khi vật có khả năng sinh công ta nói vật đó có cơ năng.
* Cơ năng tồn tại ở 2 dạng:thế năng và động năng,trong đó thế năng bao gồm :thế năng hấp dẫn và thế năng đàn hồi.
Câu 2:
Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào mốc tính độ cao và khối lượng vật.
Động năng phụ thuộc vào vận tốc và khồi lượng vật.
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ
VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG










Trong tự nhiên cũng như trong kỹ thuật, ta thường quan sát thấy sự chuyển hoá cơ năng từ dạng này sang dạng khác: Động năng chuyển hoá thành thế năng và ngược lại thế năng chuyển hoá thành động năng. Bài học hôm nay ta sẽ khảo sát cụ thể sự chuyển hoá này.
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
C1: Độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi như thế nào khi quả bóng rơi. Tìm từ thích hợp cho các ô trống của câu trả lời sau:
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Trong thời gian rơi, độ cao của quả bóng ……… dần,vận tốc của quả bóng ……… dần.
giảm
tăng
C2: Thế năng và động năng của quả bóng thay đổi như thế nào? Tìm từ thích hợp cho các ô trống của câu trả lời sau:
Thế năng của quả bóng ……… dần, còn động năng của nó ………. dần.
giảm
tăng
A
B
Bài 17:SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
C3 Khi quả bóng chạm mặt đất, nó nảy lên. Trong thời gian nảy lên, độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi như thế nào? Tìm từ thích hợp cho các ô trống của câu trả lời sau:
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Trong thời gian nảy lên, độ cao của quả bóng ……… dần,vận tốc của nó ………. dần. Như vậy thế năng của quả bóng ……… dần, động năng của nó ………. dần.
giảm
tăng
C4: Ở vị trí nào (A hay B) quả bóng có thế năng, động năng lớn nhất; có thế năng, động năng nhỏ nhất. Tìm từ thích hợp cho các ô trống của các câu trả lời sau.
tăng
giảm
Quả bóng có thế năng lớn nhất tại vị trí ……, và có thế năng nhỏ nhất tại vị trí ………..
Quả bóng có động năng lớn nhất tại vị trí ……, và có động năng nhỏ nhất tại vị trí ………..
A
A
B
B
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Thí nghiệm 2: Con lắc dao động.
A
C
B
Hãy quan sát thí nghiệm sau đây
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
C5 Vận tốc của tăng hay giảm khi:
a) Con lắc đi từ A về B.
b) Con lắc đi từ B lên C.
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Thí nghiệm 2: Con lắc dao động.
a) Con lắc đi từ A về B vận tốc tăng dần.
b) Con lắc đi từ B lên C vận tốc giảm dần.
A
C
B
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
C6 Có sự chuyển hoá từ dạng cơ
năng nào sang dạng cơ năng nào khi:
a) Con lắc đi từ A về B.
b) Con lắc đi từ B lên C.
Thí nghiệm 2: Con lắc dao động.
a) Con lắc đi từ A về B thế năng chuyển hoá thành động năng.
b) Con lắc đi từ B lên C động năng chuyển hoá thành thế năng.
A
C
B
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
C7 Ở những vị trí nào con lắc có thế năng lớn nhất, động năng lớn nhất?
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Thí nghiệm 2: Con lắc dao động.
Ở vị trí A và C con lắc có thế năng lớn nhất.
Ở vị trí B con lắc có động năng lớn nhất.
C8 Ở những vị trí nào con lắc có thế năng nhỏ nhất, động năng nhỏ nhất? Các giá trị nhỏ nhất này bằng bao nhiêu?
Ở vị trí B con lắc có thế năng nhỏ nhất.
Ở vị trí A và C con lắc có động năng nhỏ nhất.
Giá trị nhỏ nhất này bằng 0.
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi.
Thí nghiệm 2: Con lắc dao động.
Kết luận.
Trong chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng: thế năng chuyển hoá thành động năng và động năng chuyển hoá thành thế năng.
Khi con lắc ở vị trí thấp nhất (vị trí cân bằng), thế năng đã chuyển hoá hoàn toàn thành động năng; khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng đã chuyển hoá toàn thành thế năng.
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Động năng có thể chuyển hoá thành thế năng, ngược lại thế năng có thể chuyển hoá thành động năng.
II. BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Những thí nghiệm định lượng chính xác đã chứng tỏ:
Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
C9 Hãy chỉ ra sự chuyển hoá từ dạng cơ năng này sang dạng cơ năng khác trong các trường hợp sau:
III. VẬN DỤNG
a) Mũi tên được bắn ra từ chiếc cung,
Thế năng của cánh cung chuyển hoá thành động năng của mũi tên.
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Động năng có thể chuyển hoá thành thế năng, ngược lại thế năng có thể chuyển hoá thành động năng.
II. BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Những thí nghiệm định lượng chính xác đã chứng tỏ:
Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
C9 Hãy chỉ ra sự chuyển hoá từ dạng cơ năng này sang dạng cơ năng khác trong các trường hợp sau:
III. VẬN DỤNG
b) Nước từ trên đập cao chảy xuống,
Thế năng đã chuyển hoá thành động năng.
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA CÁC DẠNG CƠ NĂNG
Động năng có thể chuyển hoá thành thế năng, ngược lại thế năng có thể chuyển hoá thành động năng.
II. BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Những thí nghiệm định lượng chính xác đã chứng tỏ:
Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
C9 Hãy chỉ ra sự chuyển hoá từ dạng cơ năng này sang dạng cơ năng khác trong các trường hợp sau:
III. VẬN DỤNG
c) Ném một vật lên cao theo phương thẳng đứng,
Vật đi lên động năng đã chuyển hoá thành thế năng.
Vật rơi xuống thế năng đã chuyển hoá thành động năng.
SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
BÀI 17
I. Sự chuyển hóa của các dạng cơ năng
II. Bảo toàn cơ năng.
* Ghi nh? :
III. V?n d?ng :
Ñoäng naêng coù theå chuyeån hoaù thaønh theá naêng,ngöôïc laïi theá naêng coù theå chuyeån hoùa thaønh ñoäng naêng.
Trong quaù trình cô hoïc,ñoäng naêng vaø theá naêng coù theå chuyeån hoaù cho nhau,nhöng cô naêng ñöôïc baûo toaøn.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT.
CÁC NGUỒN NƯỚC TỪ TRÊN CAO CÓ THẾ NĂNG RẤT LỚN.THẾ NĂNG NÀY CÓ THỂ CHUYỂN HOÁ THÀNH ĐỘNG NĂNG �LÀM QUAY CÁC MÁY PHÁT ĐIỆN.HỊÊN NAY NGƯỜI TA CHỈ MỚI SỬ DỤNG GẦN 10% NGUỒN NĂNG LƯỢNG NÀY.
Vi?c x�y d?ng c�c nh� m�y th?y di?n cĩ t�c d?ng di?u ti?t dịng ch?y, h?n ch? lu l?t v� d? tr? nu?c, b?o v? mơi tru?ng.
Vi?t Nam l� nu?c cĩ nhi?u nh� m�y th?y di?n v?i cơng su?t l?n. C?n cĩ k? ho?ch x�y d?ng nh� m�y th?y di?n m?t c�ch h?p l� nh?m ph�t tri?n kinh t? qu?c d�n.
Trạm phát điện nhờ động năng của nước
Nhà máy thuỷ điện Thác Bà
Nhà máy thuỷ điện Trị An
Nhà máy thuỷ điện Sơn La
Nhà máy thuỷ điện Yaly
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT.
GIÓ LÀ NGUỒN NĂNG LƯỢNG RẤT LỚN,LÀ NGUỒN NĂNG LƯỢNG SẠCH VÀ RẺ TIỀN.NẾU CON NGƯỜI TẬN DỤNG ĐƯỢC HẾT ĐỘNG NĂNG CỦA GIÓ THÌ GIÓ CÓ THỂ CUNG CẤP CHO CON NGƯỜI NĂNG LƯỢNG CÒN LỚN HƠN NƯỚC CUNG CẤP.TỪ XƯA,NGƯỜI TA ĐÃ BIẾT SỬ DỤNG ĐỘNG NĂNG CỦA GIÓ ĐỂ CHẠY CÁC CỐI XAY,GỌI LÀ CỐI XAY GIÓ.
Trạm phát điện nhờ động năng của gió
Các em học thuộc phần ghi nhớ .
Đọc phần có thể em chưa biết
Làm bài tập 17.1 đến 17.5
Chuẩn bị bài 18 :TOÅNG KEÁT CHÖÔNG I.(Laøm tröôùc caùc phaàn A,B,C)
Bài học kết thúc
Cảm ơn quý thầy cô và các em.