Bài 17. Một số giun đốt khác và đặc điểm chung của ngành Giun đốt

Tiết 17– Bài 17:

MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
I. Một số giun đốt thường gặp
II. Vai trò:
Giun đất
Giun đỏ
Rươi
Vắt
Sá sùng
Đỉa
Bông thùa
I. Một số giun đốt thường gặp :
Hoàn thành bảng
Sống thành búi ở cống rãnh, đầu cắm xuống bùn.Thân phân đốt, luôn uốn sóng để hô hấp.
Giun đỏ
Sống ở môi trường nước lợ. Cơ thể phân đốt và chi bên có tơ phát triển. Đầu có mắt, khứu giác và xúc giác.
Rươi
Sống kí sinh ngoài. Có giác bám và nhiều ruột tịt để hút và chứa máu hút từ vật chủ, bơi kiểu lượn sóng .
Đỉa
Đỉa biển
Sống chui rúc ở các vùng bờ ven biển. Là món ăn ngon ở nhiều địa phương và được sử dụng nhiều trong y học.
Sá sùng (giun biển)
Có cấu tạo giống như đỉa. Vắt sống trên lá cây, đất ẩm trong những khu rừng nhiệt đới. Hút máu người, động vật
Vắt
Thân nhẵn, không có các phần phụ. Sống ở đáy bùn, cát.
Bông thùa (giun đen)
Hoàn thành bảng
Hoàn thành bảng
? Nhận xét về số loài, lối sống và môi trường sống của giun đốt.
Hoàn thành bảng: Vai trò của Ngành Giun đốt
Darwin nhà khoa học nổi tiếng đã nói :
“ Trước khi con người phát minh ra lưỡi cày, giun đất đã cày đất và mãi mãi sẽ cày đất “
Thức ăn lẫn trong đất được đưa vào miệng,
- Phân giun có cấu trúc hạt, làm tăng tính chịu nước, tăng chất khoáng, đẩy mạnh hoạt động của vi sinh vật có ích đất
tiêu hóa
và thải phân ra ngoài
Nơi nào có sự hiện diện của giun đất thì ở đó cây cối, mùa màng tươi tốt.
Món chả Rươi
Món nem rươi
Nước mắm rươi
Rươi
Sá sùng thường được sử dụng cả lúc còn tươi (nấu canh, xáo) hay kho (rang), chiên đều rất ngon
Bảo quản bằng cách phơi khô. Đây là loài hải sản có giá trị kinh tế rất cao, nhưng do đánh bắt quá mức nên số lượng đã giảm đáng kể.
Sá sùng chiên giòn
- Giun quế: ăn các loại phân do gia súc thải ra (phân trâu,bò,dê,thỏ, gà...)
- Giun quế có giá trị trong chăn nuôi, là nguồn thức ăn quan trọng cho các loài gia cầm như lợn, gà, vịt và một số loài khác như cá, ba ba, ếch, lươn, tắc kè...
- Ngoài ra giun có vai trò làm tơi xốp đất, giữ độ ẩm. Phân giun là loài phân hữu cơ rất tốt, tăng cường dinh dưỡng cho đất.
Vắt có thể dùng làm thuốc, điều trị hiệu quả nhiều loại bệnh nhiễm trùng như uốn ván, viêm màng não, các chứng bệnh nghẽn mạch máu, ngăn chặn sự hình thành di căn của các khối u trong các chứng bệnh ung thư.
Vắt cắn
Kinh nghiệm dân gian:
Khi vào rừng hay lội suối để an toàn thì chúng ta nên mang theo một ít muối túm trong bọc vải chấm vào vết vắt cắn nhằm cầm máu và đuổi vắt, bên cạnh đó có thể dùng thuốc lào sát vào chân/giầy (không cần đeo tất).
Đỉa có thể sống dưới nước chảy chậm hoặc trên cạn, nhưng trên cạn phải là nơi ẩm vì da khô thì đỉa chết.
- Vài bệnh có thể chữa bằng đỉa:
+ Viêm khớp xương
+ Thấp khớp
+ Chứng giãn tĩnh mạch
+ Chứng nghẽn tắc mạch
+ Lọc máu, tái sinh máu mới khi bị nhiễm độc máu.
Những con đỉa trước khi được sử dụng.
Một con đỉa đang “chữa trị” cho 1 bệnh nhân bị mất một phần thị lực.  
Đỉa được sử dụng nhiều trong y học là nhờ trong nước bọt của đỉa có chất hirudin chống đông máu, làm giãn nở mạch máu …và nhiều chất khác. Có thể sử dụng ngăn nhồi máu cơ tim ,phục hồi tuần hoàn; tăng tốc độ lan rộng của thuốc tiêm và thuốc gây tê; tái tạo hình hàm mặt,ngực ,vú cho phẫu thuật thẩm mỹ; chữa bệnh về da, khớp, xoang…
Đỉa bám vào chân, tay để hút máu
Đỉa gây hại như: cắn hút máu người, ký sinh trong mũi, trong bóng đái hút máu gây chảy máu trong….
Đỉa
Đỉa gây hại : Đỉa chui vào đường thở ( mũi, thanh khí quản )gây bênh dị vật sống trong đường thở , chảy máu kéo dài , ...
Đỉa nằm trong bàng quang gây đau ,rát, chảy máu khi đi tiểu
Đỉa bám vào chân, tay để hút máu hay chui vào mắt và bám chặt
Nguyên nhân: tắm, chơi đùa ở sông suối, làm ruộng, uống nước ở khe sông, suối, đầm ,hồ, ao...
Hoàn thành bảng : vai trò của Ngành Giun đốt
rươi, sá sùng…
giun đất, giun đỏ, giun quế…
các loài giun đất, giun quế…
rươi, sá sùng, giun đỏ…
các loài đỉa, vắt…
Bên cạnh những lợi ích mà ta đã biết thì một số giun đốt có tác hại gì?
Chất độc hóa học ngấm vào đất gây ô nhiễm môi trường đất
Chất thải độc hại gây ô nhiễm môi trường đất, nước
Ô nhiễm bờ biển do rác thải.
Thảm họa tràn dầu gây hủy hoại môi trường biển
Khai thác quá mức
Vậy ta phải làm gì để bảo vệ môi trường, bảo vệ giun đốt có lợi không bị tuyệt chủng
Vệ sinh bãi biển
Trồng rừng phòng hộ ven biển
Vận động mọi tổ chức cá nhân cùng bảo vệ môi trường
Chung tay bảo vệ môi trường
1
2
3
4
T O I X ? P
D ? A
D ? N H C U
P
T
D
C
O
Ơ
T
C O T H �
P H � N D Ơ T
H
�
N
H
�
H Ệ T U Ầ N H O À N
Hàng ngang số 1: Gồm 10 chữ cái
Ở giun ngành giun đốt đã bắt đầu xuất hiện
hệ cơ quan mới là hệ thần kinh và …………
Hàng ngang số 2: Gồm 6 chữ cái
Giun đất là động vật có ích: làm cho đất
màu mỡ và.......... ?
Hàng ngang số 3: Gồm 3 chữ cái
Đại diện nào thuộc ngành giun đốt sống ở
nước hoặc nơi ẩm ướt, vừa có lợi vừa có hại ?
Hàng ngang số 4: Gồm 6 chữ cái
Giun đỏ có lối sống như thế nào ?
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
1.Học bài:
- Học thuộc bài và trả lời các câu hỏi (1), ( 2 ) và ( 3 ) – SGK , Tr. 61.
2. Làm bài tập :
- Làm bài tập ( 4 ) – SGK, Tr. 61.
3. Chuẩn bị bài sau:
- Ôn tập các nội dung kiến thức các bài từ đầu năm học để chuẩn bị cho Bài Kiểm tra 45’. Chú ý Chương: Giun dẹp, giun tròn, giun đốt.