Bài 17. Một số giun đốt khác và đặc điểm chung của ngành Giun đốt

Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
* Giun đốt có khoảng 9000 loài , sống ở nước mặn, nước ngọt,trong bùn, trong đất. Một số sống ở cạn và kí sinh.
* Ngoài giun đất còn gặp một số đại diện thường gặp như : giun đỏ,đỉa rươi..
2. Một số giun đốt thường gặp
* Giun đỏ
H? - Nêu đặc điểm cấu tạo, môi trường sống và cách di chuyển của giun đỏ?
Sống thành búi ở cống rãnh, đầu cắm xuống bùn. Thân phân đốt, luôn uốn sóng để hô hấp.
Dùng để nuôi cá cảnh
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
* Giun đốt có khoảng 9000 loài , sống ở nước mặn, nước ngọt,trong bùn, trong đất. Một số sống ở cạn và kí sinh
2. Một số giun đốt thường gặp
* Giun đỏ
* Đỉa
H? - Nêu đặc điểm cấu tạo, môi trường sống và cách di chuyển của đỉa?
- Sống kí sinh ngoài. Có giác bám và nhiều ruột tịt để hút và chứa máu hút từ vật chủ, bơi kiểu lượn sóng .
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
* Giun đốt có khoảng 9000 loài , sống ở nước mặn, nước ngọt,trong bùn, trong đất. Một số sống ở cạn và kí sinh
2. Một số giun đốt thường gặp
* Giun đỏ
* Đỉa
* Rươi
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
* Giun đốt có khoảng 9000 loài , sống ở nước mặn, nước ngọt,trong bùn, trong đất. Một số sống ở cạn và kí sinh
2. Một số giun đốt thường gặp
* Giun đỏ
* Đỉa
* Rươi
Sống ở môi trường nước lợ. Cơ thể phân đốt và chi bên có tơ phát triển. Đầu có mắt, khứu giác và xúc giác.
Là thức ăn của cá và người.
H? - Nêu đặc điểm cấu tạo và môi trường sống của rươi?
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
* Giun đốt có khoảng 9000 loài , sống ở nước mặn, nước ngọt,trong bùn, trong đất. Một số sống ở cạn và kí sinh
2. Một số giun đốt thường gặp
* Giun đỏ
* Đỉa
* Rươi
* Ngoài 4 đại diện đã nghiên cứu chúng ta còn gặp các đại diện khác như : Vắt, bông thùa ( giun đen ). Sá sùng ( giun biển )
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
* Giun đốt có khoảng 9000 loài , sống ở nước mặn, nước ngọt,trong bùn, trong đất. Một số sống ở cạn và kí sinh
2. Một số giun đốt thường gặp
* Giun đỏ
* Đỉa
* Rươi
* Vắt
Vắt
- Có cấu tạo giống như đỉa. Vắt sống trên lá cây, đất ẩm trong những khu rừng nhiệt đới. Hút máu người, động vật
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
* Giun đốt có khoảng 9000 loài , sống ở nước mặn, nước ngọt,trong bùn, trong đất. Một số sống ở cạn và kí sinh
2. Một số giun đốt thường gặp
* Giun đỏ
* Đỉa
* Rươi
* Vắt
* Bông thùa
Bông thùa (giun đen)
- Thân nhẵn, không có các phần phụ. Sống ở đáy cát, bùn. Là món ăn được ưa chuộng ở một số nơi như Hải Phòng, Quảng Ninh.
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
* Giun đốt có khoảng 9000 loài , sống ở nước mặn, nước ngọt,trong bùn, trong đất. Một số sống ở cạn và kí sinh
2. Một số giun đốt thường gặp
* Giun đỏ
* Đỉa
* Rươi
* Vắt
* Bông thùa
*Sá sùng
Sá sùng (giun biển)
Sống tự do và chui rúc ở các vùng bờ ven biển. Làm thức ăn cho người và cá. Là món ăn ngon ở nhiều địa phương và được sử dụng nhiều trong y học.
Giun đất
Sá sùng
Giun đỏ
Rươi
Đỉa
Vắt
Bông thùa
- Thảo luận nhóm và hoàn thành bảng: Đa dạng của Ngành Giun đốt.
Vắt
Sá sùng
Bông thùa
- Thảo luận nhóm và hoàn thành bảng: Đa dạng của Ngành Giun đốt.
Đất ẩm
Tự do, chui rúc
Nước ngọt
Kí sinh ngoài
Nước lợ
Tự do
Nước ngọt (cống rãnh)
Định cư
Đất, lá cây
Kí sinh ngoài
Nước mặn
Tự do, chui rúc
Đáy cát bùn
Tự do
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
2. Một số giun đốt thường gặp
3. Vai trò của giun đốt
- Đac-uyn nhà khoa học nổi tiếng đã nói: “Trước khi con người phát minh ra lưỡi cày, giun đất đã cày đất và mãi mãi sẽ cày đất”
- Rươi nhiều vô kể nên có thể dùng làm nước mắm. Có câu ca dao: “Tháng chín ăn rươi, tháng mười ăn nhộng”
“Bao giờ cho đến tháng mười,
Bát cơm thì trắng, bát rươi thì đầy”
Đây là những thời điểm trong năm thường xuất hiện rươi và người dân có thể thu hoạch sử dụng hoặc mang đi bán.
Rươi
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
2. Một số giun đốt thường gặp
3. Vai trò của giun đốt
- Sá sùng thường được sử dụng cả lúc còn tươi (nấu canh, xáo) hay rang đều rất ngon
- Chế biến bằng cách phơi khô. Đây là loài hải sản có giá trị kinh tế rất cao, nhưng do đánh bắt quá mức nên số lượng đã giảm đáng kể.
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
2. Một số giun đốt thường gặp
3. Vai trò của giun đốt
Giun quế
Giun quế là một loại giun đất ăn các loại phân do gia súc thải ra (phân trâu, bò, dê, thỏ, gà …)
Giun quế có giá trị trong chăn nuôi, là nguồn thức ăn quan trọng cho các loài như: gà, vịt, cá, ba ba, ếch, lươn, tắc kè …
Ngoài ra giun quế có vai trò làm tơi xốp đất, giữ độ ẩm. Phân giun quế là loại phân hữu cơ rất tốt, tăng cường dinh dưỡng cho đất.
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
2. Một số giun đốt thường gặp
3. Vai trò của giun đốt
Một số giun ít tơ nước ngọt thường gặp là nguồn thức ăn cho động vật thủy sinh.
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
1. Sự đa dạng của giun đốt
2. Một số giun đốt thường gặp
2. Vai trò của giun đốt
B�i t?p: Tỡm d?i di?n c?a giun d?t di?n v�o ch? tr?ng cho phự h?p v?i ý nghia c?a chỳng:
- L�m th?c an cho ngu?i: .........................................................
- L�m th?c an cho d?ng v?t khỏc: ............................................
- L�m cho d?t tr?ng x?p, thoỏng: .............................................
- L�m m�u m? d?t tr?ng: .........................................................
- L�m th?c an cho cỏ: ...............................................................
- Cú h?i cho d?ng v?t v� ngu?i: ...............................................
Rươi, sá sùng, bông thùa.....
Giun đất, giun đỏ, giun ít tơ...
Các loại giun đất...
Các loại giun đất...
Giun ít tơ, rươi, sá sùng, rọm...
Các loại đỉa, vắt...
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
Giun đốt có vai trò gì trong tự nhiên và trong đời sống con người?
Tiết 17 : MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC
- Lợi ích: Làm thức ăn cho người và động vật. Làm cho đất tơi xốp, thoáng khí, màu mỡ …
- Tác hại: Hút máu người và động vật, gây bệnh …
- Đỉa gây hại: Đỉa chui vào đường thở (mũi, thanh khí quản) gây bênh dị vật sống trong đường thở, chảy máu kéo dài, ... Đỉa nằm trong bàng quang gây đau, rát, chảy máu khi đi tiểu. Đỉa bám vào chân, tay để hút máu hay chui vào mắt và bám chặt.
Nguyên nhân: tắm, chơi đùa ở sông suối, ruộng và uống nước ở khe sông, suối, đầm, hồ, ao …
Biện pháp: không chơi đùa, uống nước ở khe sông, suối. Khi bị đỉa bám vào có thể dùng cồn, muối, nước vôi hay nước miếng…để gỡ đỉa ra trước khi chúng no.
Đỉa được sử dụng nhiều trong y học là nhờ trong nước bọt của đỉa có chất hirudin chống đông máu, làm giãn nở mạch máu … và nhiều chất khác. Có thể sử dụng ngăn nhồi máu cơ tim, phục hồi tuần hoàn; tăng tốc độ lan rộng của thuốc tiêm và thuốc gây tê; tái tạo hình hàm mặt, ngực, cho phẫu thuật thẩm mỹ; chữa bệnh về da, khớp, xoang…
1
2
3
4
T Ơ I X Ố P
Đ Ỉ A
Đ Ị N H C Ư
t

P
T
Đ
C
Ơ
Ô
T
C Ơ T H Ể
P H Â N Đ Ố T
H
Ê
N
H
Â
H Ệ T U Ầ N H O À N
Hàng ngang số 1: Gồm 10 chữ cái
- Ở giun ngành giun đốt đã bắt đầu xuất hiện hệ cơ quan mới là hệ thần kinh và ………………..
Hàng ngang số 2: Gồm 6 chữ cái
- Giun đất là động vật có ích: làm cho đất màu mỡ và ………..........
Hàng ngang số 3: Gồm 3 chữ cái
- Đại diện nào thuộc ngành giun đốt vừa có lợi vừa có hại?
Hàng ngang số 4: Gồm 6 chữ cái
- Giun đỏ có lối sống như thế nào?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
+ Học bài
+ Đọc và làm theo thí nghiệm SGK/61
+ Ôn tập các nội dung kiến thức các bài từ đầu năm học đến nay để chuẩn bị cho Bài Kiểm tra 1 tiết vào tiết học sau.
Chúc sức khỏe quý thầy cô và các em học sinh !
Chào tạm biệt !
Chào tạm biệt !