Bài 17. Hoạt động ngữ văn: Làm thơ bảy chữ

HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN
L�M THO B?Y CH?
Các em đã được học bài thuyết minh môt thể loại văn học. Trong bài thơ tứ tuyệt nếu các chữ có thanh huyền, thanh ngang là thể bằng, ký hiệu(B); các chữ có thanh sắc, hỏi, nặng là thể trắc, ký hệu (T).
Chỉ ra vị trí ngắt nhịp, vần và luật bằng trắc của bài thơ sau?
Chiều
Chiều hôm thằng bé cỡi trâu về,
Nó ngẩng đầu lên hớn hở nghe.
Tiếng sáo diều cao vòi vọi rót,
Vòm trời trong vắt ánh pha lê.
B
B
B
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
Đối
Đối
Vần
Niêm
Niêm
Câu 1><2; 3><4; gồm: đối thanh, đối ý, đối lời, đối nhịp, đối cú pháp
1 4 ; 2 3
chữ cuối câu 1,2,4/ 2,4;
Bằng / Trắc (nhất, tam, ngũ bất luận; nhị, tứ, lục phân minh)
4/3 hoặc 3/4, thường là 4/3
Khai (1) - thừa (2) – chuyển (3) – hợp (4)
- Bố cục:
- Đối:
- Niêm:
- Vần:
- Luật:
- Nhịp:
B B T T T B B
T T B B T T B
T T B B B T T
B B T T T B B
T T B B T T B
B B T T T B B
B B T T B T T
T T B B T B B
THỂ BẰNG
THỂ TRẮC
Từ việc tìm hiểu trên, luật thơ tứ tuyệt có thể bằng và thể trắc. Quan sát hai chữ ghi ký hiệu (T) trắc, (B) bằng. Em xác định bảng nào là biểu hiện thể (B) bằng, bảng nào là thể hiên thể (T) trắc?
A
B
Trong túp lều tranh cánh liếp che
Ngọn đèn mờ, tỏa ánh xanh xanh
Tiếng chày nhịp một trong đêm vắng
Như bước thời gian đếm quãng khuya
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
Tối
Ch? ra ch? sai c?a băi tho sau?
- Dấu phẩy ở câu 2 làm sai nhịp
- Chữ thứ 7 ở câu 2 “xanh” không hiệp vần với chứ thứ 7 câu 1
Ngọn đèn mờ tỏa, ánh xanh lè
Hãy làm tiếp hai câu cuối theo ý mình trong bài thơ của Tú Xương?
Tôi thấy người ta có bảo rằng:
Bảo rằng thằng Cuội ở Cung trăng
Đáng cho cái tội quân lừa dối
Già khấc mà ta vẫn gọi thằng
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
Vui sao ngày đã chuyển sang hè
Phượng đỏ sân trường rộn tiếng ve,
Phấp phới trong lòng bao tiếng gọi
Hè
Thoảng hương lúa chín gió đồng quê.
Làm tiếp bài thơ dang dở dưới đây cho trọn vẹn theo ý của minh.
Làm thơ bốn câu bảy chữ
Có khó gì đâu …bọn chúng ta!
Đến đây với lớp 8 tôi nha!
Bạn cao, bạn ốm cũng vẫn là
Học chơi, chơi học bao nhiêu đó.
- Nhắc lại thể thơ bảy chữ ?
- Tập làm thơ bảy chữ chép vào sổ tay
- Chuẩn bị bài: Trả bài thi học kỳ I