Bài 17. Hoạt động ngữ văn: Làm thơ bảy chữ

GV: Cao Minh Anh
1
Ngữ Văn 8
Bài 16. Tiết 69
Giáo viên: Cao Minh Anh
GV: Cao Minh Anh
2
GV: Cao Minh Anh
3
Áo trắng đơn sơ, mộng trắng trong,
Hôm xưa em đến, mắt như lòng,
Nở bừng ánh sáng. Em đi đến,
Gót ngọc dồn hương, bước tỏa hồng.
(Huy Cận)
Dĩ vãng nào xanh như mắt em?
Chao ôi! Màu tóc rợn từng đêm!
Hàng mi khuê các chìm sương phủ
Vời vợi ngàn sao nhạt dáng xiêm.
(Đinh Hùng)
? Những khổ thơ bên có mấy chữ ở mỗi câu ?
-Có bảy chữ ở mỗi câu
GV: Cao Minh Anh
4
Tập làm thơ bảy chữ
Thơ Duyên - Xuân Diệu

Chiều mộng hoà thơ trên nhánh duyên,
Cây me ríu rít cặp chim chuyền.
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá,
Thu đến - nơi nơi động tiếng huyền.
. . .
Ai hay tuy lặng bước thu êm,
Tuy chẳng băng nhân gạ tỏ niềm,
Trông thấy chiều hôm ngơ ngẩn vậy,
Lòng anh thôi đã cưới lòng em.
GV: Cao Minh Anh
5
Ti?t 69: Ho?t d?ng Ng? van: T?p l�m tho b?y ch?
A- Hướng dẫn chuẩn bị
Đọc các đoạn trích trong SGK trang 165 mục 3 và ôn lại khái niệm, đặc điểm, thể loại thơ bảy chữ. Chuẩn bị các đoạn ở mục 3 trang 165
Bánh trôi nước ( Hồ Xuân Hương)
Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Rắn nát mặc dù tay kẻ nặn,
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
Đi, bạn ơi, đi ! Sống đủ đầy.
Sống trào sinh lực, bốc men say
Sống tung sóng gió thanh cao mới
Sống mạnh, dù trong một phút giây.
( Tố Hữu-Đi)
Bà tôi ở một túp lều tre,
Có một hàng cau chạy trước hè.
Một mảnh vườn bên rào giậu nứa,
Xuân về hoa cải nở vàng hoe.
(Anh Thơ-Tết que bà)
GV: Cao Minh Anh
6
Ti?t 69: Ho?t d?ng Ng? van: T?p l�m tho b?y ch?
B- Hoạt động trên lớp
Đọc các đoạn trích trong SGK trang 165 mục 3 và mục 1.II trang 165, 166.
1) Hoạt động nhận diện luật thơ
Bánh trôi nước ( Hồ Xuân Hương)
Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Rắn nát mặc dù tay kẻ nặn,
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
Đi, bạn ơi, đi ! Sống đủ đầy.
Sống trào sinh lực, bốc men say
Sống tung sóng gió thanh cao mới
Sống mạnh, dù trong một phút giây.
( Tố Hữu-Đi)
Bà tôi ở một túp lều tre,
Có một hàng cau chạy trước hè.
Một mảnh vườn bên rào giậu nứa,
Xuân về hoa cải nở vàng hoe.
(Anh Thơ-Tết que bà)
Có bao nhiêu tiếng trên một dòng thơ? Số câu?
Bảy tiếng (chữ)/dòng.
Số câu không hạn định
Hãy gạch nhịp các câu thơ bên?
GV: Cao Minh Anh
7
Ti?t 69: Ho?t d?ng Ng? van: T?p l�m tho b?y ch?
B- Hoạt động trên lớp
1) Hoạt động nhận diện luật thơ
Chiều ( Đoàn Văn Cừ)
Chiều hôm thằng bé cưỡi trâu về,
Nó ngẩng đầu lên hớn hở nghe.
Tiếng sáo diều cao vời vợi rót,
Vòm trời trong vắt ánh pha lê.
Hãy gạch nhịp các câu thơ bên?
Em có nhận xét gì về cách ngắt nhịp?
=> Cách ngắt nhịp tương đối phong phú và đa dạng, phổ biến là nhịp ¾, 2/2/3, 4/3.
Em có nhận xét gì về cách gieo vần?
GV: Cao Minh Anh
8
Ti?t 69: Ho?t d?ng Ng? van: T?p l�m tho b?y ch?
B- Hoạt động trên lớp
1) Hoạt động nhận diện luật thơ
Bánh trôi nước ( Hồ Xuân Hương)
Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Rắn nát mặc dù tay kẻ nặn,
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
Chiều ( Đoàn Văn Cừ)
Chiều hôm thằng bé cưỡi trâu về,
Nó ngẩng đầu lên hớn hở nghe.
Tiếng sáo diều cao vời vợi rót,
Vòm trời trong vắt ánh pha lê.
tròn
non
son
về
nghe
lê
Cách gieo vần:
- Gieo vần chân ( tiếng cuối của các câu 1, 2, 4) thường gọi là vần ba tiếng bằng ( thường dùng phổ biến)
GV: Cao Minh Anh
9
Ti?t 69: Ho?t d?ng Ng? van: T?p l�m tho b?y ch?
B- Hoạt động trên lớp
1) Hoạt động nhận diện luật thơ
Hãy sửa lại chỗ sai trong khổ thơ bên?
xanh xanh,
Tối
( Đoàn Văn Cừ)
Trong túp lều tranh cánh liếp che,
Ngọn đèn mờ, tỏa ánh
Tiếng chày nhịp một trong đêm vắng,
Như bước thời gian đếm quãng khuya
vàng hoe
xanh lòe
=> hợp lí, hợp ngữ cảnh hơn
=> không hợp ngữ cảnh.
GV: Cao Minh Anh
10
Ti?t 69: Ho?t d?ng Ng? van: T?p l�m tho b?y ch?
*b Dặn dò hoạt động nối tiếp
- Chuẩn bị tiêt 70: Sáng tác, swu tầm các bài thơ 7 chữ tiết sau trình bày, bình trước lớp.