Bài 17. Hoạt động ngữ văn: Làm thơ bảy chữ

Tiết 71: Ho?t d?ng ng? van:
L�M THO B?Y CH?

Số tiếng :
Số dòng :
Bằng-Trắc cho từng tiếng .
Xác định đối-niêm giữa các dòng thơ.
Xác định vần trong thơ và nhịp trong bài thơ.
. Khái niệm và phạm vi luyện tập.
Muốn làm một bài thơ bảy chữ( 4 câu hoặc 8 câu) Chúng ta phải xác định những yếu tố nào?
Luật cơ bản là: Nhất, tam, ngũ bất luận; Nhị, tứ, lục phân minh:
- Trong câu thơ thất ngôn( 7 tiếng) các tiếng 1,3,5 có thể sử dụng bằng, trắc tuỳ ý; Còn các tiếng 2,4,6 phải phân minh, phân biệt rõ ràng, chính xác.
VD: T- B - T hoặc B - T -B
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
B B B T T B B
Bảy nổi ba chìm với nước non .
T T B B T T B
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn,
T T T B B T T
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
B B T T T B B
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
B B B T T B B
Bảy nổi ba chìm với nước non .
T T B B T T B
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn,
T T T B B T T
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
B B T T T B B
on
1,2 đối
3,4 đối
2,3 niêm T-T; B-B
Vần on
on
on
1. Nhận diện luật thơ
CHIỀU
Chiều hôm thằng bé cưỡi trâu về,
B B B T T B B
Nó ngẩng đầu lên hớn hở nghe.
T T B B T T B
Tiếng sáo diều cao vòi vọi rót,
T T B B B T T
Vòm trời trong vắt ánh pha lê.
B B B T T B B
Trong túp lều tranh cánh liếp che,
Ngọn đèn mờ, tỏa ánh xanh .
Tiếng chày nhịp một trong đêm vắng,
Như bước thời gian đếm quãng khuya.

TỐI
về
nghe
lê
,
lè
xanh
2. Tập làm thơ bảy chữ.
a) Làm tiếp hai câu thơ cuối theo ý các em trong bài thơ của Tú Xương .
Tôi thấy người ta có bảo rằng :
Bảo rằng thằng Cuội ở cung trăng !
Chứa ai chẳng chứa, chứa thằng Cuội,
Tôi gớm gan cho cái chị Hằng!
Đáng cho cái tội quân lừa dối,
Già khấc nhân gian vẫn gọi thằng.
Cung trăng chỉ toàn đất cùng đá,
Hít bụi suốt ngày đã sướng chăng.
Cõi trần ai cũng chường mặt nó,
Nay đến cung trăng bỡn chị Hằng.
b) Làm tiếp hai câu thơ cho trọn vẹn ý nghĩa
Vui sao ngày đã chuyển sang hè,
B B B T T B B
Phượng đỏ sân trường rộn tiếng ve.
T T B B T T B
Phấp phới trong lòng bao tiếng gọi,
T T B B B T T
Thoảng hương lúa chín gió đồng quê.
T B T T T B B
e
Luyện tập: Em hãy tập làm một bài thơ 4 câu bảy chữ ?