Bài 17. Hai chữ nước nhà

Môn: NGỮ VĂN 8
Giáo viên thực hiện:TRƯƠNG THỊ KIM HOAN Trường THCS Thanh Văn
Ti?t 66:
Hai chữ nước nhà
(Trích)
Tr?n Tu?n Kh?i -
HUỚNG DẪN ĐỌC THÊM
- Trần Tuấn Khải (1895-1983) bút hiệu là Á Nam.
- Mượn đề tài lịch sử hoặc biểu tượng nghệ thuật bộc lộ nỗi đau mất nước, bày tỏ khát vọng tự do của mình.
- Thơ ông được truyền tụng rộng rãi vào những năm 20 của thế kỉ XX
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. TÁC GIẢ
2/ Taùc phaåm
- Hai chữ nước nhà là bài thơ mở đầu trong tập Bút quan hoài I (1924)
- Mượn lời người cha dặn con để gửi gắm tâm sự yêu nước.
II. ĐỌC TÌM HIỂU CHI TIẾT
II. ĐỌC TÌM HIỂU CHITIẾT
Chốn Ải Bắc mây sầu ảm đạm,
Cõi trời Nam gió thảm đìu hiu,
Bốn bề hổ thét chim kêu,
Ðoái nom phong cảnh như khêu bất bình. Hạt máu nóng thấm quanh hồn nước, Chút thân tàn lần bước dậm khơi,
Trông con tầm tã châu rơi,
Con ơi con nhớ lấy lời cha khuyên.


Câu hỏi thảo luận
? Hãy tìm và phân tích những chi tiết biểu hiện :
+ Bối cảnh không gian ?
+ Hoàn cảnh éo le và tâm trạng của hai nhân vật cha và con ?
II. ĐỌC TÌM HIỂU CHI TIẾT
- Bối cảnh không gian: Đặt trong thế tương phản (Bắc-Nam) phản ánh tâm trạng phân đôi của người yêu nước khi buộc phải xa đất nước.
- Hoàn cảnh thật éo le: Cha bị giải sang Trung Quốc, không mong ngày trở lại, con muốn đi theo để phụng dưỡng cha già cho tròn đạo hiếu, nhưng cha đã dằn lòng khuyên con trở lại để lo tính việc trả thù nhà, đền nợ nước.
- Tâm trạng: Cả hai cha con tình nhà, nghĩa nước đều sâu đậm da diết và đều tột cùng đau đớn, xót xa: nước mất, nhà tan, cha con li biệt
=> Lời khuyên quý giá, thiêng liêng và xúc động như một lời trăng trối có sức truyền cảm mạnh hơn bao giờ hết.
BẢNG TỔNG HỢP
Giống Hồng Lạc hoàng thiên đã định
Mấy ngàn năm suy thịnh đổi thay,
Trời Nam riêng một cõi này,
Anh hùng hiệp nữ xưa nay kém gì!
Khích lệ dòng máu anh hùng
- Nâng cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc
Đất nước bị tàn phá
Nhân dân cực khổ
- Nước mất nhà tan
Niềm xót thương vô hạn trước cảnh mất nước.
- Lo lắng cho vận mệnh tương lai của đất nước
Câu hỏi
thảo luận
Hãy tìm và điền những chi tiết thể hiện những nội dung cơ bản được đề cập đến trong đoạn thơ thứ hai theo bảng tổng hợp và cho biết tác dụng của nó ?
II. ĐỌCTÌM HIỂU CHI TIẾT
Cha xót phận tuổi già sức yếu,
Lỡ sa cơ đành chịu bó tay,
Thân lươn bao quản vũng lầy,
Giang sơn gánh vác sau này cậy con.


- Cảnh ngộ của người cha:
+ Già yếu, bị bắt.
+ Thất thế không còn sự nghiệp.
=> Lực bất tòng tâm.
II.ĐỌC TÌM HIỂU CHI TIẾT
Con nên nhớ tổ tông khi trước,
Ðã từng phen vì nước gian lao,
Bắc Nam bờ cõi phân mao,
Ngọn cờ độc lập máu đào còn dây …
II. ĐỌC TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. CẢM HỨNG SÁNG TÁC.
2. NỘI DUNG CHÍNH
3. NGHỆ THUẬT
- Phương thức biểu đạt ?
- Thể thơ ?
Giọng điệu ?
- Tác dụng ?
Câu hỏi thảo luận:
II.ĐỌC TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. CẢM HỨNG SÁNG TÁC.
2. NỘI DUNG CHÍNH
3. NGHỆ THUẬT
*Ghi nhớ:
Qua đoạn trích bài thơ Hai chữ nước nhà, Á Nam Trần Tuấn Khải đã mượn một câu chuyện lịch sử có sức gợi cảm lớn để bộc lộ cảm xúc của mình và khích lệ lòng yêu nước, ý chí cứu nước của đồng bào. Tình cảm sâu đậm, mãnh liệt đối với nước nhà, sự lựa chọn thể thơ thích hợp và giọng điệu trữ tình thống thiết của tác giả đã tạo nên giá trị đoạn trích
LUYỆN TẬP
Cảm nghĩ về hai chữ nước nhà đã trở thành đề tài lớn trong thơ ca Việt Nam em còn biết những bài thơ nào diễn tả tình yêu quê hương đất nước trong khói lửa chiến tranh ?
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Học thuộc lòng đoạn thơ.
- Xem lại đặc điểm, giá trị biểu cảm ở những tác phẩm đã học viết theo thể thơ song thất lục bát.
- Tìm hiểu câu chuyện về các nhân vật lịch sử Nguyễn Phi Khanh, Nguyễn Trãi.