Bài 17. Dãy hoạt động hoá học của kim loại

TRƯỜNG THCS BÌNH CHÁNH
Bài giảng điện tử
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1: Em hãy nêu những tính chất hóa học cơ bản của kim loại?
Kim loại + Oxi Oxit
Kim loại + Phi kim khác Muối
Kim loại + Dd Axit Muối + Khí Hydro
Kim loại + Dd Muối Muối mới + Kim loại mới
to
to
Trong phương trình d/ Fe tác dụng với dung dịch bạc nitrat (AgNO3) ta thấy Fe đã đẩy Ag ra khỏi dung dịch muối bạc. Nếu chúng ta làm ngược lại, cho Ag tác dụng với dung dịch sắt nitrat Fe(NO3)2 phản ứng có xảy ra không?
?
Để trả lời cho câu hỏi trên chúng ta cần phải biết mức độ hoạt động hóa học khác nhau của kim loại được thể hiện như thế nào? Có thể dự đoán được phản ứng của kim loại với các chất khác nhau không? “Dãy hoạt động hóa học của kim loại” sẽ giúp các em trả lời câu hỏi đó.
Câu hỏi 2: Em hãy viết phương trình phản ứng xảy ra giữa các cặp chất sau:
a/ Zn + HCl (dd)
b/ Al + O ( k)
c/ Fe + S
d/ Fe + AgNO (dd)
2
3
ZnCl (dd) + H ( k)
2
2
2
Al O ( r )
2
3
4
3
to
to
FeS ( r )
Fe(NO ) + Ag ( r )
3
2
2
2
2
Bài 17
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng như thế nào?
Để xây dựng dãy hoạt động hóa học của kim loại, xem kim loại nào hoạt động hóa học mạnh hơn chúng ta tiến hành các thí nghiệm sau:
1. Thí nghiệm 1: Kim loại tác dụng với dd muối
Cho đinh sắt vào dung dịch CuSO4 và cho mẫu dây đồng vào dung dịch FeSO4
? Nhóm nào hãy cho biết hiện tượng em quan sát được?
Hiện tượng:
- Ống nghiệm 1: có chất rắn màu đỏ bám ngoài đinh sắt
- Ống nghiệm 2: không có hiện tượng.
Giải thích:
Ống nghiệm 1: Sắt đã đẩy Đồng ra khỏi dung dịch muối đồng.
Ống nghiệm 2: Đồng không đẩy được sắt ra khỏi dd muối sắt.
? Em giải thích hiện tượng này như thế nào?
? Từ thí nghiệm này chúng ta rút ra được kết luận gì về mức độ hoạt động của sắt và đồng?
Kết luận: - Sắt hoạt động hóa học mạnh hơn Đồng
- Ta xếp sắt đứng trước đồng: Fe , Cu
? Mời một bạn đại diện nhóm lên viết phương trình phản ứng
Fe ( r ) + CuSO (dd)
4
Cu
SO (dd)
4
(trắng xám)
(xanh lam)
(lục nhạt)
(đỏ)
+
Fe
( r )
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng như thế nào?
1. Thí nghiệm 1: Sắt mạnh hơn Đồng Fe , Cu
Cho mẫu dây đồng vào dung dịch AgNO3 và cho mẫu dây bạc vào dung dịch CuSO4
? Nhóm nào hãy cho biết hiện tượng em quan sát được?
Hiện tượng:
- Ống nghiệm 1: có chất rắn màu xám bám ngoài dây đồng.
- Ống nghiệm 2: không có hiện tượng.
2. Thí nghiệm 2: Kim loại tác dụng với dd muối
ta xếp
Giải thích:
Ống nghiệm 1: Đồng đã đẩy Bạc ra khỏi dung dịch muối bạc.
Ống nghiệm 2: Bạc không đẩy được đồng ra khỏi dd muối đồng.
? Em giải thích hiện tượng này như thế nào?
? Từ thí nghiệm này chúng ta rút ra được kết luận gì về mức độ hoạt động của đồng và bạc?
Kết luận: - Đồng hoạt động hóa học mạnh hơn Bạc
- Ta xếp Đồng đứng trước Bạc: Cu , Ag
? Mời một bạn đại diện nhóm lên viết phương trình phản ứng
Cu ( r ) + AgNO (dd)
3
Ag
NO (dd)
3
(đỏ)
(không màu)
(xanh lam)
(xám)
+
Cu
( )
2
2
2
( r )
? Nhóm nào hãy cho biết hiện tượng em quan sát được?
Hiện tượng:
- Ống nghiệm 1: có nhiều bọt khí thoát ra.
- Ống nghiệm 2: không có hiện tượng.
2. Thí nghiệm 2: Đồng mạnh hơn Bạc Cu , Ag
3. Thí nghiệm 3: Kim loại tác dụng với dd axit
Cho đinh sắt và lá đồng vào 2 ống nghiệm riêng biệt đựng dung dịch HCl
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng như thế nào?
1. Thí nghiệm 1: Sắt mạnh hơn Đồng Fe , Cu
ta xếp
Ống nghiệm 1: Sắt đã đẩy được Hidro ra khỏi dung dịch axit.
Ống nghiệm 2: Đồng không đẩy được Hidro ra khỏi dd axit.
? Từ thí nghiệm này chúng ta có thể sắp xếp mức độ hoạt động của Sắt, Đồng và Hidro như thế nào?
Kết luận: - Ta xếp Sắt đứng trước Hidro và Đồng đứng sau Hidro: Fe , H, Cu
? Mời một bạn đại diện nhóm lên viết phương trình phản ứng
Fe ( r ) + HCl (dd)
H
Cl (dd)
2
(không màu)
(lục nhạt)
+
2
2
( k )
Giải thích:
? Em giải thích hiện tượng này như thế nào?
Fe
? Nhóm nào hãy cho biết hiện tượng em quan sát được?
- Cốc 1: Natri nóng chảy và tan dần, dung dịch có màu đỏ.
- Cốc 2: không có hiện tượng.
3. Thí nghiệm 3: Fe , H , Cu
4. Thí nghiệm 4: Kim loại tác dụng với nước
Cho mẫu Natri và đinh Sắt vào 2 cốc riêng biệt đựng nước cất có thêm vài giọt dd Phenolphtalein
2. Thí nghiệm 2: Đồng mạnh hơn Bạc Cu , Ag
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng như thế nào?
1. Thí nghiệm 1: Sắt mạnh hơn Đồng Fe , Cu
Hiện tượng:
ta xếp
- Cốc 1: Natri đã phản ứng với nước sinh ra dd Bazơ nên làm dd Phenolphtalein không màu chuyển sang màu đỏ.
- Cốc 2: Sắt không tác dụng được với nước
? Mời một bạn đại diện nhóm lên viết phương trình phản ứng
Na ( r ) + H O ( l )
+
2
( k )
2
2
? Từ thí nghiệm này chúng ta rút ra được kết luận gì về mức độ hoạt động của Natri và Sắt?
Kết luận: - Natri hoạt động hóa học mạnh hơn Sắt
- Ta xếp Natri đứng trước Sắt: Na , Fe
Giải thích:
? Em giải thích hiện tượng này như thế nào?
H
OH (dd)
Na
2
2
? Từ kết quả 4 thí nghiệm trên nhóm nào có thể sắp xếp các kim loại trên thành dãy theo chiều giảm dần về mức độ hoạt động hóa học ?
4. Thí nghiệm 4: Natri mạnh hơn Sắt Na , Fe
Na , Fe , H , Cu , Ag
Bằng nhiều thí nghiệm khác nhau người ta đã sắp xếp được dãy hoạt động hóa học của các kim loại như sau:
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, H, Cu, Ag, Au
3. Thí nghiệm 3: Fe , H , Cu
2. Thí nghiệm 2: Đồng mạnh hơn Bạc Cu , Ag
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng như thế nào?
1. Thí nghiệm 1: Sắt mạnh hơn Đồng Fe , Cu
BT
ta xếp
? Như vậy dãy hoạt động hóa học này mang ý nghĩa gì?
II/ Ý nghĩa của dãy hoạt động hóa học :
? Qua các thí nghiệm, đi từ trái sang phải mức độ hoạt động hóa học của kim loại như thế nào?
1. Mức độ hoạt động hóa học của kim loại giảm dần từ trái qua phải.
? Kim loại nào tác dụng được với nước ở nhiệt độ thường ?
2. Kim loại đứng trước Mg phản ứng được với nước ở nhiệt độ thường.
? Kim loại đứng ở vị trí nào thì tác dụng được với dd axit
3. Kim loại đứng trước H thì phản ứng được với 1 số dd axit loãng.
? Kim loại đứng ở vị trí nào thì đẩy được kim loại khác
ra khỏi dd muối
4. Kim loại đứng trước (trừ Na, K...) đẩy kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch muối.
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, H, Cu, Ag, Au
BT 2
DD
Dặn dò
Về nhà:
Các em học bài.
Làm bài tập số 2, 3, 4,5 SGK/54
Chuẩn bị bài 18: Nhôm

Buổi học của chúng ta đến đây là kết thúc.