Bài 16. Thực hành: Mổ và quan sát giun đất

BÀI 15: THỰC HÀNH
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
GIÁO ÁN SINH VẬT 7
Giáo viên: Nguyễn Thị Tố Nga
CÂU HỎI:
Trình bày đặc điểm chung của ngành giun tròn?
Cơ thể hình trụ, thuôn 2 đầu
Khoang cơ thể chưa chính thức
Có lớp vỏ Cuticun
Cơ quan tiêu hóa bắt đầu từ miệng , kết thúc ở hậu môn
- Đa số sống kí sinh
KIỂM TRA BÀI CŨ
NGÀNH GIUN ĐỐT
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
Thấy giun đất trong đất ẩm ở ruộng, vườn, nương, rẫy, đất rừng. Giun thường chui lên đất vào ban đêm.
NGÀNH GIUN ĐỐT
? Em hãy mô tả và chú thích hình vẽ 15.1 và 15.2.
I. CẤU TẠO NGOÀI:
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
Vòng tơ ở xung
quanh mỗi đốt
Lỗ sinh dục cái
Đai sinh dục
Lỗ sinh dục đực
Hình 15.2. Đặc điểm cấu tạo ngoài
Phần đầu có miệng
Hậu môn ở phía đuôi
Thành cơ thể phát triển
và đai sinh dục chiếm 3 đốt
I. CẤU TẠO NGOÀI:
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
I. CẤU TẠO NGOÀI:
? Quan sỏt m?u, d?i chi?u v?i hỡnh 15.1; 15.2, tỡm d?c di?m c?u t?o ngo�i c?a giun d?t.
Cơ thể đối xứng hai bên.
Tròn dài, đầu thuôn nhỏ
Phân đốt, mỗi đốt có vòng tơ
Da trơn (có chất nhày)
Có đai sinh dục và lỗ sinh dục
?
I. CẤU TẠO NGOÀI:
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
So với giun đũa, Giun đất có hệ, cơ quan nào mới xuất hiện?
? Quan sỏt cỏc hỡnh sau, th?o lu?n nhúm 3 phỳt ho�n th�nh n?i dung phi?u h?c t?p.
Miệng Hầu Ruột Hậu môn
Miệng Hầu
Thực quản Diều
Dạ dày cơ Ruột Ruột tịt Hậu môn
Chưa có
Hệ kín
Dây dọc
Chuỗi hạch: Hạch não, mạch vòng, chuỗi hạch bụng
Phiếu học tập
So sánh cấu tạo trong của giun đất với giun đũa

- Hệ tiêu hóa phân hóa:
Miệng => Hầu =>Thực quản
Diều => Dạ dày cơ => Ruột tịt => Ruột => Hậu môn
- Hệ tuần hoàn gồm: Mạch
lưng, mạch bụng, vòng hầu
(tim đơn giản); tuần hoàn kín
Hệ thần kinh : Dạng chuỗi
hạch, gồm: Hạch thần kinh,
dây thần kinh
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
?
?
?
- Có khoang cơ thể chính thức
?
1
2
3
4
▼ Quan sát mẫu và hình 5.3, nghiên cứu thông tin trang 53, 54 làm bài tập trang 54 SGK.
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. HOẠT ĐỘNG SỐNG.
1. DI CHUYỂN
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
1
2
3
4
Đánh số vào ô trống cho đúng thứ tự các động tác di chuyển của giun đất
Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi
Giun chuẩn bị bò
Thu mình làm phồng đoạn đầu thun đoạn đuôi
Dùng toàn thân và vòng tơ làm chỗ dựa, vươn đầu về phía trước
2
1
4
3
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. HOẠT ĐỘNG SỐNG.
1. DI CHUYỂN
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. HOẠT ĐỘNG SỐNG.
1. DI CHUYỂN
? Giun đất di chuyển bằng cách nào ?
? Nêu các đặc điểm cấu tạo của giun đất phù hợp với hình thức di chuyển(bò ,chui rúc) trong đất ?
Giun di chuyển nhờ sự trun giãn kéo dài của cơ thể
Thân hình tròn dài, đầu thuôn nhỏ. Phân đốt, mỗi đốt có vòng tơ, da trơn (có chất nhày)
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. HOẠT ĐỘNG SỐNG.
1. DI CHUYỂN
Do sự chun dãn của cơ thể
Vòng tơ làm điểm tựa kéo cơ thể về phía trước
?
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. HOẠT ĐỘNG SỐNG.
2. DINH DƯỠNG
▼ Liên hệ thực tế, kết hợp với hình. Em hãy cho biết Giun đất ăn gì?
Miệng
Hầu
Thực quản
Diều
Ruột
Ruột tịt
Hậu môn
Dạ dày cơ
▼ Thức ăn được biến đổi như thế nào trong hệ tiêu hóa của giun đất?
Thức ăn Miệng Hầu Thực quản Diều Dạ dày cơ Ruột tịt Ruột Hậu môn
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. HOẠT ĐỘNG SỐNG.
2. DINH DƯỠNG
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
- Giun đất ăn mùn bã hữu cơ, vụn thực vật.
-Thức ăn=>Miệng=> Hầu
=>Thực quản=>Diều=> Dạ dày cơ =>Ruột tịt =>Ruột=> Hậu môn
Giun đất trao đổi khí (Hô hấp) nhờ bộ phận nào?
- Sự trao đổi khí (hô hấp) được thực hiện qua da
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. HOẠT ĐỘNG SỐNG.
2. DINH DƯỠNG
▼ Dựa vào thông tin về dinh dưỡng và cấu tạo trong của giun đất, hãy giải thích các hiện tượng sau đây ở giun đất:
1. Vì sao mưa nhiều, giun đất lại chui lên mặt đất?
Trả lời: Mưa nhiều giun chui lên mặt đất vì: nước ngập cơ thể chúng làm chúng ngạt thở (Giun đất hô hấp qua da)
2. Cuốc phải giun đất thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra. Đó là chất gì và tại sao lại có màu đỏ?
Trả lời: Vì giun đất có hệ tuần hoàn kín, máu mang sắc tố chứa sắt nên có màu đỏ
?
?
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
Hình: Giun đất ghép đôi
Quan sát tranh hình, nêu đặc điểm sinh sản của giun đất?
Giun đất lưỡng tính
Có hiện tượng ghép đôi
Trứng phát triển trong kén tạo thành giun con.
Tại sao giun đất lưỡng tính, khi sinh sản lại ghép đôi?
TL: Ghép đôi giúp giun đất trao đổi tinh dịch tạo điều kiện cho thế hệ sau phát triển tốt hơn
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. HOẠT ĐỘNG SỐNG.
3. SINH SẢN.
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
I. CẤU TẠO NGOÀI:
II. CẤU TẠO TRONG:
III. HOẠT ĐỘNG SỐNG.
3. SINH SẢN.
Giun đất lưỡng tính
Có hiện tượng ghép đôi
Trứng phát triển trong kén tạo thành giun con.
?
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
Bài tập 1.
Những đặc điểm cấu tạo ngoài của giun đất thích nghi với lối sống chui rúc trong đất ẩm là:
a. Cơ thể lưỡng tính
b. Đầu thuôn nhỏ
c. Cơ thể phân đốt, có vòng tơ ở mỗi đốt.
d. Da trơn – có chất nhầy
e. Hệ tuần hoàn kín
Những điểm tiến hóa của giun đất so với giun đũa:
a. Có đai sinh dục
b. Hệ tiêu hoá phân hoá rõ
c. Hô hấp qua da
d. Xuất hiện hệ tuần hoàn
e. Hệ thần kinh tập trung thành chuỗi hạch
x
x
x
x
x
x
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
Bài tập 2
Hãy chú thích đúng vào sơ đồ hệ tiêu hoá của giun đất
Lỗ miệng
Hầu
Thực quản
Diều
Dạ dày cơ
Ruột tịt
Ruột
Ruột túi
BÀI 15: THỰC HÀNH:
QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG GIUN ĐẤT
Bài tập 2
Hãy chú thích đúng vào sơ đồ hệ tiêu hoá của giun đất
Lỗ miệng
Hầu
Thực quản
Diều
Dạ dày cơ
Ruột tịt
Ruột
Ruột túi
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!