Bài 16. Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt

Trường từ vựng
Từ tượng hình,
từ tượng thanh
Nói quá
Nói giảm, nói tránh
Tập hợp những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa.
Gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật.
Từ ngữ địa phương
và biệt ngữ xã hội
Cấp độ khái quát của
nghĩa từ ngữ
Mô phỏng âm thanh của tự nhiên, của con người.
Từ ngữ chỉ sử dụng ở một (hoặc một số) địa phương nhất định.
Chỉ dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định.
Là biện pháp tu từ phóng đại, mức độ, quymô, tính chất của sự vật hiện tượng.
Là một biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển.
Nghĩa của một từ ngữ có thể rộng hơn hoặc hẹp
hơn nghĩa của từ ngữ khác.
Truyện dân gian
Truyện cổ tích
Truyện ngụ ngôn
Truyện cười
Truyền thuyết

a. Dựa vào kiến thức về văn học dân gian và về cấp độ khái
quát của nghĩa từ ngữ, hãy điền những từ ngữ thích hợp
vào những ô trống theo sơ đồ sau?
Lưới, nơm, câu, vó:
Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản
Tủ, rương, hòm, va li:
 Dụng cụ để đựng
Buồn, vui, sợ hãi:
 Trạng thái tâm lí
Bút máy, bút bi, bút chì:
 Dụng cụ để viết
b. - Con rận bằng con ba ba 
Đêm nằm nó ngáy cả nhà khiếp kinh. 
- Bỗng lèo chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi!
- Thế rồi Dế Choắt tắt thở. Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình.
Dựa vào kiến thức về văn học dân gian và về cấp độ khái quát của
nghĩa từ ngữ ,hãy điền từ ngữ thích hợp vào những ô trống theo
sơ đồ sau ?

- Những chú chim non hót líu lo trên cành.
c. - Anh ấy đi đâu về mà đầu tóc rủ rượi, áo quần xộc xệch.
c. - Anh ấy đi đâu về mà đầu tóc rủ rượi, áo quần xộc xệch.
- Những chú chim non hót líu lo trên cành.
Là những từ chuyên đi kèm một từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc.
Trợ từ
Thán từ
Là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp.
Tình thái từ
Là những từ được thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói.
Câu ghép
Là những câu do hai hoặc nhiều cụm C – V không bao chứa nhau tạo thành.
TIẾT 63

a. - Nó làm những năm bài tập khó à?

-Này, nó ăn những hai bát cơm đấy!
a. - Nó làm những năm bài tập khó à?

-Này, nó ăn những hai bát cơm đấy!
(Trợ từ)
(Tình thái từ)
(Thán từ)
(Trợ từ)

b. Pháp chạy. Nhật hàng. Vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỉ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hoà.
b. Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỉ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hoà.
b. Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỉ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hoà

c. Chúng ta không thể nói tiếng ta đẹp như thế nào cũng như ta không thể nào phân tích cái đẹp của ánh sáng, của thiên nhiên. Nhưng đối với chúng ta là người Việt Nam, chúng ta cảm thấy và thưởng thức một cách tự nhiên cái đẹp của tiếng nước ta, tiếng nói của quần chúng nhân dân trong ca dao và dân ca, lời văn của các nhà văn lớn. Có lẽ tiếng Việt của chúng ta đẹp bởi vì tâm hồn của người Việt Nam rất đẹp, bởi vì đời sống, cuộc đấu tranh của nhân dân ta từ trước tới nay là cao quý, là vĩ đại, nghĩa là rất đẹp.
(Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt)
c. Chúng ta không thể nói tiếng ta đẹp như thế nào cũng như ta không thể nào phân tích cái đẹp của ánh sáng, của thiên nhiên. Nhưng đối với chúng ta là người Việt Nam, chúng ta cảm thấy và thưởng thức một cách tự nhiên cái đẹp của tiếng nước ta, tiếng nói của quần chúng nhân dân trong ca dao và dân ca, lời văn của các nhà văn lớn. Có lẽ tiếng Việt của chúng ta đẹp bởi vì tâm hồn của người Việt Nam rất đẹp, bởi vì đời sống, cuộc đấu tranh của nhân dân ta từ trước tới nay là cao quý, là vĩ đại, nghĩa là rất đẹp.
(Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt)
TIẾT 63


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Tiếp tục ôn tập lí thuyết về từ vựng và ngữ pháp.
2. Tập viết câu, đoạn văn có sử dụng kiến thức từ vựng
và ngữ pháp đã học.
3. Đọc thêm bài “Muốn làm thằng cuội” của nhà thơ
Tản Đà.
THCS AN LNH