Bài 16. Muốn làm thằng Cuội

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh
Hội thi giáo viên giỏi
Quận Lê Chân
Năm học 2008 -2009
Kiểm tra bài cũ
Câu 1 : Đọc thuộc lòng bài thơ "Đập đá ở Côn Lôn"

Câu 2 : Trắc nghiệm
1. Hình ảnh tác giả hiện lên trong bài thơ "Đập đá ở Côn Lôn" là
A. Phong thái ung dung và đường hoàng, khí phách kiên cường,bất khuất vượt lên trên hoàn cảnh tù ngục khốc liệt
B. Hình tượng đẹp lẫm liệt , ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp nguy nan những vẫn không sớn lòng đổi chí.
C. Người chiến sĩ sục sôi nhiệt huyết cách mạnh cùng khát khao được "phácũi xổ lồng"
D. Tư thế ung dung tự tại, vượt lên hoàn cảnh, hướng lòng mình tới thiên nhiên với tình cảm thiết tha , sâu sắc.

2. Nhận định chính xác về bút pháp của bài thơ "Đập đá ở Côn Lôn" là
A. Bút pháp hiện thực
B. Bút pháp hoang đường kì ảo
C. Bút pháp lãng mạn
D. Bút pháp sử thi
Tuần 16 - Bài 16
Tiết 62 - Văn bản : Muốn làm thằng cuội
Tản Đà
Đọc hiểu văn bản
Đọc và chú thích
Tác giả
Thông tin không đúng về tác giả Tản Đà là :

A. Tản Đà (1889-1939) có bút danh là Nguyễn Khắc Hiếu
B. Ông xuất thân là nhà nho , từng đi thi những không đỗ . Sau ông chuyển sang sáng tác văn chương quốc ngữ
C. Thơ ông tràn đầy cảm xúc lãng mạn, lại rất đậm đà bản sách, vừa cổ điển vừa hiện đại
D. Ngoài ra Tản Đà rất thành công với truyện ngắn và kí mang màu sắc hiện thực, thâm trầm.
Chân dung thi sĩ Tản Đà
Tản Đà và một số tác phẩm
2. Tác phẩm
a, Đọc
b, Xuất xứ tác phẩm
Baứi thụ "Muoỏn laứm thaống Cuoọi" naốm trong quyeồn khoỏi tỡnh con I, xuaỏt baỷn naờm 1917
c, Thể thơ
Thất ngôn bát cú đường luật
d, Bố cục tác phẩm
II. Tìm hiểu văn bản
1. Hai câu đề
Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!
Trần thế em nay chán nửa rồi,
Cách xưng hô : Chị - em
+ Cách xưng hô thân thiết gần
gũi, câu thơ như tiếng gọi thiết
tha của tác giả
+ Bài thơ nhưng cuộc trò chuyện
thân mật, chân tình
Tâm trạng :
+ Buồn, chán
Nỗi sầu của một tâm hồn lãng mạn, cô đơn bế tắc và bất hoà sâu sắc với xã hội.
2. Hai câu thực
Cung Quế đã ai ngồi đó chửa?
Cành đa xin chị nhắc lên chơi.
Khung cảnh thần
tiên huyền ảo , lung linh
Trăng tượng trưng cho
vẻ đẹp vĩnh hằng - nơi
chỉ có niềm vui hạnh phúc,
luôn tự do
- Lời đề nghị rất dịu dàng, duyên dáng và hóm hỉnh
- Khao khát rất khác người, rất Ngông
- Thoát li bằng mộng tưởng hướng tới cuộc sống tốt đẹp , tự do
Thảo luận : Như đã biết về luật thơ thất ngôn bát cú Đường luật, hai câu thực phải có đối. Tác giả có sử dụng nghệ thuật đối ở hai câu thơ này hay không ?
Dụng ý của tác giả là gì?
- Câu thơ vừa mang nét cổ điển vừa mới mẻ
3. Hai câu luận
Có bầu có bạn can chi tủi,
Cùng gió, cùng mây thế mới vui
Nghệ thuật đối, liệt kê
+ Thể hiện cuộc sống hạnh phúc vui vầy
+ Vẽ lên cuộc sống tươi đẹp để thuyết phục chị Hằng, lời đề nghị rất duyên dáng.
+ Như những người bạn tâm giao
=> Khát vọng cuộc sống hạnh phúc, không có nỗi buồn và cô đơn

4. Hai câu kết
Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám
Tựa nhau trông xuống thế gian cười
- Khung cảnh hạnh phúc, sung sướng, đầy ắp niềm vui. Họ như hình ảnh đôi tình nhân tựa vai nhau nhìn xuống trần gian phía dưới
Thảo luận : Hình ảnh thơ "Tựa nhau trông xuống thế gian cười" khép lại tác phẩm gợi lên nhiều chiều suy ngẫm.
Theo em nó có ý nghĩa gì ?
4. Hai câu kết
Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám
Tựa nhau trông xuống thế gian cười
- Khung cảnh hạnh phúc, sung sướng, đầy ắp niềm vui. Họ như hình ảnh đôi tình nhân tựa vai nhau nhìn xuống trần gian phía dưới
ý nghĩa nụ cười trong câu thơ
- Nụ cười kiêu ngạo, khinh bạc cuộc đời và cõi nhân gian nhỏ bé
- Nụ cười hạnh phúc vì thoát khỏi khổ đau, sống cuộc đời không nỗi buồn và tự do
- Nụ cười xót xa vì không về được dương gian, thiếu quê hương
Nhiều người đã nhận xét một cách xác đáng rằng: "Tản Đà là một hồn thơ ngông". Em hiểu "Ngông" nghĩa là gì? Hãy chỉ ra cái Ngông của Tản Đà trong bài thơ "Muốn làm thằng Cuội".
- Chán thực tại, thoát ly vào cõi mộng.
- Muốn làm thằng Cuội - sánh đôi với chị Hằng.
- Muốn làm thằng Cuội - cười nhạo thế gian.
Thảo luận : Có ý kiến cho rằng : Tâm sự của tác giả trong bài thơ "Muốn làm thằng Cuội" là tâm sự mang tính bi kịch. Em suy nghĩ như thế nào về điều đó ?
- Khát khao cao đẹp , mong muốn thoát li nhưng chỉ thoát li bằng mộng tưởng.
- Bất hoà với hiện thực nhưng không thể giải phóng và thoát khỏi hiện thực .
Trắc nghiệm
Nét mới của tác phẩm là gì :
? Hồn thơ lãng mạn pha chút ngông nghênh , giọng thơ phóng khoáng đa tình.

? Những cách tân mới trong luật thơ - không có về đối trong câu Thực
? Thể thơ thất ngôn bát cú Đường Luật
? Đề tài về trăng

Luyện tập
Bài 1 :
1. Nét cá tình tiêu biểu về tác giả Tản Đà là
A. Phóng khoáng, khao khát lập thân, lập công danh
B. Ngông và đa tình
C. Mơ mộng, yêu đời
D. Mang nặng niềm hoài cổ
2. Hình ảnh nhà thơ trong tác phẩm là
A. Baỏt hoaứ saõu saộc vụựi xaừ hoọi ta�m thửụứng xaỏu xa neõn muoỏn thoaựt li leõn cung traờng ủeồ vui cuứng maõy gioự, keỏt baùn tri aõm vụựi chũ Haống.
B. Buo�n chaựn vỡ ngheứo tuựng, vỡ cuoọc soỏng dửụựi tra�n gian raỏt ủoói nhoùc nhaốn.
C.Vỡ khoõng ủửụùc troùng duùng, khoõng coự vũ theỏ trong xaừ hoọi, khoõng ủửụùc phaựt huy heỏt taứi naờng.
D.Con người phản kháng mạnh mẽ, khát vọng làm cách mạng cứu người giúp đời.
Bài 2 :
Đọc lại bài thơ
Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!
Trần thế em nay chán nửa rồi,
Cung Quế đã ai ngồi đó chửa?
Cành đa xin chị nhắc lên chơi.
Có bầu có bạn can chi tủi,
Cùng gió, cùng mây thế mới vui
Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám
Tựa nhau trông xuống thế gian cười
- Xác định những từ cùng trường từ vựng chỉ cảm xúc của tác giả? Từ đó em hiểu gì về tâm sự của nhà thơ ?
Iv : Giao và hướng dẫn bài về nhà

- Học thuộc lòng bài thơ
- Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về bài "Muốn làm thằng Cuội"
- Chuẩn bị "Ôn tập Tiếng Việt"
Xin Chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo
Cùng toàn thể các em học sinh