Bài 16. Cơ năng

KIỂM TRA

1.Khi nào có công cơ học?
Khi có lực tác dụng vào vật và làm vật chuyển dời.
2.Công cơ học phụ thuộc vào những yếu tố nào?
Công cơ học phụ thuộc vào hai yếu tố: lực tác dụng vào vật và quãng đường vật dịch chuyển.
3.Đơn vị tính công cơ học?
Đơn vị công cơ học là Jun(J)
Tiết 20- CƠ NĂNG
I. Cơ ngăng:
-Vật có khả năng thực hiện công cơ học, ta nói vật đó có cơ năng.
-Đơn vị của cơ năng cũng được đo bằng Jun ( J).
II. Thế năng:
Thế năng hấp dẫn:
+ Quả nặng A đứng yên trên mặt
đất (Hình 16.1a), không có khả năng sinh công.
B
A
C1:H16.1b- Nếu đưa quả nặng lên một độ cao nào đó thì nó có cơ năng không tai sao?
B
A
C1: Quả nặng A chuyển độ xuống phía dưới làm căng sợi dây. Sức căng của sợi dây làm miếng gỗ B chuyển động, tức là thực hiện công như vậy quả nặng A khi đưa lên độ cao nào đó có khẳ năng sinh công, tức là có cơ năng
Đọc thông tin SGK
Cơ năng của vật phụ thuộc vào độ biến dạng của vật được gọi là thế năng đàn hồi,vật có độ biến dạng càng lớn thì thế năng đàn hồi càng lớn.
Tiết 20- CƠ NĂNG
I. Cơ ngăng:
II. Thế năng:
1.Thế năng hấp dẫn:
2. Thế năng đàn hồi:
Có một lò xo được làm bằng thép uốn thành vòng tròn. Lò xo bị nén lại nhờ sợi dây, phía trên đặt một miếng gỗ.
C2 Lúc này lò xo có cơ năng. Bằng cách nào để biết lò xo có cơ năng?
Làm đứt sợi dây lò xo đẩy miếng gỗ lên cao tức là thực hiện công. Ta nói lò xo bị nén có cơ năng.
1. Khi nào vật có động năng?
Hãy dự đoán xem khi thả hòn bi lăn theo máng sẽ có hiện tượng gì đối với miếng gỗ?
Hãy quan sát TN để kiểm tra dự đoán.
1
C4.Chứng minh rằng quả cầu A đang chuyển động có khả năng thực hiện công.
Quả cầu A t/d lực vào miếng gỗ => miếng gỗ chuyển đông => quả cầu đã thực hiện công
C5. Từ kết quả thí nghiệm hãy tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống: Một vật chuyển động có khả năng… …………... ..tức là có cơ năng.
thực hiện công
Thí nghiệm 1. Cho quả cầu A bằng thép lăn từ vị trí (1)trên máng nghiêng xuống đập vào miếng gỗ B.
B
(1)
S1
(2)
S2
Cơ năng
2. Động năng của vật phụ thuộc những yếu tố nào?
TN 2.
Hãy dự đoán xem nếu đặt quả cầu ở vị trí (2) thì quóng du?ngmiếng gỗ sẽ dịch chuyển xa hon hay g?n hon so với khi d?t qu? c?u ? vị trí (1)?
So sánh vận tốc của quả cầu ở vị trí (1) và vị trí (2),từ đó suy ra động năng trong trường hợp nào lớn hơn?
Miếng gỗ B di chuyển 1 đoạn dài hơn trong thí nghiệm 1. Như vậy khả năng thực hiện công của quả cầu A lớn hơn lần trước. Vận tốc của quả cầu A đập vào miếng gỗ B lớn hơn trước. Thí nghiệm cho thấy động năng của quả cầu phụ thuộc vào vận tốc. Vận tốc của vật càng lớn thì động năng của vật càng lớn.
TN 3.
Nếu thay quả cầu A bằng quả cầu A’ có khối lượng lớn hơn. Hãy dự đoán xem hiện tượng xảy ra ntn?Miếng gỗ sẽ dịch chuyển gần hơn hay xa hơn so với 2 thí nghiệm trước?
Động năng sẽ nhỏ hơn hay lớn hơn so với hai thí nghiệm trước?
Động năng phụ thuộc vào yếu tố nào?
Động năng phụ thuộc vào khối lượng của vật.
(1)
S1
(2)
S2
S3
Cơ năng
Hãy quan sát lại các thí nghiệm
I. Cơ năng:
- Một vật có khả năng thực hiện công cơ học ta nói vật đó có cơ năng.
- Cơ năng được đo bằng đơn vị Jun (J)
II. Thế năng:
1. Thế năng hấp dẫn:
- Cơ năng của vật phụ thuộc vào vị trí của vật so với mặt đất hoặc so với một vị trí khác được chọn làm vật mốc để tính độ cao, gọi là thế năng hấp dẫn.
Tiết 20. Bài 16. CƠ NĂNG
Vật có khối lượng càng lớn và ở càng cao thì thế năng hấp dẫn càng lớn.
2. Thế năng đàn hồi:
Cơ năng của vật phụ thuộc vào độ biến dạng của vật gọi là thế năng đàn hồi.
III. Động năng
1. Khi nào vật có động năng
Cơ năng của vật do chuyển động mà có gọi là động năng.
2. Động năng của vật phụ thuộc những yếu tố nào?
Vật có khối lượng càng lớn và chuyển động càng nhanh thì động năng càng lớn.
KL: Động năng và thế năng là hai dạng của cơ năng.
Cơ năng của một vật bằng tổng thế năng và động năng của nó.
CƠ NĂNG
IV. VẬN DỤNG
Hãy nêu ví dụ vật có cả động năng và thế năng?
Cơ năng của từng vật trong hình 16.4a,b,c thuộc dạng cơ năng nào?
Thế năng đàn hồi
Thế năng + Động năng
Thế năng hấp dẫn
a.
b.
c.
Cơ năng
Củng cố bài học
Qua bài học hãy cho biết khi nào 1 vật có cơ năng?
Khi v?t cú kh? nang th?c hi?n cụng,ta núi v?t cú co nang.
Cơ năng tồn tại ở những dạng nào? Và phụ thuộc vào những yếu tố gì?
-Co nang t?n t?i ? hai d?ng l� th? nang v� d?ng nang.
-Co nang ph? thu?c v�o d? cao g?i l� th? nang h?p d?n.
-Co nang ph? thu?c v�o d? bi?n d?ng c?a v?t g?i l� th? nang d�n h?i.
-Co nang c?a v?t do chuy?n d?ng m� cú g?i l� d?ng nang.D?ng nang ph? thu?c v�o kh?i lu?ng v� chuy?n d?ng c?a v?t.




Độ lớn của một số giá trị động năng:
Động năng của vệ tinh quay quanh quỹ đạo: 3.10 9J
Động năng của cầu thủ bóng đá đang chạy: 4500J
Động năng của con ong đang bay:0,002J
Động năng của con sên đang bò: 0,0000001J
Động năng của Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời: 2,7.10 33J
Có th? em chưa biết
Dặn dò
- Học thuộc phần ghi nhớ ở SGK
- Làm các bài tập 16 trong sách Bài tập
Trong các vật sau đây,vật nào không có thế năng?
a.Viên đạn đang bay.
b. Lò xo để tự nhiên ở một độ cao so với mặt đất.
c. Hòn bi đang lăn trên mặt đất nằm ngang.
d. Lò xo bị ép đặt ngay trên mặt đất.