Bài 16. Cố hương

CỐ HƯƠNG
LỖ TẤN
1.Tác giả :
-Lỗ Tấn sinh ngày 25 tháng 9 năm 1881 mất ngày 19 tháng 10 năm 1936 tại huyện Thiệu Hưng , tỉnh Chiết Giang , trong một gia đình quan lại đã sa sút.
-T?ng theo h?c ng�nh h�nh h?i , y h?c nhung v? sau chuy?n sang ho?t d?ng van h?c v?i khỏt v?ng " bi?n d?i tinh th?n dõn chỳng" ? tỡnh tr?ng "ngu mu?i v� hốn nhỏt"..
- Lỗ Tấn là người đặt nền móng cho văn học hiện đại Trung Quốc, là bậc thầy truyện ngắn Thế Giới.
Nhà lưu niệm Thiệu Hưng (quê hương ông )
Nhà lưu niệm Bắc Kinh (thủ đô Trung Quốc )
Ba tập truyện ngắn nổi tiếng:
-Gào thét
(1918-1922) - Bàng hoàng
(1924-25)
- Chuyện cũ viết lại
(1928-1936)
Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu.
2.Tác phẩm
* xuất xứ : Trích từ tập truyện gào thét (1923)
* Thể loại : truyện ngắn
* Phương thức biểu đạt chính là tự sự- có kết hợp t? , biểu cảm.
* Ngôi kể : Ngôi thứ nhất ,người kể xưng tôi
+ Phần1: từ đầu đến tôi đang làm ăn, sinh sống=> Nhân vật tôi trên đường trở về quê cũ.
+ Phần 2: tiếp theo đến sạch trơn như quét=> Nhân vật tôi những ngày ở quê.
+ Phần 3: Còn lại=>Nhân vật tôi trên đường rời quê.
Bố cục
- Sau 20 năm trời đi xa, nhân vật tôi về thăm quê lần cuối cùng đang độ giữa đông.
-Về quê tôi thấy làng quê mình bỗng trở nên tiêu điều, xơ xác, hoang vắng khác xưa rất nhiều.
-Gặp lại mọi người ai cũng khác.
-Nhuận Thổ - người bạn cũ khoẻ mạnh cường tráng thời thơ ấu vui vẻ tinh nghịch giờ đã trở thành mụ mẫm, đần độn, sống chịu đựng trong cảnh khốn cùng .
Thím Hai Dương ,nàng Tây Thi đậu phụ đã trở thành người đàn bà tham lam tìm mọi cách để vơ vét của cải.
- Rời quê ra đi, trong tâm trạng buồn, nhân vật tôi suy nghĩ, hi vọng về thế hệ con cháu mình (Ho�ng- Th?y Sinh) ,về con đường đi của nông dân, của toàn xã hội để đưa đất nước Trung Hoa phong kiến đi lên...
Tóm tắt
1. Nhân vật tôi những ngày ở quê :
a.Cảnh vật :
+ Sáng tinh mơ:
- Trên mái ngói, mấy cọng rơm khô phất phơ.
- Các gia đình đã dọn đi nhiều, càng hiu quạnh.
 Cảnh Hoang vắng, hiu quạnh, gợi cảm giác buồn.
b. Con người
II. Đọc - hiểu văn bản
-Khuôn mặt tròn trĩnh,
nước da bánh mật, cổ đeo vòng bạc.
 -Đội mũ lông chiên bé tí
-Tay hồng hào mập mạp.
 - Biết nhiều chuyện .
- Cao gấp đôi trước, da vàng sạm, mi mắt viền đỏ húp lên .
 - Đội mũ lông chiên rách bươm, áo bông mỏng dính.
-Tay nứt nẻ như vỏ cây thông.
- Nói năng thiểu não , cung kính .






Nhuận Thổ lúc nhỏ
hiện tại
Nghệ thuật tả thực, so sánh đối chiếu hồi ức với hiện tại
 Thay đổi toàn diện:
- hình dáng : Tiều tụy, già nua, hèn kém .
- tính tình :đần độn ,mụ mẫm , cam chịu .
* là cậu bé nông dân khoẻ mạnh, lanh lợi tháo vát, hiểu biết nhiều .
* Người nông dân già nua , nghèo khổ, đần độn, mụ mẫm, cam chịu số phận.
- Nêu lên sự thay đổi về cảnh và người , Lỗ Tấn muốn phản ánh những điều gì?
+Phản ánh tình cảnh sa sút về mọi mặt của xã hội TQ đầu thế kỉ 20 .
+Chỉ ra các nguyên nhân và lên án các thế lực tạo nên tình trạng đáng buồn:
-Người dân đông con , nghèo, lạc hậu.
- Mất mùa, thuế nặng, lính tráng, trộm cướp, quan lại, thân hào...”, “chỗ nào cũng hỏi tiền, chẳng có luật lệ gì cả”.


+Chỉ ra những mặt tiêu cực nằm trong bản thân người lao động .
Phản ánh tất cả những hiện thực đáng buồn ấy tác giả mong muốn điều gì?
=>Biến đổi tinh thần dân chúng đang ở tình trạng ngu muội và làm xã hội thay đổi theo hướng tốt đẹp hơn .
Mục đích của nghệ thuật là tác động đến tâm hồn của con người làm thay đổi con người và xã hội theo hướng tốt đẹp hơn.
Tác phẩm “Cố hương” với những đặc sắc riêng biệt về nghệ thuật và nội dung đã hoàn thành tốt nhiệm vụ đó.
Câu chuyện hàm chứa trong đó bao nhiêu triết lý về cuộc sống và cả sự thức tình đến toàn xã hội phông kiến Trung Quốc đầu thế kỉ XX.
bài tập
Cã ba b¹n tranh luËn víi nhau vÒ nh©n vËt chÝnh trong t¸c phÈm “Cè h­¬ng” cña Lç TÊn
T«i lµ nh©n vËt chÝnh.
NhuËn Thæ lµ nh©n vËt chÝnh.
C¶ hai ®Òu lµ nh©n vËt chÝnh.
ý kiÕn cña em vÒ vÊn ®Ò nµy nh­ thÕ nµo? T¹i sao?
*Tôi là nhân vật trung tâm tác phẩm vỡ :
-Tụi l� người xu?t hi?n thường xuyên , từ đầu đến cuối tác phẩm .
-Là nơi quy tụ mối quan hệ gi?a các nhân vật trong tác phẩm .
-Là nhân vật tập trung nhất tư tưởng chủ đề của tác phẩm.


a/ Nghệ thuật : hồi ức, hiện tại,đối chiếu.
b/ Nội dung: Thông qua việc tường thuật trước sự thay đổi của quê hương tác giả đã phản ánh hiện trạng của xã hội phong kiến Trung Quốc để mọi người suy ngẫm.
*Tiểu Kết
Nêu cảm nhận của em về nhân vật Nhuận Thổ ?
Nhuận Thổ là nhân vật điển hình của người nông dân Trung Quốc đầu thế kỉ XX .
Hình ảnh Nhuận Thổ lúc nhỏ.
Nhuận thổ 20 năm sau.
Qua nghệ thuật : so sánh , đói chiếu , tả thực.
=>Nhuận Thổ thay đổi thế nào ? Tại sao?
- Qua sự thay đổi của nhân vật này tác giả muốn gửi gắm điều gì?
*Luyện Tập
Hướng dẫn về nhà
Tóm tắt truyện ngắn " Cố Hương" của Lỗ Tấn
Tìm hiểu thêm về Lỗ Tấn
Đọc và phát hiện những chi tiết đặc sắc trong phần truyện còn lại để phân tích.
So sánh hình ảnh của nhân vật Nhuận Thổ khi còn nhỏ và khi trưởng thành, từ đó rút ra nhận xét về ý nghĩa của sự đổi thay này.
Tìm hiểu những đặc sắc nghệ thật của tác phẩm.
Thông điệp mà nhà văn muốn gửi đến bạn đọc qua tác phẩm.
B�i t?p :Hãy nêu cảm nhận của em về nhân vật Nhuận Thổ?
L� nhân vật điển hỡnh của người nông dân Trung Quốc với cuộc sống nghèo khổ, an phận, đau thương cùng tỡnh trạng tinh thần mu muội, của dân chúng trong xã hội phong kiến đầu thế kỷ XX.
c. Tâm trạng của nhân vật tôi :

-Buån xãt tr­íc c¶nh ®æi thay theo chiÒu h­íng lôi tµn cña quª h­¬ng vµ tr­íc t×nh tr¹ng tinh thÇn mô mÉm cña d©n chóng.
-Sự thay đổi của quê hương lµ ®iÒu trăn trở, Đau xót nhÊt cña nhµ văn
I.Đọc -Tìm hiểu chung :
1, tác giả.
2 .tác phẩm: xuất xứ , thể loại, PTBĐ, nhân vật (tại sao nhuận Thổ là nhân vật trung tâm ), bố cục,tóm tắt
II. Đọc hiểu văn bản:
Gọi học sinh đọc
1. Nhân vật tôi những ngày ở quê :
a, cảnh vật : thể hiện trên máy chiếu .
-Cảnh Hoang vắng, hiu quạnh, gợi cảm giác buồn.
b. Con người :Máy chiếu
+Nhuận thổ thay đổi toàn diện:
- hình dáng : Tiều tụy, già nua, hèn kém.
- tính tình :đần độn ,mụ mẫm , cam chịu ,
-Tìm những chi tiết miêu tả về cảnh vật ?
-Qua miêu tả ta nhận thấy cảnh vật hiện lên như thế nào ?
c. Tâm trạng của nhân vật tôi :
-trăn trë , ®au xãt .

Sau 20 năm xa quê trở về nhân vật tôi thấy cảnh quê hương thay đổi hiu quạnh thưa thớt buồn bã , còn con người như thế nào , có thay đổi không ?
- muốn biết điều này hãy so sánh hình ảnh của nhân vật NT của 20 năm về trước và hiện tại .
Hãy tìm những chi tiết miêu tả về hình ảnh Nhuận Thổ lúc nhỏ ?
Hình ảnh nhuận thổ của bây giờ ?.
- Con có nhận xét gì về hình ảnh Nhuận Thổ lúc bé và hiện tại ?

Miêu tả Nhuận thổ 20 năm trước và hiện tại , tác giả sử dụng nghệ thuật gì ?
Qua tả thực , so sanh em thấy sự thay đổi nào ở nhan vật này ?
Lúc nhỏ
Hiện tại
* là cậu bé nông dân khoẻ mạnh, lanh lợi tháo vát, hiểu biết nhiều .
* Người nông dân già nua , nghèo khổ, đần độn, mụ mẫm, cam chịu số phận.
->Tả thực , so sánh đối chiếu giữa hồi ức và hiện tại
- Nêu lên sự thay đổi về cảnh và người , Lỗ Tấn muốn phản ánh những điều gì?
Phản ánh tất cả những hiện thực đáng buồn ấy tác giả mong muốn điều gì?
=>Tình trạng sa sút của xã hội TQ : người dân đông con , nghèo đói lạc hậu, mất mù thuế khóa nặng