Bài 16. Cố hương

chào mừng
các thầy cô giáo
và các em học sinh!

Lúc bấy giờ, trong kí ức tôi bỗng hiện ra một cảnh tượng thần tiên, kì dị: Một vầng trăng tròn vàng thắm treo lửng lơ trên nền trời xanh đậm, dưới là một bãi cát bên bờ biển, trồng toàn dưa hấu, bát ngát một màu xanh rờn. Giữa ruộng dưa, một đứa bé trạc mười một, mười hai tuổi, cổ đeo vòng bạc, tay lăm lăm cầm chiếc đinh ba đang cố sức đâm theo một con tra. Con vật bỗng quay lại, luồn qua háng đứa bé, chạy mất.
Cảnh tượng thần tiên, kì dị
- Cảnh vật:
+ Thời gian :
+ Không gian :
+ Sự vật :
đêm
bờ biển
nền trời xanh đậm, vầng trăng tròn vàng thắm,
ruộng dưa bát ngát xanh rờn.
- Con người:
+ Độ tuổi :
+ Trang phục:
+ Tư thế :
đứa bé 11 -> 12 tuổi
cổ đeo vòng bạc
tay lăm lăm cầm chiếc đinh ba
Sự thay đổi về ngoại hình của nhuận thổ
Khuôn mặt :
Nước da :
Đôi bàn tay :

Trang phục :
đầu đội mũ lông chiên, cổ đeo vòng bạc sáng loáng
đầu đội mũ lông chiên rách tươm, mặc chiếc áo bông mỏng dính
Quá khứ
Hiện tại
tròn trĩnh
bánh mật
hồng hào, mập mạp,
lanh lẹn, cứng rắn
những vết răn sâu hoắm
vàng sạm
thô kệch, nặng nề, nứt nẻ như vỏ cây thông
Những cuộc trò chuyện của Nhuận Thổ với nhân vật tôi trong quá khứ và hiện tại
anh - em
lời kể về chuyện: bẫy chim, nhặt vỏ sò, canh dưa, con tra, những con cá nhảy.
Trời! Nhuận Thổ hẳn biết nhiều chuyện lạ lùng lắm!
bẩm - ông
lời kể về sự vất vả, con đông, không đủ ăn, không có luật lệ, chỗ nào cũng tiền, mùa mất.
than thở cho gia cảnh Nhuận Thổ.
Quá khứ
Hiện tại
Nội dung cuộc trò chuyện:
Thái độ nhân vật tôi :
Xưng hô :
Truyện " Cố hương" ngập tràn một điệu buồn bi kịch:
Buồn vì:
Những bất công, phi lý của xã hội phong kiến đương thời đè nặng lên đời sống của người nông dân.
Cảnh làng quê tiêu điều, hoang vắng.
Cảnh dòng họ, gia đình sa sút, lụn bại.
Nghèo khổ, bất công khiến con người trở nên đần độn, mụ mẫm về tinh thần
Nghèo khổ, bất công khiến con người trở nên tha hóa về tinh thần, sa sút về nhân cách đạo lý.
Điệu buồn của nhân vật tôi cũng chính là điệu buồn của nhà văn Lỗ Tấn trước sự đổi thay sa sút của gia đình, dòng họ, những con người trên quê hương hay chính là sự đổi thay sa sút về mọi phương diện của đất nước Trung Hoa đương thời.
Bài tập thảo luận
Theo em giữa Nhuận Thổ và nhân vật tôi ai là nhân vật chính? Ai là nhân vật trung tâm? Tại sao?
- Nhuận Thổ là nhân vật chính vì: tác giả tập trung ngòi bút kể nhiều về Nhuận Thổ, kể trên mọi phương diện đời sống, kể chi tiết đầy đủ về nhân vật này.
- Nhân vật tôi là nhân vật trung tâm vì:
Mọi sự thay đổi của làng quê được kể qua cảm nhận đánh giá và tâm trạng của nhân vật tôi.
Nhân vật tôi không kể nhiều về mình song người đọc vẫn thấy nhân vật tôi hiện ra trong suốt tác phẩm qua tâm trạng, qua cảm nhận của nhân vật tôi về cảnh vật, con người nơi cố hương.
Và như vậy yếu tố biểu cảm là phương thức biểu đạt có vai trò quan trọng trong việc thể hiện tâm trạng nhân vật tôi, con người nhân vật tôi trong tác phẩm (biểu cảm gián tiếp qua miêu tả cảnh vật, con người nơi cố hương; biểu cảm trực tiếp qua bộc lộ tâm trạng).
đáp án
Trân trọng cảm ơn
các Thầy giáo, Cô giáo
đã tới dự tiết học của thầy và trò trường THCS Bế văn Đàn.