Bài 16. Cố hương

VĂN BẢN:
CỐ HƯƠNG
LỖ TẤN
CHÂN DUNG NHÀ VĂN LỖ TẤN
I/ Đọc, thảo luận chú thích :
1. Đọc, tóm tắt:
2. Thảo luận chú thích :
a. Tác giả, tác phẩm :
? Lỗ Tấn (1881-1936 ) là nhà văn nổi tiếng của Trung Quốc.
- Quê ở phủ Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang.
- Sinh trưởng trong 1 gia đình sa sút.
- Ông theo học 1 số ngành khoa học sau đó ông chuyển sang hoạt động văn học.
? Cố hương là 1 trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của tập Gào thét.
b. Từ khó :
II/ Bố cục : 3 phần.
III/ Tìm hiểu văn bản :
1. Nhân vật "tôi" ( Tấn )
a. Trên đường về quê :
+Đang độ giữa đông ... xa gần thấp thoáng mấy thôn xóm tiêu điều, hoang vắng, nằm im lìm dưới vòm trời màu vàng úa.
- Cu?c s?ng tàn tạ, nghèo khổ.
+ A, đây có thật là làng cũ mà 20 năm trời nay tôi hằng ghi lấy hình ảnh trong kí ức không ? ... Không vui.
- Ngạc nhiên, chua xót.
- NT: kể kết hợp tả, biểu cảm trực tiếp so sánh đối chiếu giữa cảnh hiện tại và cảnh trong kí ức.
- Yêu quê đến độ xót xa cho sự nghèo khổ của làng quê mình.
+ Về thăm quê chuyến này, ý định là để từ giã nó lần cuối cùng ... Vĩnh biệt ngôi nhà yêu dấu và từ giã làng cũ thân yêu, đem gia đình đến nơi đất khách tôi đang làm ăn sinh sống.
- Kể, ẩn dụ.
- Tô đậm sự nghèo khó, khiến nhiều gia đình buộc phải rời làng đi nơi khác để tìm cách sinh sống.
b. Những ngày ở cố hương
b1. Nhân vật Nhuận Thổ :
? Trong kí ức của "tôi" :
+ Cảnh : Một vầng trăng tròn ... chạy mất.
- Cảnh tượng sáng sủa - Dấu hiệu của c/s thanh bình và hạnh phúc nơi làng quê.
+ Khuôn mặt tròn trĩnh , nước da bánh mật, đầu đội mũ lông chiên bé tí tẹo, cổ đeo vòng bạc sáng loáng.
+ Hắn thấy ai là bẽn lẽn, chỉ không bẽn lẽn với một mình tôi thôi.
+ Bẫy chim sẻ thì tài lắm ... biết nhiều chuyện lạ lùng lắm.
- Một con người khôi ngô, khoẻ mạnh, hồn nhiên, hiểu biết nhanh nhẹn, gần gũi và nhiều tình cảm.
? Trong hiện tại : ( Nhuận Thổ thời hiện tại )
+ Khuôn mặt tròn trĩnh nước da bánh mật xưa kia ... nứt nẻ như vỏ cây thông. (212)
- Phép so sánh tương phản ( hồi ức và đối chiếu )
- Nhuận Thổ già nua, tiều tuỵ và hèn kém.
- Sự thay đổi kì lạ ở Nhuận Thổ có nguyên nhân từ cách sống lạc hậu của người nông dân, từ hiện thực đen tối của xã hội áp bức ...
+ Lấy 1 dáng điệu cung kính, chào rất rành mạch: - Bẩm ông ?
+ Xin tất cả những đống tro, chờ khi nào chúng tôi lên đường là đem thuyền đến chở.
b2, Thím Hai Duong
+ K� �c : H�i ��, ch� xoa ph�n, l�ìng quyỊn kh�ng cao ... m�i cịng kh�ng m�ng ... s� d� h�ng ��u phơ b�n ch�y l� v� c� ch� ta ... (211)
- B�c l� t�nh c�m th�n thiƯn ��i víi ng��i phơ n� l�ng giỊng �� t�ng l� m�t ng��i �Đp ng��i �Đp n�t.
+ Hiện tại:
Một người đàn bà ... trên dưới 50 tuổi,
lưỡng quyền nhô ra ... giống hệt cái com pa.
ái chà ? ... chúng tôi đâu.
Miện lẩm bẩm ... cút thẳng.
- Thay đổi xấu toàn diện, cả hình dạng lẫn tính tình.
- Xấu xí, tham lam đến độ trơ trẽn, lưu manh, mất hết vẻ lương thiện của người nhà quê.
- So sánh, đối chiếu, miêu tả, biểu cảm ...
c. Khi rời cố hương
- Lòng tôi không chút lưu luyến ... tôi vô cùng lẻ loi ngột ngạt.
- Cố hương không còn trong lành, đẹp đẽ, ấm áp như xưa mà chỉ còn xơ xác, nghèo hèn và xa lạ từ cảnh vật đến con người.
+ Mong cho đến thế hệ con cháu: Không bao giờ phải cách bức nhau ... chưa từngđược sống.
- Miêu tả Cu?c s?ng quanh quẩn, bế tắc, nghèo khổ khiến làng quê ngày một tàn tạ. Con người ngày một khổ sở hèn kém và bất lương.
- Thể hiện sự xót thương, bất lực và căm ghét.
- Mong cho làng quê tươi đẹp, con người tử tế, thân thiện.
+ Một cánh đồng cát, màu xanh biếc, cạnh bờ biển, trên vòm trời xanh đậm, treo lơ lửng 1 vầng trăng tròn vàng thắm.
- Kể, tả.
- Ước mơ bình yên, no ấm cho làng quê.
2. Hình ảnh con đường :
+ Trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì thành đường đó thôi.
- ẩn dụ, biểu cảm, nghị luận.
- Mọi thứ trong cu?c s?ng không tự có sẵn, nếu muốn, bằng cố gắng và kiên trì con người sẽ có tất cả.
- Thức tỉnh người dân làng mình không cam chịu cu?c s?ng nghèo hèn, áp bức.
3. Hình ảnh cố hương :
+Là h/ả thu nhỏ của xã hội , đất nước.
+ Sự thay đổi của cố hương phản ánh sự thay đổi của xã hội Trung Hoa 20 năm đầu TK XX.
+ Phải xây dựng cuộc đời mới, con đường mới tốt đẹp hơn trước cho các thế hệ tương lai.
IV/ Ghi nhớ :
Trong truyện ngắn Cố hương, thông qua việc thuật lại chuyến về quê lần cuối cùng của nhân vật “ tôi” , những rung cảm của “ tôi” trước sự thay đổi của làng quê, đặc biệt là của thuận nhổ , lỗ tấn đã phê phán xã hội phong kiến , đặc ra vấn đề con đường đi của nông dân và của toàn xã hội để mọi người suy ngẫm