Bài 16. Cố hương

Tập thể lớp 93 chào mừng
quý thầy cô đến dự giờ
môn Ngữ văn 9
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Đô
Tiết 76
CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn)
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
1. Đọc.
2.Chuù thích:
-Taùc giaû:
Lỗ Tấn
(1881-1936)
nhà văn Trung Quốc nổi tiếng.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
1. Đọc.
2.Chú thích:
-Tác phẩm:
Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu.
AQ chính truyện
Nhật kí người điên
Cỏ dại
Lỗ tấn còn viết tạp văn, làm thơ, viết tiểu luận, phê bình, nhật kí.
Quan điểm sáng tác: Văn học phục vụ nhân sinh, phục vụ cách mạng.
Ba tập truyện ngắn nổi tiếng:
-Gào thét
(1918-1922) - Bàng hoàng
(1924-25)
- Chuyện cũ viết lại
(1928-1936)
Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
1. Đọc.
2.Chú thích:
-Tác phẩm:
"Cố hương" là một trong những truyện ngắn được in trong tập "Gào thét".
+Truyện ngắn có yếu tố hồi ký.
- Giải thích từ khó (SGK).
- Bố cục:
3 đoạn
1.Từ "Tôi không quản. ... đang làm ăn sinh sống" ? "Tôi" trên đường về quê.
2."Tinh mơ sáng hôm sau ... sạch trơn như quét" ? Những ngày "tôi" ở quê.
3."Thuyền chúng tôi ... thành đường thôi" ? "Tôi" trên đường xa quê.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
1. Đọc.
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
2.Chú thích:
Thảo luận nhóm ( 3 phuựt )
Có ba bạn tranh luận với nhau về nhân vật chính trong tác phẩm "Cố hương" của Lỗ Tấn.
" Tôi" là nhân vật chính.
Nhuận Thổ là nhân vật chính.
Cả hai đều là nhân vật chính.
ý kiến của em về vấn đề này như thế nào? Tại sao?
Nếu nhìn theo nghĩa rộng nhất thì ta thấy cả hai đều là nhân vật chính nhưng vai trò của nhân vật "tôi" quan trọng hơn. Vì thế , có thể nói "tôi" là nhân vật trung tâm ( thửùc hieọn vai troứ ủa�u moỏi cuỷa toaứn boọ caõu chuyeọn, coự quan heọ vụựi heọ thoỏng caực nhaõn vaọt), còn Nhuận Thổ là nhân vật chính.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
1. Đọc.
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
2.Chú thích:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về thăm quê:
- Thời tiết đang độ giữa đông
- trời u ám giá lạnh.
- Từ biệt làng quê lần cuối, rời nhà đến nơi làm ăn sinh sống.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về thăm quê:
- Hình ảnh làng xóm xa gần, thấp thoáng tiêu điều.
- Cách miêu tả kết hợp vừa kể, vừa tả theo kiểu hồi ức, thể hiện rõ tâm trạng của nhân vật.
- Tâm trạng buồn, một nỗi buồn tiếc xót xa sau 20 năm trở về quê cũ.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I. Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II. Đọc và tìm hiểu văn bản:
1. Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về quê:
- Vì: + Cảnh vật làng quê trong hồi ức: Đẹp hơn, nhưng mờ nhạt, không sao hình dung rõ nét.
- Thái độ của "tôi" là "buồn, thương, cảm" nhưng đành chấp nhận hoàn cảnh.
=> Tình cảnh sa sút, suy nhược của người Trung Quốc đầu thế kỉ XX mà Cố hương là hình ảnh thu nhỏ của xã hội Trung Quốc thời đó.
Củng cố- Luyện tập:
Trên đường về thăm quê, nhân vật "tôi" cảm nhận như thế nào về quê hương ? Chi tiết nào thể hiện điều đó?
Hình ảnh làng xóm xa gần, thấp thoáng tiêu điều.
Củng cố- Luyện tập:
- Em có nhận xét gì về cách miêu tả đó?
Cách miêu tả kết hợp vừa kể, vừa tả theo kiểu hồi ức, thể hiện rõ tâm trạng của nhân vật.
- Đó là tâm trạng như thế nào?
Tâm trạng buồn, một nỗi buồn tiếc xót xa sau 20 năm trở về quê cũ.
Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
-Veà hoïc thuoäc loøng ñoaïn trích vöøa hoïc.
- Soaïn baøi: Coá höông ( TT )
+ Đọc, kể diễn cảm văn bản.
+ Trả lời các câu hỏi còn lại.
+ Tham khảo phần bài tập.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và toàn thể các em!
Tập thể lớp 93 chào mừng
quý thầy cô đến dự giờ thao giảng
môn Ngữ văn 9
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Đô
Kiểm tra bài cũ:
Trên đường về thăm quê, nhân vật "tôi" cảm nhận như thế nào về quê hương ? Chi tiết nào thể hiện điều đó?
Hình ảnh làng xóm xa gần, thấp thoáng tiêu điều.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về quê:
b.Tâm trạng của"tôi" trong những ngày ở nhà.
* Cảnh vật:
Tinh mơ sáng hôm sau, tôi về tới cổng nhà. Trên mái ngói, mấy cọng tranh khô phất phơ trước gió, đủ rõ nhà không đổi chủ không được. Những gia đình khác có lẽ đã dọn đi rồi, cho nên cảnh tượng càng hiu quạnh.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về quê:
b.Tâm trạng của"tôi" trong những ngày ở nhà.
* Cảnh vật:
Cảnh hoang vắng, hiu quạnh, gợi cảm giác buồn.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về quê:
b.Tâm trạng của"tôi" trong những ngày ở nhà.
* Cảnh người, việc hiện tại:
- Gặp mẹ:
Meï toâi raát möøng rôõ, nhöng neùt maët vaãn aån moät noãi buoàn thaàm kín. Meï toâi baûo toâi ngoài xuoáng, nghæ ngôi, uoáng traø, khoâng ñaù ñoäng gì ñeán chuyeän doïn nhaø caû. Chaùu Hoaøng chöa gaëp toâi bao giôø chæ daùm ñöùng ñaèng xa nhìn toâi choøng choïc.
Nhöng roài chuùng toâi cuõng baøn ñeán chuyeän doïn nhaø. Toâi noùi nhaø treân kia ñaõ thueâ xong, cuõng ñaõ saém ñöôïc ít ñoà ñaïc, giôø haõy ñem caùc thöù ñoà goã ôû nhaø naøy baùn ñi heát laáy tieàn mua theâm sau. Meï toâi cho cuõng phaûi vaø baûo haønh lí ñaõ thu xeáp goïn gaøng ñaâu vaøo ñaáy caû roài, ñoà goã khoâng tieän chuyeân chôû cuõng baùn ñöôïc moät ít roài, nhöng tieàn chöa thu veùn ñöôïc ñuû.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về quê:
b.Tâm trạng của"tôi" trong những ngày ở nhà.
* Cảnh người, việc hiện tại:
- Gặp mẹ:
Bàn chuyện giao nhà
, thu dọn đồ đạc,
chuẩn bị lên đường.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về quê:
b.Tâm trạng của"tôi" trong những ngày ở nhà.
* Cảnh người, việc hiện tại:
- Cảnh Nhuận Thổ lên thăm bạn cũ sự thay đổi từ hình dáng đến cử chỉ, lời nói.
- Hoàn cảnh gia đình hết sức nghèo túng khó khăn.
- Chị Hai Dương, dân làng đến chào, chia tay mua đồ xin đồ, vừa mua vừa xin.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về quê:
b.Tâm trạng của"tôi" trong những ngày ở nhà.
* Cảnh người, việc trong hồi ức.
- Nhuận Thổ đẹp đẽ, khỏe mạnh, dũng cảm, oai hùng..
- Tình bạn hồn nhiên trong sáng.
- Hoài öùc veà naøng “Taây Thi ñaäu phuï”.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về quê:
b.Tâm trạng của"tôi" trong những ngày ở nhà.
c. Cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật"tôi" trên thuyền rời cố hương:
- Con thuyền rời xa dần ngôi nhà cũ và làng quê trong hoàng hôn.
- Lòng "tôi" không chút lưu luyến.
Thảo luận 3 phút
Từ những suy nghĩ trên, tác giả đưa ra lập luận:"Cũng giống như những con đường trên mặt đất: "kỳ thực trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi". Nêu ý nghĩ của hình ảnh con đường ?
Muốn đạt tới thành quả của bất kỳ một công việc nào, nhất thiết phải trải qua lao động và đấu tranh bền bỉ.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
a.Trên đường về quê:
b.Tâm trạng của"tôi" trong những ngày ở nhà.
c. Cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật"tôi" trên thuyền rời cố hương:
- Hi vọng, tin tưởng vào con đường đã chọn, hy vọng vào tương lai thế hệ trẻ con cháu.
- Ứớc mơ "những cuộc đời mới, cuộc đời tốt đẹp hơn.
-Đặt ra vấn đề con đường đi của con người, xã hội.
Củng cố và luyện tập:
- Chọn một đoạn văn bản đọc diễn cảm.
- Nêu cảm nhận của em về đoạn văn đó?
Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
-Về học thuộc lòng đoạn trích tự chọn.
- Chuẩn bị bài : Cố hương ( TT )
+ Đọc lại văn bản.
+ Soạn kĩ các câu hỏi phần còn lại.
+ Tham khaûo baøi taäp.
Tập thể lớp 93 kính chào quý thầy cô. Kính chúc quý thầy cô vui khỏe và thành đạt.

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Đô
Kiểm tra bài cũ:
- Kể tóm tắt văn bản ?
Nhaân vaät “ toâi” veà thaêm queâ. Laøng queâ hieän leân trong kí öùc ñeïp hôn laøng queâ thöïc taïi. “ Toâi” veà môùi bieát meï saép doïn nhaø. Nhaân vaät “ toâi” gaëp thím Hai Döông, roài gaëp laïi Nhuaän Thoå – ngöôøi baïn töø hai möôi naêm tröôùc, baây giôø tieàu tuïy vì tuùng baán, ñoâng con. Gia ñình “toâi” rôøi laøng, nhaân vaät “ toâi” nghó veà con ñöôøng xaõ hoäi töông lai.
Kiểm tra bài cũ:
- Nêu cảm nhận của em về nhân vật " tôi" ?
"Tôi" là hình tượng nhân vật nhạy cảm, hiểu biết, sâu sắc và tỉnh táo, là hóa thân của tác giả tuy không đồng nhất với tác giả. Nhân vật này thực hiện vai trò đầu mối của toàn bộ câu chuyện, có quan hệ với hệ thống các nhân vật, từ đó thể hiện tư tưởng chủ đạo của tác phẩm.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
2.Nhân vật Nhuận Thổ:
Ngöôøi ñi vaøo laø Nhuaän Thoå. Tuy toâi nhaän ra ngay laø Nhuaän thoå, nhöng laïi khoâng phaûi laø Nhuaän Thoå trong kí öùc toâi. Anh cao gaáp hai tröôùc, khuoân maët troøn trónh, nöôùc da baùnh maät tröôùc kia nay ñoåi thaønh vaøng saïm, laïi coù theâm nhöõng neáp raên saâu hoaém. Caëp maét gioáng heät boá anh ngaøy tröôùc, mi maét vieàn ñoû huùp moïng leân. Toâi khoâng laáy laøm laï, ôû mieàn bieån, gioù thoåi suoát ngaøy, ñaïi ñeå ai cuõng theá caû. Anh ñoäi moät caùi muõ loâng chieân raùch töôm, maëc moät chieác aùo boâng moûng dính, ngöôøi co ro cuùm ruùm, tay caàm moät boïc giaáy vaø moät taåu thuoác laù daøi. Baøn tay naøy cuõng khoâng phaûi laø baøn tay toâi coøn nhôù, hoàng haøo, lanh leïn, maäp maïp, cöùng raén maø vöøa thoâ keäch vöøa naëng neà, nöùt neû nhö voû caây thoâng.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
2.Nhân vật Nhuận Thổ:
* Lúc còn thơ
(trước đây)
- Là đứa bé hồn nhiên, khỏe mạnh, tình cảm trong sáng.
* Nhuận Thổ 20 năm sau
- Bác nông dân nghèo túng, khô cằn, đầu óc mụ mị vì cuộc sống quá vất vả, trở nên rụt rè, nhút nhát.
(hiện tại)
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
2.Nhân vật Nhuận Thổ:
- Bác nông dân nghèo túng, khô cằn, đầu óc mụ mị vì cuộc sống quá vất vả, trở nên rụt rè, nhút nhát.
(hiện tại)
-Nhöng vaãn giöõ ñöôïc phaåm chaát toát ñeïp.
?Thực trạng đáng buồn của nông dân.
-Tình caûnh sa suùt cuûa xaõ hoäi Trung Quoác ñaàu theá kyû XX .
-Phê phán lễ giáo phong kiến.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
2.Nhân vật Nhuận Thổ:
(hiện tại)
3.Nghệ thuật:
- Kết hợp nhuần nhuyễn các phương thức biểu đạt:
tự sự,
miêu tả,
biểu cảm,
nghị luận.
- Xây dựng hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng.
- Kết hợp giữa kể với tả, biểu cảm và lập luận làm cho câu chuyện được kể sinh động, giàu cảm xúc và sâu sắc.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
2.Nhân vật Nhuận Thổ:
(hiện tại)
3.Nghệ thuật:
4. Ý nghĩa văn bản:
Cố hương là nhận thức về thực tại và là mong ước đầy trách nhiệm của Lỗ Tấn về một đất nước Trung Quốc đẹp đẽ trong tương lai.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
1.Nhân vật "tôi" (Tấn):
2.Nhân vật Nhuận Thổ:
(hiện tại)
3.Nghệ thuật:
4.Ý nghĩa văn bản:
III. Luyện tập:
* Ghi nhớ: SGK / 219
1. Chọn một đoạn văn mà em thích nhất trong tác phẩm để học thuộc lòng.
Tiết 76, 77 CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
I.Đọc -Tìm hiểu chú thích:
II.Đọc và tìm hiểu văn bản:
III. Luyện tập:
1.Chọn một đoạn văn mà em thích nhất trong tác phẩm để học thuộc lòng.

2. Tìm từ ngữ thích hợp trong tác phẩm điền theo bảng mẫu:
Củng cố và luyện tập:
Qua nội dung ghi nhớ SGK, phát biểu ngắn gọn chủ đề của truyện?
Pheâ phaùn xaõ hoäi, leã giaùo phong kieán, ñaët ra vaán ñeà con ñöôøng ñi cuûa noâng daân cuûa xaõ hoäi Trung Quoác qua nhöõng rung ñoäng vaø suy ngaãm trong moät chuyeán veà queâ, tröôùc söï thay ñoåi cuûa coá höông.
Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
-Veà hoïc thuoäc loøng ñoaïn trích töï choïn.
- Soaïn baøi: Taäp laøm thô taùm chöõ ( tieáp tieát 54 )
+ Söu taàm thô taùm chöõ.
+ Sáng tác thơ tám chừ theo chủ đề tự chọn.