Bài 16. Cố hương

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
LỚP 9C!
TIẾT : 76-77-78
TUẦN : 16
BÀI HỌC
cố hƯƠng
Lỗ Tấn
Cã anh NhuËn Thæ lÇn nµo ®Õn ch¬i còng nh¾c ®Õn con vµ rÊt mong cã ngµy ®­îc gặp con. Mẹ đã nhắn tin cho anh Êy biÕt chõng ngµy nµo con vÒ.Cã lÏ anh Êy còng sắp đến th«i.
Lúc bấy giờ trong kí ức tôi bỗng nhận ra một cảnh tượng thần tiên kì dị: một vầng trăng tròn vàng thắm treo lửng lơ trên nền trời xanh đậm, dưới là một bãi cát trồng toàn dưa hấu, bát ngát một màu xanh rờn. Giữa ruộng dưa, một đứa bé trạc mười một mười hai tuổi, cổ đeo vòng bạc tay lăm lăm cầm chiếc đinh ba, đang cố sức đâm theo một con tra. Con vật bỗng quay lại, luồn qua háng đứa bé rồi chạy mất.
Một hôm, mẹ tôi bảo: “Thằng Nhuận Thổ đến rồi đấy!”. Tôi liền chạy ra xem. Hắn đang đứng trong bếp, khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật, đầu đội mũ lông chiên tí tẹo, cổ đeo vòng bạc sáng loáng. Đủ biết bố hắn quý hắn thế nào: Sợ hắn khó nuôi bố nguyện trước thần phật làm vòng xích, xích lại. Hắn thấy ai là bẽn lẽn chỉ không bẽn lẽn với một mình tôi thôi. Khi vắng người hắn nói chuyện với tôi. Thế là chưa đầy nửa ngày, chúng tôi ®· thân nhau…
Người đi vào là Nhuận Thổ. Tuy tôi nhận ra ngay là Nhuận Thổ, nhưng lại không phải là Nhuận Thổ trong kí ức tôi. Anh cao gấp hai trước, khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật trước kia nay đổi thành vàng sạm, lại có thêm những nếp răn sâu hoắm. Cặp mắt giống hệt cặp mắt bố anh ngày trước, mi mắt viền đỏ húp mọng lên. Tôi không lấy làm lạ, ở miền biển, gió thổi suốt ngày, đại để ai cũng thế cả. Anh không đội một cái mũ lông chiên rách tươm, mặc một chiếc áo bông mỏng dính, người co ro cúm rúm, tay cầm một bọc giấy và một tẩu thuốc lá dài. Bàn tay này cũng không phải là bàn tay tôi còn nhớ, hồng hào, lanh lẹn, mập mạp, cứng rắn, mà vừa thô kệch vừa nặng nề, nứt nẻ như vỏ cây thông.
Lúc bấy giờ tôi mừng rỡ vô cùng, nhưng chưa biết nói thế nào cho phải, đành chỉ hỏi:
- À anh Nhuận Thổ, anh đã đến đấy à!
Tôi còn có rất nhiều chuyện để nói tiếp, tưởng chừng có thể tuôn ra như nước chảy “nào là chim chào mào, nào là cá nhảy, vỏ sò, tra…” nhưng không biết hình như có cái gì chẹn lại, chỉ loanh quanh trong đầu óc, không thốt ra thành lời được.
Nhuận Thổ đứng dừng lại, nét mặt vừa hớn hở vừa thê lương, môi mấp máy, nhưng cũng nói không ra tiếng. Rồi bỗng anh lấy một dáng điệu cung kính, chào rất rành mạch:
- Bẩm ông !
Tôi như điếng người đi. Thôi đúng rồi ! Giữa chúng tôi đã có một bức tường khá dày ngăn cách. Thật là bi đát. Tôi cũng nói không nên lời.
Mẹ tôi bảo Nhuận Thổ ngồi. Anh ngập ngừng một lát rồi cũng ngồi xuống, để cái tẩu thuốc dựa vào mé bàn, đưa cái giấy ra nói:
- Ngày đông tháng giá, chẳng có gì. Đây chỉ là ít đậu xanh của nhà phơi khô, xin ông…
Tôi hỏi thăm gia đình anh. Anh chỉ lắc đầu:
- Bẩm, vất vả lắm ! Cháu thứ sáu cũng đã giúp được việc, nhưng nhà vẫn không đủ ăn, lại có được sống yên ổn đâu !... Chỗ nào cũng hỏi tiền, chẳng có luật lệ gì cả. Mùa lại mất. Trồng được gì là gánh đi bán tất. Chỉ đóng góp vài lần là cụt vốn rồi. Không đem bán thì lại thối mục hết.
Anh cứ lắc đầu. Những nếp răn khắc sâu trên mặt anh tuyệt nhiên không động đậy. Trông anh phảng phất như một pho tượng đá. Có lẽ anh chỉ cảm thấy khổ nhưng không nói ra được hết, ngồi trầm ngâm một lúc, rồi cầm lấy dọc tẩu, lặng lẽ hút thuốc.
Mẹ tôi hỏi chuyện anh, biết nhà anh bận lắm việc, ngày mai phải về, lại chưa ăn cơm trưa, liền bảo anh xuống bếp rang cơm ăn.
Mẹ tôi và tôi đều than thở, buồn cho cảnh nhà anh: con đông, mùa mất, thuế nặng, lính tráng, trộm cướp, quan lại, thân hào đày đọa thân anh khiến anh trở thành đần độn, mụ mẫm đi ! Mẹ tôi bàn với tôi:
- Cái gì không cần chở ®i thì cho anh ta hết. Cứ để cho tùy ý lựa chọn, lấy cái nào thì lấy.
Đến chiều anh chọn xong mấy thứ: một đôi bàn dài, bốn chiếc ghế dựa, một bộ tam sự và một cái cân. Anh lại xin tất cả các đống tro (ở quê tôi, người ta nấu bằng rơm, rạ, tro có thể dùng bón ruộng), chờ khi nào chúng tôi lên đường là đem thuyền đi chở.
- Khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật, cổ đeo vòng bạc.
- Cao gấp đôi trước, da vàng sạm, có nếp nhăn
- Đội mũ lông chiên bé tí tẹo.
- Đội mũ lông chiên rách bươm, mặc chiếc áo bông mỏng dính.
Bàn tay hồng hào lanh lẹ mập mạp. Tỏ ra biết nhiều chuyện.
- Tay nứt nẻ như vỏ cây thông. Tỏ ra rụt rè.
Tình cảm bạn bè , anh em thân thiết
Nói năng thiểu não, xưng hô cung kính "Bẩm ông"
Lúc nhỏ còn là cậu bé nông dân khoẻ mạnh, lanh lợi tháo vát, hiểu biết nhiều
Thay đổi nhiều - Là người nông dân già nua,nghèo khổ,đần độn, mụ mẫm, cam chịu số phận
-> Thay đổi rất nhiều: Tiều tuỵ, già nua, nghèo khổ,
đần độn.
Là nhân vật điển hình của người nông dân Trung Quốc với cuộc sống nghèo khổ, cam phận đau thương cùng tình trạng tinh thần ngu muội trong xã hội phong kiến đầu thế kỉ XX.
Thảo luận nhóm
( Hai bàn một nhóm trong 2 phút):
Nêu ý nghĩa của hình tượng nhân vật Nhuận Thổ?
Theo em trong con người Nhuận Thổ điều duy nhất không thay đổi là gỡ?
-> Tình cảm mà Nhuận Thổ với tôi.
b.Chị Hai Dương
Nàng Tây Thi đậu phụ - lưỡng quyền không cao
Người đàn bà trên dưới 50 tuổi - lưỡng quyền nhô ra
Môi không mỏng,chị là người phụ nữ khá xinh đẹp
Môi mỏng dính chân nhỏ xíu giống chiếc compa
? Em có nhận xét gỡ về hnh dáng, cử chỉ, hành động của chị
Hai Dương? So với trước kia bây giờ chị thế nào?
b.Chị hai Dương
Hình hài: xấu xí, tiều tuỵ.
Tính cách: đanh đá, ngoa ngoắt, đơm đặt,tham lam, ích kỷ
? Qua sự thay đổi của các nhân vật tác giả muốn nói lên điều gì?
->Sự sa sút, điêu tàn của quê hương vì nghèo đói, lạc hậu
-> Nhân cách con người cũng thay đổi.
Đây là hình ảnh XH Trung Quốc đầu thế kỷ XX thu nhỏ.
Đêm đến, chúng tôi cũng có nói vài ba câu chuyện phiếm, toàn là những chuyện chẳng quan trọng gì. Sáng hôm sau, Thủy Sinh về. Chín ngày sau, chúng tôi lên đường. Sáng sớm, Nhuận Thổ đã đến rồi. Thủy Sinh không đi theo. Anh chỉ đem theo một đứa cháu gái năm tuổi để trông thuyền. Chúng tôi bận rộn suốt ngày, không có thì giờ trò chuyện. Khách khứa cũng nhiều. Kẻ đến đưa chân, người đến lấy đồ đạc. Có kẻ vừa đưa chân vừa lấy đồ đạc. Gần tối, chúng tôi xuống thuyền thì tất cả đồ đạc trong ngôi nhà cũ, hư hỏng, to nhỏ, xấu tốt đều mang đi sạch trơn như quét.