Bài 16. Cố hương

TRƯỜNG THCS LA PHÙ
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ
Ngữ văn - Lớp 9A
GIÁO VIÊN: TRƯƠNG THU HƯƠNG
Tóm tắt ngắn gọn truyện ngắn “Cố hương ” của Lỗ Tấn?
Tóm tắt văn bản
Sau 20 năm trời đi xa, nhân vật “tôi” phải vượt qua 2.000 dặm về thăm quê lần cuối cùng đang độ giữa đông. Về quê nhân vật “tôi” thấy làng quê mình bỗng trở nên tiêu điều xơ xác hoang vắng khác xưa rất nhiều. Gặp lại mọi người giờ đây cũng khác. Nhuận Thổ - người bạn cũ khoẻ mạnh cường tráng thời thơ ấu vui vẻ tinh nghịch giờ đã trở thành mụ mẫm, đần độn, sống chịu đựng trong cảnh khốn cùng . Rời quê ra đi trong tâm trạng buồn, nhân vật “tôi” suy nghĩ, hi vọng về thế hệ con cháu mình, về con đường đi của nông dân, của toàn xã hội để đưa đất nước Trung Hoa phong kiến đi lên...
TIẾT 77:
CỐ HƯƠNG
( LỖ TẤN )
(Tiết 2)
TIẾT 77:
CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
(Tiết 2)
I. TIẾP XÚC VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Tình huống truyện:
2. Tâm trạng nhân vật “tôi” những ngày ở quê:
a. Cảnh vật quê hương:
TIẾT 77:
CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
(Tiết 2)
I. TIẾP XÚC VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Tình huống truyện:
2. Tâm trạng nhân vật “tôi” những ngày ở quê:
a. Cảnh vật quê hương:
b.Con người ở quê hương (Nhuận Thổ):
b1. Trong kí ức:

Lúc bấy giờ trong ký ức tôi, bỗng hiện ra một cảnh tượng thần tiên, kỳ dị: Một vừng trăng tròn vàng thắm treo lửng lơ trên nền trời xanh đậm, dưới là một bãi cát bên bờ biển, trồng toàn dưa hấu, bát ngát một màu xanh rờn. Giữa ruộng dưa, một đứa bé trạc mười một, mười hai tuổi, cổ đeo vòng bạc, tay lăm lăm cầm chiếc đinh ba, đang cố sức đâm theo một con "tra" . Con vật bỗng quay lại, luồn qua háng đứa bé, chạy mất… 

… Hắn đang đứng trong bếp, khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật, đầu đội mũ lông chiên bé tí tẹo, cổ đeo vòng bạc sáng loáng. Đủ biết bố hắn quí hắn như thế nào …
… Thế là chưa đầy nửa ngày, chúng tôi đã thân nhau …
…Hắn lẩn trong bếp, cũng khóc mà không chịu về. Nhưng rồi bố hắn cũng lôi hắn đi. Sau đó, hắn có nhờ bố hắn mang lên cho tôi một bọc vỏ sò và mấy thứ lông chim rất đẹp. Tôi cũng có vài lần gửi cho hắn ít quà. Nhưng từ đấy chúng tôi không hề gặp mặt nhau nữa…. 

Nhuận Thổ trong kí ức
Cậu bé chạc 11-12 tuổi
=> Đẹp, khoẻ mạnh, đáng yêu.
- Biết nhiều trò hay, lạ: bẫy chim, canh dưa, đi nhặt vỏ sò, bắt tra
=> Tình bạn trong sáng, chân thành, vô tư, chan hoà.
Nhuận Thổ hiện tại
- Khuôn mặt tròn trĩnh,
- Nước da bánh mật
- Tay hồng hào, lanh lẹn, mập mạp, cứng rắn
- Đội mũ lông chiên, cổ đeo vòng bạc
- Thân nhau: xưng hô: anh-em
- Khi xa: khóc, gửi quà
=> Đầy đủ, đẹp đẽ, được cưng chiều
=> Nhanh nhẹn, tháo vát, thông minh
Trong sáng, thông minh, đẹp đẽ, giàu tình cảm, đầy sức sống.
Tuổi
Ngoại hình
Trang phục
Nhận thức
Tình cảm thái độ với “Tôi”
Ấn tượng
của “Tôi”
TIẾT 77:
CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
(Tiết 2)
I. TIẾP XÚC VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Tình huống truyện:
2. Tâm trạng nhân vật “tôi” những ngày ở quê:
a. Cảnh vật quê hương:
b.Con người ở quê hương (Nhuận Thổ):
b1. Trong kí ức:
b2. Ở hiện tại:

…Người đi vào là Nhuận Thổ. Tuy tôi nhận ra ngay Nhuận Thổ, nhưng lại không phải là Nhuận Thổ trong ký ức tôi. Anh cao gấp hai trước; khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật trước kia nay đổi thành vàng xạm, lại có thêm những nếp răn sâu hóm. Cặp mắt giống hệt cặp mắt bố anh ngày trước, mi mắt viền đỏ húp mọng lên. Tôi không lấy làm lạ: ở miền biển, gió thổi suốt ngày, đại để ai cũng thế cả. Anh đội một cái mũ lông chiên rách tươm, mặc một chiếc áo bông mỏng dính, người co ro cúm rúm, tay cầm một bọc giấy và một tẩu thuốc lá dài. Bàn tay này cũng không phải là bàn tay tôi còn nhớ, hồng hào, lanh lẹn, mập mạp, cứng rắn, mà vừa thô kệch vừa nặng nề, lại nứt nẻ như vỏ cây thông… 
…Nhuận Thổ đứng dừng lại, nét mặt vừa hớn hở vừa thê lương, môi mấp máy, nhưng cũng nói không ra tiếng. Rồi bỗng anh lấy một dáng điệu cung kính, chào rất rành mạch: 
- Bẩm ông! 
Tôi như điếng người đi. Thôi đúng rồi! Giữa chúng tôi đã có một bức tường khá dày ngăn cách. Thật là bi đát. Tôi cũng nói không nên lời...



- Ngoài ba mươi tuổi
Nhuận Thổ trong kí ức
Cậu bé chạc 11-12 tuổi
=> Đẹp, khoẻ mạnh, đáng yêu.
- Biết nhiều trò hay, lạ: bẫy chim, canh dưa, đi nhặt vỏ sò, bắt tra
=> Tình bạn trong sáng, chân thành, vô tư, chan hoà.
Nhuận Thổ hiện tại
=> Già nua, tiều tụy, khắc khổ
=> Tình bạn: Kính trọng, xa cách, sự phân biệt đẳng cấp rõ rệt
- Cảm thấy khổ nhưng không nói được hết, lắc đầu, như một pho tượng
- Khuôn mặt tròn trĩnh,
- Nước da bánh mật
- Tay hồng hào, lanh lẹn, mập mạp, cứng rắn
- Đội mũ lông chiên, cổ đeo vòng bạc
- Cao gấp hai trước, người co ro cúm rúm.
- Có những nếp nhăn sâu hoắm
- Mi mắt viền đỏ húp mọng - Thô kệch, nặng nề, nứt nẻ như vỏ thông
- Mũ rách tươm, áo bông mỏng dính…
- Thân nhau: xưng hô: anh-em
- Khi xa: khóc, gửi quà
- Vừa hớn hở vừa thê lương; cung kính chào: Bẩm ông!; biếu quà quê…
=> Đầy đủ, đẹp đẽ, được cưng chiều
=> Rách rưới, không đủ ấm
=> Nhanh nhẹn, tháo vát, thông minh
=> Đần độn, cam chịu
Trong sáng, thông minh, đẹp đẽ, giàu tình cảm, đầy sức sống.
Tàn tạ, tiều tụy, mụ mẫm, cam chịu, chấp nhận số phận
Tuổi
Ngoại hình
Trang phục
Nhận thức
Tình cảm thái độ với “Tôi”
Ấn tượng
của “Tôi”
TIẾT 77:
CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
(Tiết 2)
I. TIẾP XÚC VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1. Tình huống truyện:
2. Tâm trạng nhân vật “tôi” những ngày ở quê:
a. Cảnh vật quê hương:
b.Con người ở quê hương (Nhuận Thổ):
b1. Trong kí ức:
b2. Ở hiện tại:
Nghệ thuật: hồi ức và hiện tại đối chiếu so sánh làm rõ người và cảnh ở quê thay đổi.
=> Tâm trạng “Tôi’’: buồn, bàng hoàng, xót xa, hụt hẫng, thương cảm ... Trước sự sa sút, tiêu điều, tàn lụi… ở quê hương mình
TIẾT 77:
CỐ HƯƠNG
( Lỗ Tấn )
(Tiết 2)
I. TIẾP XÚC VĂN BẢN:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
* Luyện tập:
? Theo em, nh?ng nguyờn nhõn n�o d?n d?n s? thay d?i c?a con ngu?i v� c?nh v?t c? huong?
? Qua dú, em hi?u L? T?n mu?n nờu ra v?n d? gỡ v?i "c? huong"?

Nguyên nhân là do xã hội phong kiến: Đông con, nhà nghèo, chỗ nào cũng hỏi tiền, không luật lệ gì cả, mất mùa, thuế nặng, lính tráng, trôm cướp, quan lại, thân hào… đày đoạ…
Khi miêu tả sự thay đổi của con người và cảnh vật nơi quê cũ, tác giả muốn:
- Phản ánh tình cảnh sa sút về mọi mặt cuả xã hội Trung Quốc đầu thế kỉ XX.
- Phân tích nguyên nhân và lên án các thế lực đã đưa đến thực trạng đáng buồn ấy .
- Chỉ ra những mặt tiêu cực nằm ngay trong tâm hồn, tính cách của bản thân những người lao động.
Xin chaân thaønh caûm ôn quyù thaày coâ giaùo. Kính chúc quý thầy cô giáo và các em sức khỏe, hạnh phúc, và thành đạt !
HDHB:
Vi?t do?n van ng?n trỡnh b�y suy nghi c?a em v? nhõn v?t Nhu?n Th?.
Tỡm hi?u tõm tr?ng nhõn v?t " tụi " trờn du?ng r?i quờ.
- Tỡm hi?u ý nghia hỡnh ?nh con du?ng du?c nờu ra cu?i truy?n.