Bài 16. Cố hương

CHÀO MỪNG THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH !
Về dự giờ lớp 9A5
Môn Ngữ văn
Năm học 2016 - 2017
Mr,Thiện
Em hãy nêu th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ Thu khi nhËn ra «ng S¸u lµ cha, thái độ và hành động đó thể hiện điều gì?
Kiểm tra bài cũ
+ Nó kêu thét lên "ba ...a...a...ba!" và tiếng kêu nhưu tiếng xé
+ Nó vừa kêu vừa chạy ... cổ ba nó.
+ Hai tay ... run run.
Nó hiểu ra nguyên do vết sẹo trên mặt ba nó, nhờ lời bà ngoại giải thích
=> Có tình cảm sâu sắc, mạnh mẽ nhuưng dứt khoát, rạch ròi. Thu có nét cá tính và sự cứng cỏi đến mức tuởng nhưu ung ngạnh nhuưng vẫn là một đứa trẻ hồn nhiên, ngây thơ. Tác giả tỏ ra rất am hiểu tâm lí trẻ em và diễn tả rất sinh động với tấm lòng yêu mến, trân trọng thuong c?m.
TIẾT : 76-77-78
TUẦN : 16
Văn bản
cố hƯƠng
Lỗ Tấn

- Lỗ Tấn là nhà văn chiến đấu. Ông cống hiến cả cuộc đời cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Là nhà văn của nhân dân lao động TQ duưới ách áp bức bóc lột của chế độ phong kiến.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác ph?m.
Tiết 76+77+78: Cố HưUơng - Lỗ Tấn
(1881-1936)
Là nhà văn nổi tiếng Trung Quốc
Sinh trưuởng trong gia đình quan
lại sa sút.
Ba tập truyện ngắn nổi tiếng:
-Gào thét
(1918-1922) - Bàng hoàng
(1924-1925)
- Chuyện cũ viết lại
(1928-1936)
Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu.
Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu.
AQ chính truyện
Nhật kí người điên
Cỏ dại
Lỗ Tấn còn viết tạp văn, làm thơ,viết tiểu luận, phê bình, nhật kí
Quan điểm sáng tác: Văn học phục vụ nhân sinh, phục vụ cách mạng.
Tiết 76+77+78: Cố HUương - Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả.
2. D?c, t? khó, tóm tắt .
Sau 20 năm trời đi xa, nhân vật tôi phải vuượt qua 2000 dặm về thăm quê lần cuối cùng đang độ giữa đông. Về quê tôi thấy làng quê mình bỗng trở nên tiêu điều, xơ xác, hoang vắng khác xưa rất nhiều. Gặp lại mọi ngưuời giờ đây cũng khác. Thím Hai Duương - nàng Tây thi đậu phụ m?t th?i đã trở thành ngưuời đàn bà tham lam tìm mọi cách để vơ vét của cải. Nhuận Thổ - ngưuời bạn cũ khoẻ mạnh cuường tráng thời thơ ấu vui vẻ tinh nghịch giờ đã trở thành mụ mẫm, đần độn, sống chịu đựng trong cảnh khốn cùng . Rời quê ra đi, trong tâm trạng buồn, nhân vật tôi suy nghĩ, hi vọng về thế hệ con cháu mình (Ho�ng- Th?y Sinh) ,về con đưuờng đi của nông dân, của toàn xã hội để c? đất nuước Trung Hoa phong kiến đi lên...
Tóm tắt tác phẩm:
3. Bố cục :
+ Từ đầu-> l�m an sinh sống
- "tôi " trên đưuờng về quờ cu
+ Tiếp-> s?ch tron nhuư quét
- Những ngày "tôi "ở quê.
+ Còn lại - "tôi " trên đuường xa quê.
Tiết 76+77+78: Cố HUương - Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả.
2. D?c, t? khó, tóm tắt .
4. Th? lo?i: Truy?n ng?n
Phưuơng thức biểu đạt:
-3 phần
Truyện thuộc phuương thức biểu đạt chính nào ?
Miêu tả
Biểu cảm
Tự sự
Nghị luận
Vì sao em biết truyện "Cố Hưuơng " thuộc phưuơng thức biểu đạt đó?
Vì truyện trình bày diễn biến sự việc
Vì truyện tái hiện trạng thái sự vật,con ngưuời.
Vì truyện bày tỏ tình cảm , cảm xúc.
Vì truyện nêu ý kiến đánh giá,bàn luận.
b)
c)
- Có 2 nhân vật chính ( tụi v� Nhu?n Th?) nhuưng nhân vật "tôi " l� trung tâm -> xuyên suốt từ đầu đến cuối t/phẩm, suy nghĩ, cảm xúc của n/vật này toát lên tuư tuưởng chủ đạo của tác phẩm.
Trong truyện có mấy nhân vật chính? N/vật nào là n/vật trung tâm? Vì sao?
Tiết 76+77+78: Cố HUương
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
- Thời tiết đang độ giữa đông - trời u ám ,giá lạnh .
Tiết 76+77+78: Cố HUương
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi" trên đưuờng về quê
Thấp thoáng thôn xóm tiêu điều .
Đẹp không ngôn ngữ nào diễn tả đuược
Trời âm u, cảnh tuượng hiu quạnh
Cảnh thật thê lưuơng
Đẹp tràn đầy sức sống
Cảnh thần tiên "vầng trăng trũn vàng thắm"
Tiết 76+77+78: Cố HưUơng
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi" trên đưuờng về quê
Xưua
Nay
?Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả ?
- Sử dụng nghệ thuật kể kết hợp tả, biểu cảm, so sánh, đối chiếu.
Tiết 76+77+78: Cố HưUơng - Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi" trên đưuờng về quê
-> Tâm trạng:
Thất vọng, hụt hẫng vì làng xóm tiêu điều,
hoang vắng
=> Là bức tranh làng quê ảm đạm, tàn úa, làm rõ tình cảnh sa sút của XH TQ đầu thế kỉ XX.
Những ngày “ tôi” ở quê cũ.
Tâm trạng “tôi” khi rời quê ra đi.
Ý nghĩa của hình ảnh con đường cuối truyện.
- Cảnh :
- Sáng tinh mơ - Trên mái ngói mấy cọng rơm phất phơ - các gia đình đã dọn đi nhiều, càng hiu quạnh
Tiết 76+77+78: Cố HưUơng
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi"
a. Trên đuường về quê
b.Những ngày ở nhà
-> Hoang vắng, hiu quạnh gợi cảm giác buồn.
-Nỗi buồn của người sắp rời phải nơi mình sinh ra và lớn lên,từng gắn bó niềm vui nỗi buồn trong cuộc đời mà chưa hẹn ngày gặp lại - Nỗi buồn khó nói thành lời - Đó chính là nỗi buồn trước sự thay đổi của quê hương.
Tiết 76+77+78: Cố HUương
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi"
a. Trên đường về quê
b.Những ngày ở nhà
? Những người ở quê qua cảm nhận của Tôi như thế nào?
-Mọi người thay đổi: tiều tuỵ,nghèo đói, sa sút,tình bạn không còn
? Trước cảnh âý tâm trạng của Tôi như thế nào?
-Tâm trạng:Càng buồn, đau xót,cô đơn,chấp nhận chia tay với
quê
Tiết 76+77+78: Cố HưUơng
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi"
a. Trên đưuờng về quê
b.Những ngày ở nhà
c.Trên thuyền rời cố huương.
- Con thuyền, cảnh vật xa dần > không chút lưu luyến
Hi vọng và tin tưởng vào tương lai,mơ ước cuộc đời đổi mới
tốt đẹp hơn.
? Tác giả lưu giữ hình ảnh Nhuận Thổ khi còn nhỏ là một hình ảnh tuyệt đẹp. Hãy tìm chi tiết chứng minh điều đó.?
?Tác giả nói "Tôi nhận ra ngay Nhuận Thổ nhưng không phải là Nhuận Thổ trong kí ức tôi". So với trước, NT có gì thay đổi?
Tiết 76+77+78: Cố HUương
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi" trờn du?ng v? quờ
2.Các nhân vật khác.
a. Nhân vật Nhuận Thổ.
- Khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật, cổ đeo vòng bạc.
- Cao gấp đôi trước, da vàng sạm, có nếp nhăn
- Đội mũ lông chiên bé tí tẹo.
- Đội mũ lông chiên rách bươm, mặc chiếc áo bông mỏng dính.
Bàn tay hồng hào lanh lẹ mập mạp. Tỏ ra biết nhiều chuyện.
- Tay nứt nẻ như vỏ cây thông. Tỏ ra rụt rè.
Tình cảm bạn bè , thân thiết
Nói năng thiểu não, xưng hô cung kính
Lúc nhỏ còn là cậu bé nông dân khoẻ mạnh, lanh lợi tháo vát, hiểu biết nhiều
Thay đổi nhiều - Là người nông dân già nua,nghèo khổ,đần độn,mụ mẫm, cam chịu số phận
-> Thay đổi rất nhiều: Tiều tuỵ, già nua, nghèo khổ,
đần độn.
?Nguyên nhân nào khiến Nhuận Thổ thay
đổi như vậy ?
- Do xã hội phong kiến - đông con nhà nghèo, chỗ nào cũng hỏi tiền không luật lệ gì cả , mất mùa thuế nặng , lính tráng , trộm cắp, quan lại đày đoạ.
?Em hiểu gì về thực trạng của xã hội phong kiến Trung Quốc thời bấy giờ ?
- Phản ảnh hiện thực đầy đau khổ của xã hội Trung Quốc thời bấy giờ . Tình trạng mụ mẫm,thái độ cam chịu của Nhuận Thổ nói riêng và số phận của người nông dân Trung Quốc nói chung , đó chính là điều nguy hiểm ,trăn trở đau xót nhất của nhà văn.
Tiết 76+77+78: Cố HưUơng
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi"
2.Các nhân vật khác.
a. Nhân vật Nhuận Thổ.
Theo em trong con người Nhuận Thổ điều duy nhất không thay đổi là gì?
Tiết 76+77+78: Cố HưUơng
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi"
2.Các nhân vật khác.
a. Nhân vật Nhuận Thổ.
-> Phẩm chất quý bạn giữ nguyên.
b.Chị Hai Dương
Nàng Tây Thi đậu phụ - lưỡng quyền không cao
Người đàn bà trên dưới 50 tuổi - lưỡng quyền nhô ra
Môi không mỏng,chị là người phụ nữ khá xinh đẹp
Môi mỏng dính chân nhỏ xíu giống chiếc compa
Tiết 76+77+78: Cố HUương
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi"
2.Các nhân vật khác.
a. Nhân vật Nhuận Thổ.
? Em có nhận xét gì về hình dáng, cử chỉ, hành động của chị
Hai Dương? So với trước kia bây giờ chị thế nào?
b.Chị hai Dương
Hình hài: xấu xí, tiều tuỵ.
Tính cách: đanh đá, ngoa ngoắt, đơm đặt,tham lam, ích kỷ
Tiết 76+77+78: Cố HưUơng
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi"
2.Các nhân vật khác.
a. Nhân vật Nhuận Thổ.
? Qua sự thay đổi của các nhân vật tác giả muốn nói lên điều gì?
->Sự sa sút, điêu tàn của quê hương vì nghèo đói, lạc hậu
-> Nhân cách con người cũng thay đổi.
Đây là hình ảnh XH Trung Quốc đầu thế kỷ XX thu nhỏ.

Đó là con đường "Tôi" và cả gia đình đang đi. Con đường đi lên cho tất cả hình ảnh ở tương lai, đổi mới,đó là niềm hy vọng của nhà văn về một ngày mai tươi sáng đối với cả dân tộc.
Nêu suy nghĩ của em về hình ảnh con đường được nói đến ở cuối truyện ?
Tiết 76+77+78: Cố HUương
Lỗ Tấn
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích
1. Nhân vật " Tôi"
2.Các nhân vật khác.
3. Hình ảnh con đường.
Vấn đề đặt ra: Xây dựng những cuộc đời mới, những con
đường mới tốt đẹp hơn cho tương lai. Hi vọng vào thế hệ trẻ
làm thay đổi quê hương.
Con đường biểu tượng-> suy nghĩ, liên tưởng về hiện tại và
tương lai.
Em hãy nêu chủ đề của truyện Cố Hưuơng?
1. Nghệ thuật: Bố cục chặt chẽ,cách sử dụng sinh động những thủ pháp nghệ thuật : hồi ức, hiện tại,đối chiếu,đầu cuối tưuơng ứng.
Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật đ?c đáo góp phần khắc hoạ tính cách nhân vật và chủ đề tác phẩm.
2. í nghia: Thông qua việc tưuờng thuật chuyến về quê lần cuối của nhân vật "Tôi",những rung cảm của "Tôi" trưuớc sự thay đổi của quê hưuơng,đặc biệt là của Nhuận Thổ, tác giả đã phản ánh hiện trạng của xã hội phong kiến Trung Quốc đồng thời đặt ra vấn đề đuường đi của ngưuời nông dân,của toàn xã hội để mọi ngưuời suy ngẫm.
b/
Tiết 76+77+78: Cố HUương
Lỗ Tấn
III. Tổng kết
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
Chuẩn bị : Bài ôn tập tập làm văn gồm 5 câu hỏi trang 206 sgk