Bài 15. Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác

Các Thầy giáo, cô giáo
và Các em học sinh.
nhiệt liệt chào mừng
Môn: Ngữ văn 8
GV: Ph?m Th? Xuõn Huong
Kiểm tra bài cũ
Văn bản: "Bài toán dân số" đã đem lại cho em những hiểu biết gì?
Trả lời: đất đai không sinh thêm, con nguười càng ngày càng nhiều lên gấp bội. Nếu không hạn chế sự gia tăng dân số thì con người sẽ tự làm hại chính mình. Từ câu chuyện một bài toán cổ về cấp số nhân, tác giả đã đưa ra các con số buộc nguười đọc phải liên tưuởng và suy ngẫm về sự gia tăng dân số đáng lo ngại của thế giới, nhất là ở những nưuớc chậm phát triển.
Chưuơng trình Ngữ văn 8 chúng ta sẽ đưuợc học và tìm hiểu những tác phẩm của một thế hệ các nhà nho yêu nuước đầu thế kỷ XX. Đầu tiên các em sẽ đuược tìm hiểu về tác giả Phan Bội Châu, nhà yêu nưuớc, nhà Cách mạng lớn của dân tộc ta trong vòng 25 năm đầu của thế kỷ XX, với bài thơ " Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác"

Ngữ văn 8
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 - Văn bản:
I. đọc hiểu văn bản
1. Đọc.
Yêu cầu: Đọc di?n cảm, giọng điệu hào hùng rắn rỏi. Chú ý ngắt câu, ngắt nhịp đúng chỗ.
- Câu 3 - 4 giọng trầm lắng.
2. Chú thích.
Vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu,
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù.
Đã khách không nhà trong bốn biển,
Lại người có tội giữa năm châu.
Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế,
Mở miệng cười tan cuộc oán thù.
Thân ấy vẫn còn, còn sự nghiệp,
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu.
a. Tác giả:
- Phan Bội Châu (1867-1940)
- Quê ở : Nam Đàn - Nghệ An
Tên hiệu: Sào Nam.
Là nhà yêu nuước, nhà cách mạng,
nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc.
- Bài thơ này đưuợc trích trong tác phẩm " Ngục trung thưu " sáng tác năm 1914.
b. Tác phẩm.
3.Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đuường luật
? Hãy thuyết minh ngắn gọn đặc điểm của thể thơ này trên các phưuơng diện:

+ Số câu trong bài, số tiếng trong câu ?
+ Cách hiệp vần ?
+ Phép đối ?
Đáp án:
+ Văn bản gồm 8 câu, mỗi câu có 7 tiếng.
+ Vần bằng, vần hiệp ở các tiếng cuối của câu 1,2,4,6,8 (luưu- tù- châu- thù- đâu).
+ Hai cặp câu 3+4; 5+6 đối nhau.

Ngữ văn 8
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 - Văn bản:
I. đọc hiểu văn bản
1. Đọc.
2. Chú thích.
Vẫn là hào kiệt vẫn phong luưu,
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù.
Đã khách không nhà trong bốn biển,
Lại người có tội giữa năm châu.
Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế,
Mở miệng cuười tan cuộc oán thù.
Thân ấy vẫn còn, còn sự nghiệp,
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu.
Đề
thực
luận
kết
a. Tác giả:
- Phan Bội Châu (1867-1940)
- Quê ở : Nam Đàn - Nghệ An
Tên hiệu: Sào Nam.
Là nhà yêu nưuớc, nhà cách mạng,
nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc.
- Bài thơ này đưuợc viết bằng chữ Nôm, nằm trong tác phẩm " Ngục trung thưu" sáng tác năm 1914.
b. Tác phẩm.
3.Thể thơ:
Thất ngôn bát cú Đuường luật
4. Bố cục:
Gồm 4 phần

Ngữ văn 8
V?n l� h�o ki?t,v?n phong luu
Ch?y m?i chõn thỡ hóy ? tự
: Chỉ nguười có tài năng, chí khí hơn ngưuời.
: Phong thái ung dung, đưuờng hoàng.
Điệp từ "vẫn": Nhấn mạnh bản lĩnh không lay chuyển trưuớc sau
nhuư một của nguười tù cách mạng
Thái độ chủ động bình tĩnh truước tai uương và thử
thách.

Phong thái ung dung, đuường hoàng, lạc quan
Khí phách hiên ngang, kiên cuường, bất khuất vuợt lên trên hoàn cảnh
- Hào kiệt
- Phong lưuu
- " Thì hãy ở tù":

Ngữ văn 8
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 - Văn bản:
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Hai câu đề
Máy chém
hào kiệt
phong luưu

Chỉ bậc anh hùng tài chí mang một phong thái ung dung đuường hoàng, sang trọng.
- NT: Điệp từ,
giọng thơ đùa vui
- ND: Thể hiện phong thái ung dung, tự chủ, khí phách hiên ngang truước cảnh tù ngục.
"Chạy mỏi chân" chỉ cái gì?
"thì hãy ở tù" cho thấy thái độ của tác giả nhưu thế nào?
Vẫn là hào kiệt, vẫn phong lưu,
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù.
Vẫn là hào kiệt, vẫn phong luưu,
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù.

Ngữ văn 8
Đã khách không nhà trong bốn biển
Lại người có tội với năm châu.
: Không có nhà cửa, phải bôn ba nay đây mai đó.
Đối với thực dân Pháp :Tội yêu nưuớc.
Đối với dân với nưuớc : Chưa hoàn thành sự nghiệp cứu dân cứu nưuớc.
- Cuộc đời cách mạng đầy gian truân sóng gió, bôn ba, vất vả, cái chết luôn cận kề.
- Tầm vóc lớn lao, phi thường vượt lên trên hoàn cảnh.
Tầm vóc lớn lao, phi thường vượt lên trên hoàn cảnh
Khách không nhà
Nguười có tội
Cuộc đời cách mạng đầy gian truân sóng gió, bôn ba, vất vả, cái chết luôn cận kề

Ngữ văn 8
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 - Văn bản:
2. Hai câu thực
- NT: Giọng thơ trầm lắng
+ phép đối,
khách không nhà >< ngưuời có tội
trong bốn biển >< giữa năm châu
- ND: Diễn tả cuộc đời hoạt động cách mạng đầy sóng gió, bất trắc.
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Hai câu đề
- NT: Điệp từ, giọng thơ đùa vui
- ND: Thể hiện phong thái ung dung, lạc quan, khí phách hiên ngang tự chủ.
Thể hiện tấm lòng yêu nuước thiết tha.
cặp phụ từ
Đã khách không nhà trong bốn biển,
Lại nguười có tội giữa năm châu.
Đã khách không nhà trong bốn biển,
Lại nguười có tội giữa năm châu.

Ngữ văn 8
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 - Văn bản:
3. Hai câu luận
Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế,
Mở miệng cưuời tan cuộc oán thù.
- NT: phép đối,
- ND: Thể hiện khẩu khí của bậc anh hùng: cho dù ở bất kì hoàn cảnh nào, vẫn giữ đuược hoài bão lớn lao, khí phách hiên ngang, vẫn cuười ngạo nghễ truước kẻ thù.
lối nói khoa truương
Bủa tay
ôm chặt
bồ kinh tế
Mở miệng
cưuời tan
cuộc oán thù
Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế,
Mở miệng cưuời tan cuộc oán thù.

Ngữ văn 8
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 văn bản:
Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế
Mở miệng cười tan cuộc oán thù.
Cõu h?i th?o lu?n:
Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của 2 câu thơ trên ? Chỉ ra các biện pháp nghệ thuật và nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó trong việc biểu hiện tưu tuởng và hình ảnh của nguười anh hùng hào kiệt ?
G?i ý:
Bủa tay ?
- Em hiểu thế nào là: Kinh tế ?
Cuười tan ?
- ý nghĩa của 2 câu thơ ?
- Nghệ thuật ?
- Tác dụng của nghệ thuật ?

Bủa tay: Mở rộng vòng tay để ôm lấy.
Kinh tế: Kinh bang tế thế - trị nuước cứu đời.
- Cuười tan: Tiếng cưuời sảng khoái, ngạo nghễ ->Thái độ lạc quan.
-> Thể hiện hoài bão trị nưuớc cứu đời, cưuời ngạo nghễ truước mối thù thực dân đế quốc.
- Phép đối, cách nói khoa truương đã khẳng định ý chí kiên định theo con đuường mình đã chọn.
Với giọng điệu hào sảng, lạc quan Phan Bội Châu thể hiện đưuợc hoài bão trị nuước cứu đời, ý chí kiên định con đưuờng cách mạng trong bất kì hoàn cảnh nào.

Ngữ văn 8
V�o nh� ng?c Qu?ng Dụng c?m tỏc
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 văn bản:
Thân ấy vẫn còn,còn sự nghiệp
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu.
Khẳng định quyết tâm, niềm tin mạnh mẽ, ý chí gang thép: nếu còn sống còn chiến đấu, còn tin tuưởng vào sự nghiệp chính nghĩa của mình, không sợ bất cứ thử thách gian lao nào.
- Điệp từ còn: Khẳng định quyết tâm còn sống còn chiến đấu.
- Cụm từ nghi vấn sợ gì đâu : nhuư một lời thách thức những gian lao
thử thách.

Ngữ văn 8
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 - Văn bản:
3. Hai câu luận
- NT: phép dối, lối nói khoa trưuơng
- ND: Thể hiện khẩu khí của bậc anh hùng: cho dù ở bất kì hoàn cảnh nào, vẫn giữ được hoài bão lớn lao, khí phách hiên ngang, v?n cu?i ngạo nghễ truước kẻ thù.
4. Hai câu kết
Thân ấy vẫn , sự nghiệp,
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu.
còn
còn
- NT: Điệp từ "còn"
ND: khẳng định ý chí gang thép: còn sống là còn chiến đấu. Vì thế mà không sợ bất kì một khó khăn thử thách nào.
Thân ấy vẫn còn, còn sự nghiệp,
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu.
Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế,
Mở miệng cuười tan cuộc oán thù.
"Thân ấy" là thân nào?
"Sự nghiệp" là sự nghiệp gì?

Ngữ văn 8
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 - Văn bản:
i. Đọc hiểu văn bản
II. Tìm hiểu văn bản
1. Hai câu đề:
2. Hai câu thực:
3. Hai câu luận:
4. Hai câu kết:
- NT: Điệp từ, giọng thơ đùa vui
- ND: Thể hiện phong thái ung dung, tự chủ, khí phách hiên ngang truước cảnh tù ngục.
- NT: Giọng thơ trầm lắng
- ND: Diễn tả cuộc đời hoạt động cách mạng đầy sóng gió, bất trắc.
+ Thể hiện tấm lòng yêu nuước thiết tha.
- ND: Thể hiện khẩu khí của bậc anh hùng: cho dù ở bất kì hoàn cảnh nào, vẫn giữ đưuợc hoài bão lớn lao, khí phách hiên ngang, ngạo nghễ truước kẻ thù.
- NT: lối nói khoa trưuơng
- NT: Điệp từ "còn"
III. Tổng kết.
* Ghi nhớ (sgk)
ND: khẳng định ý chí gang thép: còn sống là còn chiến đấu. Vì thế mà không sợ bất kì một khó khăn thử thách nào.
Ghi nhớ
Bằng giọng điệu hào hùng có sức lôi cuốn mạnh mẽ, Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác đã thể hiện phong thái ung dung, đường hoàng và khí phách kiên cường, bất khuất vượt lên trên cảnh tù ngục khốc liệt của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu.

Ngữ văn 8
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 - Văn bản:
i. Đọc hiểu văn bản
II. Tìm hiểu văn bản
1. Hai câu đề:
2. Hai câu thực:
3. Hai câu luận:
4. Hai câu kết:
- NT: Điệp từ, giọng thơ đùa vui
- ND: Thể hiện phong thái ung dung, tự chủ, khí phách hiên ngang trưuớc cảnh tù ngục.
- NT: Giọng thơ trầm lắng
- ND: Diễn tả cuộc đời hoạt động cách mạng đầy sóng gió, bất trắc.
+ Thể hiện tấm lòng yêu nuước thiết tha.
- ND: Thể hiện khẩu khí của bậc anh hùng: cho dù ở bất kì hoàn cảnh nào, vẫn giữ đuược hoài bão lớn lao, khí phách hiên ngang, ngạo nghễ truước kẻ thù.
- NT: lối nói khoa truương
+ Không sợ bất kì một khó khăn thử thách nào.
- NT: Điệp từ "còn"
III. Tổng kết.
* Ghi nhớ sgk
IV. Luyện tập

Ngữ văn 8
V�o nh� ng?c Qu?ng Dụng c?m tỏc
Tác giả: Phan Bội Châu
Tiết 58 văn bản:
1. Nghệ thuật:
Giọng điệu hào hùng, khoa truương bút pháp lãng mạn vận dụng nhuần nhuyễn thể thơ thất ngôn bát cú với các phép đối rất chặt chẽ làm cho tầm vóc nhân vật trữ tình trở nên lớn lao kỳ vĩ.
2. Nội dung:
Bài thơ đã khắc hoạ phong thái ung dung đưuờng hoàng, khí phách kiên cuường bất khuất, vuượt lên trên hoàn cảnh tù ngục của nhà cách mạng Phan Bội Châu.
Giải ô chữ
1
B ủ a t a y
S à o n a m
H à o k i ệ t
Q u ả n g đ ô n g
P h o n g l ư u
C ư ờ i t a n
N g ụ c t r u n g t h ư
2
3
4
5
6
7
Câu 1: Từ diễn tả hoạt động mở rộng vòng tay để ôm lấy?
u
B
Câu 2: Biệt hiệu của Phan Bội Châu?
à
n
Câu 3: Hai từ thể hiện Phan Bội Châu là người có tài năng, chí khí?
i
c
Câu 4: Tên nhà tù mà Phan Bội Châu bị giam?
a
y
Câu 5: Từ chỉ dáng vẻ lịch sự, phong thái ung dung đường hoàng của Phan Bội Châu?
ê
Câu 6: Từ thể hiện rõ nhất tinh thần lạc quan của Phan Bội Châu trong nhà ngục Quảng Đông?
ư
ớ
Câu 7: Tên của tác phẩm trong đó có bài thơ: " Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác"?
c
Các Thầy giáo, cô giáo
và Các em học sinh.
xin chân thành cảm ơn