Bài 15. Ôn tập phần Tập làm văn

Bài 15-16. Tiết 79-80
Ôn tâp : Tập làm văn
Kiểm tra bài cũ
Kể tên các văn bản đã học từ lớp 6 đến lớp 9
(Tự sự,miêu tả,nghị luân, biểu cảm ,thuyết minh ,điều hành)
Văn bản tự sự kể ở ngôi thứ mấy cần chú ý miêu tả nội tâm? Vì sao văn tự sự cần miêu tả nội tâm.
Đối Tượng thuyết minh nào cần kết hợp với yếu tố miêu tả?
Bài:15.16 Ôn Tâp : Tập làm văn
I.Các kiểu văn bản và phương thức biểu đạt có liên quan ở lớp 9.
1.Thuyết minh
-Thuyết minh kết hợp với miêu tả.
-Thuyết minh kết hợp với lập luận giải thích.
2.Tự sự
-Tự sự kết hợp với biểu cảm và miêu tả nội tâm.
Tự sự kết hợp với nghị luận.



3.Một số đặc điểm cần chú ý về văn bản thuyết minh và miêu tả
Thuyết minh + miêu tả: để hình dung ra sự vật
Thuyết minh + giải thích: làm rõ sự vật cần giới thiệu
Nếu thiếu hai yếu tố thì bài thuyết minh sẽ khô khan và thiếu sinh động.
Văn bản tự sự với hai trọng tâm:
1 là:Sự kết hợp giữa tự sự với biểu cảm và miêu tả nội tâm, giữa tự sự và lập luận.
2 là:Một số nội dung mới trong văn bản tự sự như:đối thoại và độc thoại nội tâm trong tự sự; người kể chuyện và vai trò người kể trong văn tự sự
Miêu tả
-Có hư cấu tưởng tượng không nhất thiết phải trung thành với sự vật
-Dùng nhiều so sánh liên tưởng
Ít dùng số liệu cụ thể chi tiết.
Ít tính khuôn mẫu
Đa nghĩa
Thuyết minh
Trung thành với đặc điểm của đối tượng sự vật.
Bảo đảm tính khách quan khoa học ít dùng tưởng tuợng so sánh
Dùng nhiều số liệu cụ thể chi tiết.
Ứng dụng trong nhiều tình huống cuộc sống khoa học
Thường theo một số yêu cầu giống nhau.
Đơn nghĩa
4.Đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm: Đoạn trích " Làng".(c�u4)
" Thực sự mẹ không lo lắng.""C?ng tru?ng m? ra"".Lí Lan, Van 7 t?p 1"
- Đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận:
" Vua Quang Trung cưỡi voi ra doanh yên ủi quân lính, truyền cho tất cả đều ngồi mà nghe lệnh, rồi dụ họ rằng:
- Quân Thanh sang xâm lấn nước ta.bảo là ta không nói trước!"
( Ngô Gia văn phái, Hoàng Lê nhất thống chí trong NV9, tập một)
- Đoạn văn tự sự sử dụng cả miêu tả nội tâm và nghị luận:
".L�o khơng hi?u tơi ,tơi nghi v?y v� tơi c�ng bu?n l?m..cu?c d?i n�y qu? th?t c? m?i ng�y m?t th�m d�ng bu?n ( Nam Cao,L�o H?c,Ng? van 8 t?p 1)
5.(Xem lại bài 13 d?i tho?i,d?c tho?i v� d?c tho?i n?i t�m SGK/178)
6.Xem l?i b�i ngu?i k? chuy?n tr?ng van b?n t? s?(tr192-193SGK)
Ví dụ về đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm

[.]tôi cất giọng véo von:" Cái Cò, cái Vạc, cái Nông- Ba cái cùng béo, vặt lông cái nào? -Vặt lông cái Cốc cho tao - Tao nấu, tao nướng, tao xào, tao ăn". Chị Cốc thoạt nghe. chị lò dò về phía cửa hang, tôi hỏi:
- Đứa nào cạnh khĩe gì tao thế? Đứa nào cạnh khĩe gì tao thế?
Tôi chui tọt ngay vào hang,. cũng không chui nổi vào tổ tao đâu!"(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu ký trong NV 6, Tập hai)

7.Những nội dung liên quan:
-Miêu tả trong văn tự sự.
Nghị luận trong văn tự sự
-Biểu cảm trong văn tự sự

8. Moät VB coù ñuû caùc yeáu toá mieâu taû, bieåu caûm, nghò luaän maø vaãn goïi ñoù VB töï söï vì:
- Caùc yeáu toá mieâu taû, bieåu caûm nghò luaän chæ laø nhöõng yeáu toá boå trôï nhaèm laøm noåi baät phöông thöùc chính laø phöông thöùc töï söï.
- Khi goïi teân moät VB, ngöôøi ta can cöù vaøo phöông thöùc bieåu ñaït chính cuûa VB ñoù
Thöïc teá khoù coù moät VB naøo chæ vaän duïng
moät phöông thöùc bieåu ñaït duy nhaát
9.Ñaùnh daáu X vaøo caùc oâ troáng maø kieåu VB chính coù theå keát hôïp vôùi caùc yeáu toá töông öùng trong noù
10.Bài tập làm văn tự sự của HS vẫn phải có đủ 3 phần vì HS đang trong giai đoạn luyện tập, phải rèn luyện theo những yêu cầu " chuẩn mực" của nhà trường.
11.Những kiến thức và kì năng về kiểu VB tự sự của phần TLV đã soi sáng thêm rất nhiều cho việc đọc- hiểu VB - tác phẩm VH tương ứng trong SGK
12.Những kiến thức và kĩ năng về các tác phẩm tự sự của phần đọc hiểu VB và phần Tiếng Việt tương ứng đã giúp HS học tốt hơn khi làm bài văn kể chuyện, dùng ngôi kể, người kể chuyện, dẫn dắt, xây dựng và miêu tả nhân vật, sự việc
Hướng dẫn học ở nhà:
O�n tập bài thật kĩ - chuẩn bị kiểm tra HK.