Bài 15. Ôn tập phần Tập làm văn

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Họa sĩ nghĩ thầm: " Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn màn chẳng hạn". Ông rất ngạc nhiên khi bước lên bậc thang bằng đất, thấy người con trai đang hái hoa. Cô kĩ sư "ô" lên một tiếng! Sau gần hai ngày, qua ngót bốn trăm cây số đường dài cách xa Hà Nội, đứng trong mây mù ngang tầm với chiếc cầu vồng kia, bỗng nhiên lại gặp hoa dơn, hoa thược dược, vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong.ngay lúc dưới kia là mùa hè, đột ngột và mừng rỡ, quên mất e lệ, cô chạy đến bên người con trai đang cắt hoa.
( Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long )

1. Đoạn văn trên được kể theo ngôi thứ mấy?
A. Ngôi thứ nhất
B. Ngôi thứ hai
C. Ngôi thứ ba
D. Cả A, B, C đều đúng
2. Ai là người kể chuyện trong đoạn văn trên?
A. Bác lái xe
B. Cô gáI
C. Ông họa sĩ
D. Tác giả ( Người kể không xuất hiện ).

Kiểm tra bài cũ:

Nêu vai trò của người k? chuyện trong văn bản tự sự?
Người k? chuyện có vai trò dẫn dắt người đọc đi vào câu chuyện: giới thiệu nhân vật và tình huống, tả người và tả cảnh, đưa ra các nhận xét, đánh giá về những điều được kể.
Tiết 80
ôn tập
Phần tập làm văn
1. Những nội dung lớn trong Ngữ văn 9 tập 1:
a. Văn bản thuyết minh: Trọng tâm là luyện tập kết hợp giữa thuyết minh với các biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miêu tả.
b.Văn bản tự sự:
+ Sự kết hợp giữa tự sự với biểu cảm và miêu tả nội tâm,
giữa tự sự với nghị luận.
+ Một số nội dung mới trong văn bản tự sự như: Đối thoại, ®éc tho¹i và độc thoại nội tâm ; người kể chuyên và vai trò của người kể chuyện trong tự sự.

2. Vai trò, vị trí, tác dụng của yếu tố miêu tả và các biện pháp nghệ thuật trong van b?n thuy?t minh:

Làm nổi rõ đặc điểm của đối tượng, giúp bài văn thuyết minh thêm sinh động hấp dẫn.

* Điều cần chú ý khi làm bài văn thuyết minh có sử
dụng yếu tố miêu tả và các biện pháp nghệ thuật:
Sử dụng phù hợp. tránh làm lu mờ đối tượng thuyết minh.


Mỗi ngày đến trường, em đều nhìn thấy cây phượng khoe những cành lá rung rinh như chào đón em. Thân cây xù xì, chỉ cần một vòng tay ôm là đủ. Những chiếc rễ lớn nổi gồ trên mặt đất làm nứt nẻ cả nền xi măng quanh gốc.Lá phượng là một loại lá kép, gồm nhiều lá nhỏ, mỏng, màu xanh sẫm, lá mọc song song hai bên cuống, trông xa như đuôi con chim phượng . Xuân qua, hè tới, cây phượng trổ bông: Hoa phượng nở thành chùm lớn, có năm cánh ( bốn cánh màu đỏ tươi và một cánh màu đỏ lốm đốm trắng ). Nhuỵ phượng thường được làm để chơi chọi gà, là một túi phấn hình bầu dục, dài và cong. Khi tiếng ve kêu ra rả, mùa thi sắp tới cũng là lúc hoa phượng nở nhiều nhất. Cả một màu đỏ nồng nàn như lửa bao phủ khắp ngọn cây, làm rực sáng cả một khoảng trời bừng bừng sức sống, cây phượng già như trẻ lại.
( Phạm Hương Sơn - Văn mẫu 9)
Tìm các yếu tố miêu tả và các biện pháp nghệ thuật trong đoạn văn trên?
Câu hỏi thảo luận:
V¨n b¶n thuyÕt minh cã yÕu tè miªu t¶, tù sù gièng vµ kh¸c víi v¨n b¶n miªu t¶ , tù sù ë ®iÓm nµo? ( vÒ ®èi t­îng, môc ®Ých, ®Æc ®iÓm, ph­¬ng ph¸p lµm bµi )
Văn bản
So sánh
L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy, vµ t«i cµng buån l¾m . Nh÷ng ng­êi nghÌo nhiÒu tù ¸i vÉn th­êng nh­ thÕ .Hä dÔ tñi th©n nªn rÊt hay ch¹nh lßng . Ta khã mµ ë cho võa ý hä …Mét h«m, t«i phµn nµn viÖc Êy víi Binh T­ .Binh T­ lµ mét ng­êi l¸ng giÒng kh¸c cña t«i . H¾n lµm nghÒ ¨n trém nªn vèn kh«ng ­a l·o H¹c bëi v× l·o l­¬ng thiÖn qua .H¾n bÜu m«i vµ b¶o :
- L·o lµm bé ®Êy ! ThËt ra th× l·o chØ tÈm ngÈm thÕ , nh­ng còng ra phÕt ch¶ võa ®©u : l·o võa xin t«i mét Ýt b¶ chã …
T«i trè to ®«i m¾t, ng¹c nhiªn. H¾n th× thÇm :
- L·o b¶o cã con chã nhµ nµo cø ®Õn v­ên nhµ l·o …L·o ®Þnh cho nã x¬i mét b÷a .NÕu tróng, l·o víi t«i uèng r­îu .

Hìi ¬i l·o H¹c ! Th× ra ®Õn lóc cïng l·o còng cã thÓ lµm liÒu nh­ ai hÕt …Mét con ng­êi nh­ thÕ Êy !... Mét ng­êi ®· khãc v× trãt lõa mét con chã !....Mét ng­êi nhÞn ¨n ®Ó tiÒn l¹i lµm ma, bëi kh«ng muèn liªn luþ ®Õn hµng xãm, l¸ng giÒng .Con ng­êi ®¸ng kÝnh Êy b©y giê còng theo gãt Binh T­ ®Ó cã ¨n ­ ? Cuéc ®êi qu¶ thËt cø mçi ngµy mét thªm ®¸ng buån .
(Ng÷ v¨n 8 – tËp I)
Xác định các yếu tố miêu tả nội tâm, nghị luận, đối thoại, độc thoại, đọc thoại nội tâm trong đoạn văn trên ?
Đọc đoạn văn sau

. Hỡi ơi lão Hạc ! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết .Một con người như thế ấy !... Một người đã khóc vì trót lừa một con chó !....Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm, láng giềng .Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn .

=> độc thoại nội tâm
Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm . Những người nghèo nhiều tự ái vẫn thường như thế .Họ dễ tủi thân nên rất hay chạnh lòng .ta khó mà ở cho vừa ý họ .

=> Miêu tả Nội tâm + Yếu tố nghị luận .
Hắn bĩu môi và bảo :
- Lão làm bộ đấy ! Thật ra thì lão chỉ tẩm ngẩm thế , nhưng cũng ra phết chả vừa đâu : lão vừa xin tôi một ít bả chó .
Tôi trố to đôi mắt, ngạc nhiên. Hắn thì thầm :
- Lão bảo có con chó nhà nào cứ đến vườn nhà lão .Lão định cho nó xơi một bữa .Nếu trúng, lão với tôi uống rượu .

=> ngôn ngữ đối thoại

Hướng dẫn về nhà:
- Nắm vững đặc điểm của văn bản thuyết minh.
Vai trò, vị trí, tác dụng của các biện pháp nghệ thuật và yếu tố
miêu tả trong văn bản thuyết minh.
Phân biệt sự khác nhau giữa văn bản thuýet minh có yếu tố tự sự và miêu tả với văn bản tự sự, văn bản miêu tả.
- Soạn bài: Ôn tập tập làm văn tiết 2. câu 5,6,7 SGK trang 206.
XIN CHAN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
CHÀO CÁC EM