Bài 15. Ôn tập phần Tập làm văn

Tiết 79,80,81 : ÔN TẬP
PH?N T?P L�M VAN
Câu 1


Phần tập làm văn đã học gồm những
nội dung lớn nào ? Trọng tâm của những
nội dung ấy là gì ?

Câu 2.
Vai trò, vị trí, tác dụng của các biện pháp nghệ thuật và yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh:
+ vai trò: quan trọng
+ vị trí: kết hợp
+ tác dụng: bài viết được sinh động, hấp dẫn.
Ví dụ: thuyết minh về Sự kì lạ của Hạ Long,các biện pháp nghệ thuật có tác dụng giới thiệu Vịnh Hạ Long không chỉ có Đá và Nước mà là một thế giới sống động có hồn ,rất gợi cảm .Còn yếu tố miêu tả làm cho hình ảnh các đảo đá trở nên sống động, có hồn.
Câu2: Điểm khác biệt giữa thuyết minh và miêu tả
Câu 3: so sánh
Câu 4:
Đối thoại là hình thức đối đáp,trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người.
Độc thoại là lời của một người nào đó nói với chính mình hoặc nói với một ai đó trong tưởng tượng.
Độc thoại nội tâm chỉ diễn ra âm thầm trong suy nghĩ và tình cảm của nhân vật.
Vai trò: là hình thức quan trọng để thể hiện nhân vật .
Tác dụng: khắc họa được sâu sắc tính cách và phẩm chất nhân vật, làm câu chuyện sinh động.
Ví dụ: HS tìm các ví dụ
CÂU 5: Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
CÂU6: vai trò của người kể chuyện
Người kể chuyện kể theo ngôi thứ nhất:
+ ưu điểm : giúp người kể đi sâu vào tâm tư tình cảm, miêu tả được những diễn biến tâm lí tinh vi, phức tạp đang diễn ra trong tâm hồn nhân vật ‘’tôi’’. Và người kể chuyện không chỉ đồng cảm, chia sẻ tình cảm, ý nghĩ của nhân vật mà còn rất chủ động điều chỉnh nhịp kể theo trạng thái cảm xúc của mình, chủ động xen vào những cảm xúc, suy nghĩ,ý kiến bình luận tự nhiên mà hòa hợp với các tình tiết để dẫn dắt sự tiếp nhận của người đọc , người nghe.Chọn ngôi kể phù hợp khiến cho câu chuyện thêm sức thuyết phục, trở nên đáng tin cậy .
Hạn chế: trong việc miêu tả bao quát các đội tượng khách quan ,sinh đọng khó tạo ra cái nhìn nhiều chiều,do đó dễ gây sự đơn điệutrong giọng văn trần thuật.
Người kể chuyện kể ở ngôi thứ ba: người kể chuyện giấu mình nhưng có mặt ở khắp nơi trong văn bản. Người kể này dường như biết hết mọi việc,mọi hành động, tâm tư tình cảm của các nhân vật..
Ưu điểm: Tạo ra cái nhìn nhiều chiều và tránh được sự đơn điệu cho giọng văn trần thuật.
Người kể chuyện có vai trò dẫn dắt người đọc đi vào câu chuyện ,giới thiệu
nhân vật và tình huống truyện, tả cảnh vật, đưa ra các nhận xét , đánh giá
về những điều được kể.
(Người kể chuyện là người đứng ra kể câu chuyện trong tác phẩm. Người kể chuyện có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau với những ngôi kể khác nhau: khi thì vô nhân xưng, khi nhập vào một nhân vật trong truyện ,khi ở ngôi thứ nhất(xưng tôi), khi ở ngôi thứ ba).




CÂU 7:
Các nội dung về văn bản tự sự đã học ở lớp 9 vừa lặp lại kiểu văn bản, vừa nâng cao cả về kiến thức lẫn kĩ năng .
Bài tập :
Đóng vai nhân vật bé Thu hồi tưởng lại cuộc gặp gỡ cuối cùng với người cha thân yêu .
CÂU 8

Trong một kiểu văn bản có đủ các yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận mà vẫn gọi đấy là văn bản tự sự .Vì các yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận chỉ là những yếu tố bổ trợ nhằm làm nổi bật phương thức chính là phương thức tự sự. Khi gọi tên một văn bản, người ta căn cứ vào phương thức biểu đạt chính của văn bản đó. Trong thực tế khó có một văn bản nào đó chỉ vận dụng một phương thức biểu đạt duy nhất.
CÂU 9: HS tự làm
Câu 9
CÂU 10
CÂU 11:
Những kiến thức và kĩ năng về kiểu văn bản tự sự của phần tập làm văn đã soi sáng thêm rất nhiều cho việc đọc –hiểu văn bản- tác phẩm văn học tương ứng trong sách giáo khoa ngữ văn 9.Như khi học về các yếu tố đối thoại, đọc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự, các kiến thức về tập làm văn đã giúp người đọc hiểu sâu hơn về các đoạn trích Truyện Kiều cũng như truyện ngắn Làng của Kim Lân.
HS xem lại bài: Đối thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
CÂU 12:
Những kiến thức và kĩ năng về các tác phẩm tự sự của phần Đọc –hiểu văn bản và phần Tiếng Việt tương ứng đã giúp HS
học tốt hơn khi làm bài văn kể chuyện.

- Vì các văn bản tự sự trong sách Ngữ văn đã cung cấp cho HS đề tài ,nội dung và cách kể chuyện ,cách dùng các ngôi kể,
người kể chuyện, cách dẫn dắt, xây dựng và miêu tả nhân vật, sự việc,…