Bài 15. Ôn tập phần Tập làm văn

PHòNG GI�O D?C D�O T?O kỳ anh
TRU?NG THCS tân hoa
kính chào quý thầy cô giáo về dự giờ ngữ văn lớp 9b
Giáo viên : nguyễn tiến dũng - bài dạy : ôn tập phần tập làm văn - lớp 9b
Kiểm tra bài cũ
Caõu 1: Haừy neõu caực phửụng thửực bieồu ủaùt ủaừ hoùc trong chuong trỡnh Ng? Van THCS ?
Câu 2: Nh?ng y?u t? d? nhận biết phương thức tự sự và phương thức thuy�t minh ?
1/ Sáu phương thức bi?u d?t: Tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh, hành chính.
TRẢ LỜI
2 / Phương thức tự sự
- Hệ thống các sự việc
Nhân vật
Cốt truyện
Phương thức thuyết minh
Giải thích, giới thiệu, trình bày về đối tượng
Cung cấp tri thức khách quan về đối tượng
Thứ 4 ngày 25 tháng 12 năm 2013
ôn tập
phần tập làm văn
Tập làm văn - Tiết 80
 
* Trọng tâm là luyện tập việc kết hợp giữa thuyết minh với các biện pháp nghệ thuật và yếu tố miêu tả.
Văn thuyết minh ở lớp 8:
Kiến thức chung về văn thuyết minh: khái niệm, đặc điểm, vai trò ... của văn thuyết minh
Đề văn thuyết minh, cách làm bài văn thuyết minh; các phương pháp thuyết minh…v.v.
Văn thuyết minh ở lớp 9
- Luyện tâp sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và các biện pháp nghệ thuật
I/ Văn bản thuyết minh:
lớp 8: không yêu cầu sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và các biện pháp nghệ thuật
Lớp 9: - Có sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và các biện pháp nghệ thuật


Giống nhau:
Đều là văn bản thuyết minh, phương thức thuyết minh
Khác nhau:
 
Ví dụ về vai trò, vị trí, tác dụng của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
Van b?n (a)

ở Bình Định, dừa là chủ yếu, dừa là tất cả. Dừa mọc ở khắp mọi nơi. Trên những chặng đưuờng dài 50, 60 km chúng ta chỉ gặp toàn cây dừa.
Van b?n ( b)
ở Bình Định, dừa là chủ yếu, dừa là tất cả. Dừa ở đây nhuư rừng, dừa mọc ven sông, men bờ ruộng, leo suườn đồi, rải theo bờ biển. Trên những chặng đuờng dài 50, 60 km chúng ta chỉ gặp cây dừa: dừa xiêm thấp lè tè, quả tròn, nuước ngọt; dừa nếp lơ lửng giữa trời, quả vàng xanh mơn mởn, dừa lửa lá đỏ, vỏ hồng...
( Theo Hoàng Văn Huyền, Những mẩu chuyện địa lí)
Van b?n (b)
ở Bình Định, dừa là chủ yếu, dừa là tất cả. Dừa ở đây nhuư rừng, dừa mọc ven sông, men bờ ruộng, leo suườn đồi, rải theo bờ biển. Trên những chặng đuờng dài 50, 60 km chúng ta chỉ gặp cây dừa: dừa xiêm thấp lè tè, quả tròn, nuước ngọt; dừa nếp lơ lửng giữa trời, quả vàng xanh mơn mởn, dừa lửa lá đỏ, vỏ hồng...
( Theo Hoàng Văn Huyền, Những mẩu chuyện địa lí)

 
KÉO THUYẾT MINH
Chúng tôi là “kéo”, cái thứ mà ai ai cũng từng dùng qua, nhà nhà đều có, và chúng tôi là thứ không kém phần quan trọng trong cuộc sống.
Chúng tôi quá lớn để bất tiện khi cất ư ? Hoặc quá nhỏ để khó tìm thấy hay có một thân hình khá đẹp mắt hay quá xấu xí ??? Không, tất cả các bạn nhầm rồi, chúng tôi vô cùng bình thường đấy. Chỉ với hai phần là lưỡi và cán, được mắc vào nhau bởi một mối nối. Lưỡi của chúng tôi thì khá gầy so với anh cán tròn trịa, khoét lỗ bên trong, vừa sắc vừa bén và khá cao nên có thể dễ dàng cắt những thứ mỏng, nhỏ bé, hay có lớn hơn đi chăng nữa nhưng không quá dày là được…
KÉO THUYẾT MINH
Chúng tôi là “kéo”, cái thứ mà ai ai cũng từng dùng qua, nhà nhà đều có, và chúng tôi là thứ không kém phần quan trọng trong cuộc sống.
Chúng tôi quá lớn để bất tiện khi cất ư ? Hoặc quá nhỏ để khó tìm thấy hay có một thân hình khá đẹp mắt hay quá xấu xí ??? Không, tất cả các bạn nhầm rồi, chúng tôi vô cùng bình thường đấy. Chỉ với hai phần là lưỡi và cán, được mắc vào nhau bởi một mối nối. Lưỡi của chúng tôi thì khá gầy so với anh cán tròn trịa, khoét lỗ bên trong, vừa sắc vừa bén và khá cao nên có thể dễ dàng cắt những thứ mỏng, nhỏ bé, hay có lớn hơn đi chăng nữa nhưng không quá dày là được…..
Ví dụ về vai trò, vị trí, tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
Tự thuật
Đối thoại theo lối ẩn dụ, nhân hóa.
* Làm nổi bật hơn đặc điểm của đối tượng thuyết minh
* Bài văn sinh động, hấp dẫn
* Gây hứng thú cho người đọc, người nghe
Sử dụng các biện pháp nghệ thuật:
 
Gợi ý:
1/ So sánh sự giống nhau: Tác dụng của việc dùng hình thức miêu tả.
2/ So sánh sự khác nhau:
Chú ý so sánh giữa “yếu tố” và “phương thức”
“Yếu tố” có vai trò gì đối với “phương thức”









 
- Yếu tố miêu tả, tự sự giúp tái hiện sự vật, hiện tuượng, làm cho sự vật, hiện tuượng hiện lên cụ thể, sinh động hơn.
- Thuyết minh là phuương thức
biểu đạt chính
Miêu tả và tự sự chỉ là
yếu tố phụ trợ
Miêu tả, tự sự là phưuơng
thức biểu đạt chính
Văn thuyết minh có yếu tố miêu tả, tự sự giống và khác với văn bản miêu tả, tự sự :

















- Dùng phưuong thức miêu tả, là chính
- Đối tu?ng là sự vật, con nguười, hoàn cảnh cụ thể.
- Có huư cấu tuưởng tưuợng, không nhất thiết trung thành với sự vật.
- Dùng nhiều so sánh, liên tưuởng.
- Mang nhiều cảm xúc chủ quan của nguười viết.
- ít dùng số liệu cụ thể, chi tiết.

- Dùng nhiều trong sáng tác văn chưuơng, nghệ thuật.
ít tính khuôn mẫu.

- Đa nghĩa
Thuyết minh
Miêu tả
- Dùng phưuơng thức thuyết minh là chính
- Đối tuượng là các loại sự vật, đồ vật.
- Trung thành với đặc điểm của đối tuượng sự vật.
- ít dùng tuưởng tuượng so sánh.
- Đảm bảo tính khách quan, khoa học.
- Dùng nhiều số liệu cụ thể, chi tiết.
- ứng dụng trong nhiều tình huống cuộc sống, khoa học, văn hoá.
- Thưuờng theo một số yêu cầu giống nhau (mẫu).
- Đơn nghĩa.
 
BÀI TẬP LUYỆN TẬP
Bài tập 1:
Huế đẹp với cảnh sắc sông núi. Sông Hương đẹp như một giải luạ xanh bay lượn trong tay nghệ sĩ múa. Núi Ngự Bình như cái yên ngựa nổi bật trên nền trời trong xanh của Huế. Chiều đến, những chiếc thuyền nhỏ nhẹ nhàng lướt trên dòng nước hiền dịu của sông Hương. Những mái chèo thong thả buông, những giọng hò Huế ngọt ngào bay lượn trên mặt sóng,trên những ngọn cây thanh trà, phượng vĩ.
Bài tập 1: Tìm và nêu tác dụng của các yếu tố miêu tả và các biện pháp nghệ thuật trong đoạn văn thuyết minh sau.
Huế đẹp với cảnh sắc sông núi. Sông Hương đẹp như một giải luạ xanh bay lượn trong tay nghệ sĩ múa. Núi Ngự Bình như cái yên ngựa nổi bật trên nền trời trong xanh của Huế. Chiều đến, những chiếc thuyền nhỏ nhẹ nhàng lướt trên dòng nước hiền dịu của sông Hương. Những mái chèo thong thả buông, những giọng hò Huế ngọt ngào bay lượn trên mặt sóng,trên những ngọn cây thanh trà, phượng vĩ.
Sử dụng nhiều các yếu tố miêu tả.
Sử dụng các biện pháp nghệ thuật: So sánh,
nhân hóa, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
Làm nổi bật đưu?c vẻ đep
thơ mộng của xứ Huế
 
Bài tập 2
Em hãy viết một đoạn văn thuyết minh ( từ 5- 7 câu) theo chủ đề tự chọn trong đó em có sử dụng yếu tố miêu tả và các biện pháp nghệ thuật.
 
Hướng dẫn học ở nhà
Ôn tập lại các kiến thức lí thuyết về văn thuyết minh.
Luyện tập viết bài văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả và các biện pháp nghệ thuật.
Ôn tập về văn bản tự sự.
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô đã đến dự giờ
 
biểu hiện ở các khía cạnh: SS VAN MIEU TA – T.MINH
Về phương thức biểu đạt
Về đối tượng
Về việc sử dụng liên tưởng, tưởng tượng, so sánh.
Cảm xúc của người viết.
Việc sử dụng số liệu.
Phạm vi sử dụng.
Tính sáng tạo
Ý nghĩa
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
Giáo viên : Nguyễn Tiến Dũng
Trường : THCS Kỳ Nam
VỀ DỰ GIỜ MÔN NGỮ VĂN- LỚP 9B
 
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô đã đến dự giờ !
Ôn tập tập làm văn
Tiết 80