Bài 15. Ôn luyện về dấu câu

Chào mừng thầy cô đến dự giờ, thăm lớp
Ngữ văn 8
PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO HUYỆN THÁI THỤY TRƯỜNG THCS THÁI DƯƠNG.
Kiểm tra bài cũ:
Ở các lớp 6, 7, 8, em đã học về những dấu câu nào?
+ Lớp 6: dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than, dấu phẩy.
+ Lớp 7: dấu chấm lửng, dấu chấm phẩy, dấu gạch ngang.
+ Lớp 8: dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm, dấu ngoặc kép.
I. Tổng kết về dấu câu
ôn luyện về dấu câu
Tiết 59: Tiếng Việt.
?
!
,
...
;
-
Kết thúc câu trần thuật.
- Em đang học bài.
Kết thúc câu nghi vấn.
- Bạn làm bài tập Toán chưa?
Kết thúc câu cầu khiến, câu cảm thán.
- Cứu tôi với!
Dùng để phân cách các bộ phận của câu:
- Giữa các thành phần phụ của câu với CN-VN.
- Giữa các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu.
- Giữa một từ ngữ với bộ phận chú thích của nó.
- Giữa các vế của một câu ghép.
- Hôm nay, tôi đi lao động.
- Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết.
- Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng ngắt quãng.
- Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.
- Hoa lan, hoa huệ, hoa hồng… đua nhau khoe sắc chào đón mùa xuân.
- Bẩm…quan lớn …đê vỡ mất rồi.
- Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp.
- Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp.
- Cốm không phải thức quà của người ăn vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ.
- Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu.
- Đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê.
- Nối các từ nằm trong một liên danh.
Cuộc đua xe đạp Hà Nội-Huế bắt đầu.
I. Tổng kết về dấu câu
( )
:
“ ”
ôn luyện về dấu câu
Tiết 59: Tiếng Việt
- Lí Bạch (701-762) là nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc.
Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
- Truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao là một tác phẩm xuất sắc viết về người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.
Cô tôi bỗng đổi giọng lại vỗ vai tôi nhìn vào mặt tôi nghiêm nghị? trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng
SGK Ngữ văn 8 trang 17
Cô tôi bỗng đổi giọng, lại vỗ vai tôi, nhìn vào mặt tôi, nghiêm nghị: (trích “Trong lòng mẹ” của Nguyên Hồng).
SGK Ngữ văn 8 trang 17
I. Tổng kết về dấu câu
II. Các lỗi thường gặp về dấu câu
Đọc ví dụ: Tác phẩm “Lão Hạc” làm em vô cùng xúc động trong xã hội cũ, biết bao nhiêu người nông dân đã sống nghèo khổ cơ cực như lão Hạc.
Ví dụ trên gồm mấy ý? Mỗi ý biểu thị nội dung gì?
- Ví dụ gồm 2 ý:
+ Ý 1: Cảm xúc của em khi đọc tác phẩm “Lão Hạc”.
+ Ý 2: Cuộc sống nghèo khổ cơ cực của người nông dân như lão Hạc.
Mỗi ý có thể tách thành một câu được không?
- Mỗi ý có thể tách thành một câu vì đã đầy đủ CN-VN và biểu thị được nội dung cụ thể tách rời-> Đó là câu trần thuật.
Ví dụ này thiếu dấu ngắt câu ở chỗ nào?
- Thiếu dấu ngắt câu sau từ “xúc động”.
Nên dùng dấu gì để kết thúc câu ở chỗ đó?
-> Dùng dấu chấm.
Sửa lại: Tác phẩm “Lão Hạc” làm em vô cùng xúc động. Trong xã hội cũ, biết bao nhiêu người nông dân đã sống nghèo khổ cơ cực như lão Hạc.
1. Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc
ôn luyện về dấu câu
Tiết 59: Tiếng Việt
ôn luyện về dấu câu
I. Tổng kết về dấu câu
II. Các lỗi thường gặp về dấu câu
1. Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc
2. Dùng dấu ngắt câu khi câu chưa
kết thúc
Thời còn trẻ, học ở trường này. Ông là học sinh xuất sắc nhất.
Dùng dấu ngắt câu sau từ “này” là đúng hay sai? Vì sao?
- Sai vì “Thời còn trẻ, học ở trường này” là trạng ngữ bổ sung ý nghĩa về thời gian, địa điểm cho nòng cốt câu.
Vậy nên dùng dấu gì ở đó?
->Dùng dấu phẩy để đánh dấu ranh giới giữa thành phần phụ của câu với CN-VN
Sửa lại: Thời còn trẻ, học ở trường này, ông là học sinh xuất sắc nhất.
Tiết 59: Tiếng Việt
I. Tổng kết về dấu câu
II. Các lỗi thường gặp về dấu câu
1. Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc
2. Dùng dấu ngắt câu khi câu chưa
kết thúc
Cam quýt bưởi xoài là đặc sản của vùng này.
3. Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phận của câu khi cần thiết
Xác định thành phần CN và VN của câu?
Cam quýt bưởi xoài / là đặc sản
CN VN
của vùng này.
Câu này thiếu dấu gì để phân biệt ranh giới giữa các bộ phận cùng chức vụ ngữ pháp?
-> Thiếu dấu phẩy để ngăn cách giữa các từ cùng giữ chức vụ CN.
Sửa lại: Cam, quýt, bưởi, xoài / là
CN
đặc sản của vùng này.
VN
ôn luyện về dấu câu
Tiết 59: Tiếng Việt
I. Tổng kết về dấu câu
II. Các lỗi thường gặp về dấu câu
1. Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc
2. Dùng dấu ngắt câu khi câu chưa
kết thúc
Quả thật, tôi không biết nên giải quyết vấn đề này như thế nào và bắt đầu từ đâu? Anh có thể cho tôi một lời khuyên không. Đừng bỏ mặc tôi lúc này.
Hãy xác định kiểu câu phân loại theo mục đích nói ở ví dụ?
Đặt dấu chấm hỏi ở cuối câu 1 và dấu chấm ở cuối câu 2 trong đoạn văn có đúng không? Vì sao?
3. Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phận của câu khi cần thiết
4. Lẫn lộn công dụng của các dấu câu
- Câu 1: Câu trần thuật.
- Câu 2: Câu nghi vấn.
- Câu 3: Câu cầu khiến.
- Chưa đúng; vì câu 1 là câu trần thuật đi kèm với dấu chấm; câu 2 là câu nghi vấn đi kèm với dấu chấm hỏi.
Sửa lại: Quả thật, tôi không biết nên giải quyết vấn đề này như thế nào và bắt đầu từ đâu. Anh có thể cho tôi một lời khuyên không? Đừng bỏ mặc tôi lúc này.
(1)
(2)
(3)
ôn luyện về dấu câu
Tiết 59: Tiếng Việt
Khi viết cần tránh các lỗi sau đây về dấu câu:
I. Tổng kết về dấu câu
II. Các lỗi thường gặp về dấu câu
ôn luyện về dấu câu
Tiết 59: Tiếng Việt
Ghi nhớ:
-Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc;
Dùng dấu ngắt câu khi câu chưa kết thúc;
-Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phận của câu khi cần thiết;
-Lẫn lộn công dụng của các dấu câu.
I.Tổng kết về dấu câu
II. Các lỗi thường gặp về dấu câu
1. Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc
2. Dùng dấu ngắt câu khi câu chưa
kết thúc
3. Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phận của câu khi cần thiết
4. Lẫn lộn công dụng của các dấu câu
ôn luyện về dấu câu
Tiết 59: Tiếng Việt
III. Luyện tập
Bài 1/152-sgk
Con chó cái nằm ở gậm phản bỗng chốc vẫy đuôi rối rít ( ) tỏ ra dáng bộ vui mừng ( )
Anh Dậu lử thử từ cổng tiến vào với ve mặt xanh ngắt và buồn rứt như kẻ sắp bị tù tội ( )
Cái Tí ( ) thàng Dần cùng vỗ tay reo ( )
( ) A ( )Thầy đã về ( ) A ( ) Thầy đã về ( )…
Theo Ngô Tất Tố, “Tắt đèn”
1
2
3
4
5
6
9
7
8
I.Tổng kết về dấu câu
II. Các lỗi thường gặp về dấu câu
1. Thiếu dấu ngắt câu khi câu đã kết thúc
2. Dùng dấu ngắt câu khi câu chưa
kết thúc
3. Thiếu dấu thích hợp để tách các bộ phận của câu khi cần thiết
4. Lẫn lộn công dụng của các dấu câu
ôn luyện về dấu câu
Tiết 59: Tiếng Việt
III. Luyện tập
Bài 1/152-sgk
Con chó cái nằm ở gậm phản bỗng chốc vẫy đuôi rối rít , tỏ ra dáng bộ vui mừng .
Anh Dậu lử thử từ cổng tiến vào với ve mặt xanh ngắt và buồn rứt như kẻ sắp bị tù tội .
Cái Tí , thằng Dần cùng vỗ tay reo :
- A !Thầy đã về ! A ! Thầy đã về ! …
Theo Ngô Tất Tố, “Tắt đèn”
Bài 2/152-sgk
a) Sao mãi tới giờ anh mới về, mẹ ở nhà chờ anh mãi. Mẹ dặn là: “Anh phải làm xong bài tập trong chiều nay.”.
->Sao mãi tới giờ anh mới về? Mẹ ở nhà chờ anh mãi. Mẹ dặn là anh phải làm xong bài tập trong chiều nay.
b) Từ xưa trong cuộc sống lao động và sản xuất nhân dân ta có truyền thống thương yêu nhau giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó khăn gian khổ. Vì vậy có câu tục ngữ lá lành đùm lá rách .
-> Từ xưa trong cuộc sống lao động và sản xuất, nhân dân ta có truyền thống thương yêu nhau giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó khăn gian khổ. Vì vậy có câu tục ngữ “lá lành đùm lá rách”.
1. Em hiểu lời dặn thế nào?
- §õng uèng trµ, uèng r­îu… con nhÐ!
- §õng ®¸nh cê, ®¸nh b¹c… con nhÐ!
2. Em hi?u l?i d?n th? n�o?
Đừng uống trà. Uống rượu con nhé!
- Đừng đánh cờ. Đánh bạc con nhé!
Lời dặn con…
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh !