Bài 15. Giun đất

HÂN HOAN CHÀO ĐÓN
Quý thầy cô
VÀ
Các em học sinh 7a thân mến
Hội giảng môn sinh học 7

Gv : nguyễn trường sơn trường thcs giao thịnh
Nêu đặc điểm chung của giun tròn?
Trong số các đặc điểm chung của giun tròn, đặc điểm nào dễ dàng nhận biết chúng?
Trả lời:
Kiểm tra bài cũ
*Đặc điểm chung của giun tròn:
-Cơ thể hình trụ thường thuôn hai đầu, có khoang
cơ thể chưa chính thức , cơ quan tiêu hoá bắt đầu
từ miệng và kết thúc ở hậu môn.
*Đặc điểm dễ dàng nhận biết:
Cơ thể hình trụ thường thuôn hai đầu, có khoang
cơ thể chưa chính thức
Giun đất
Đỉa
rươi
? Giun đất sống ở đâu? Em thấy giun đất vào thời gian nào trong ngày?
Hình 15.2. Đặc điểm cấu tạo ngoài
? Em hãy mô tả và chú thích hình vẽ 15.1 và 15.2.
Vòng tơ ở xung
quanh mỗi đốt
Lỗ sinh dục cái
Đai sinh dục
Lỗ sinh dục đực
Hình 15.2. Đặc điểm cấu tạo ngoài
Phần đầu có miệng
Hậu môn ở phía đuôi
Thành cơ thể phát triển
và đai sinh dục chiếm 3 đốt
Vòng tơ ở xung
quanh mỗi đốt
Lỗ sinh dục cái
Đai sinh dục
Lỗ sinh dục đực
Hình 15.2. Đặc điểm cấu tạo ngoài
Phần đầu có miệng
Hậu môn ở phía đuôi
Thành cơ thể phát triển
và đai sinh dục chiếm 3 đốt
? Em hãy nêu hình dạng và đặc điểm cấu tạo ngoài của giun đất ?
? Tại sao da giun đất lai trơn ?
? Em hãy quan sát hình 15.3.Sau đó thảo luận nhóm nhỏ đánh số vào ô trống cho đúng thứ tự các động tác di chuyển của giun đất (trong thời gian 3 phút)

Thu mình làm phồng đoạn đầu , thun đoạn đuôi
Giun chuẩn bị bò
Thu mình làm phồng đoạn đầu , thun đoạn đuôi
Dùng toàn thân và vòng tơ làm chỗ dựa, vươn đầu
về phía trước.
? Giun đất di chuyển bằng cách nào ?
? Nêu các đặc điểm cấu tạo của giun đất phù hợp với hình thức di chuyển(bò , chui rúc )trong đất ?
Hình 15.4.Sơ đồ hệ tiêu hoá
Hình 15.5 Sơ đồ hệ tuần hoàn và hệ thần kinh
? Em hãy mô tả và chú thích hình vẽ15.4 và 15.5?
Hình 15.4.Sơ đồ hệ tiêu hoá
Hình 15.5 Sơ đồ hệ tuần hoàn và hệ thần kinh
Lỗ miệng 4. Diều
2. Hầu 5. Dạ dày cơ
3. Thực quản 6. Ruột tịt
7. Ruột
Mạch lưng 2. Mạch bụng
3. Mạch vòng vùng hầu có vai trò như tim
4. Hạch não 5. Vòng hầu
6. Chuỗi thần kinh bụng
?Dựa vào hình 15.5 so sánh với giun tròn để tìm ra hệ cơ quan mới bắt đầu xuất hiện ở giun đất?
Cấu tạo trong của giun đũa cái
Sơ đồ hệ tuần hoàn và hệ thần kinh
Sơ đồ hệ tiêu hoá
?Hệ cơ quan mới ở giun đất tiến hoá hơn giun tròn ở những đặc điểm cấu tạo nào ?
? Quá trình tiêu hoá của giun đất diễn ra như thế nào ?
Hình 15.4.Sơ đồ hệ tiêu hoá
Hình 15.4.Sơ đồ hệ tiêu hoá
Miệng Hầu Diều ( chứa thức ăn ) Dạ dày ( nghiền nhỏ thức ăn)

Hậu môn Ruột

Enzim

Ruột tịt
? Thức ăn được tiêu hoá nhờ enzim hấp thụ đi đâu ?
? Thức ăn của giun đất là gì? chất thải là gì?
? Sự trao đổi khí được thực hiện qua bộ phận nào ở cơ thể giun đất ?
? Dựa vào thông tin về dinh dưỡng và cấu tạo trong của giun đất .Em hãy suy nghĩ cá nhân sau đó thảo luận nhóm giải thích các hiện tượng sau đây ở giun đất vào bảng nhóm trong thời gian 4 phút:
*Vì sao mưa nhiều ,giun đất lại chui lên mặt đất?

*Cuốc phải giun đất thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra. Đó là chất gì và tại sao có màu đỏ?

*Giun đất hô hấp qua da ,lấy ôxi trong không khí . Khi
mưa nhiều đất ngập nước giun đất không hô hấp được vì vậy phải chui lên mặt đất.
* Chất lỏng màu đỏ chảy ra là máu.Máu giun đất có màu đỏ do chứa huyết sắc tố.
Đáp án
Em có nhận xét gì về hoạt động sống của giun đất đối với nông nghiệp ?
Hình 15.6 . Giun đất ghép đôi và kén trứng
Hình thức sinh sản ở giun đất là gì ? Diễn ra như thế nào?
Tại sao giun đất lưỡng tính khi sinh sản lại ghép đôi ?
Em hãy nêu những đặc điểm tiến hóa của giun đất so với
giun tròn?
Cơ thể giun đất đối xứng hai bên,và có khoang cơ thể
chính thức. Nhờ sự chun dãn cơ thể kết hợp với các vòng
tơ mà giun đất di chuyển được .Giun đất có cơ quan tiêu
hoá phân hoá, hô hấp qua da, có hệ tuần hoàn kín và hệ thần kinh kiểu chuỗi hạch .Giun đất lưỡng tính,khi sinh sản chúng ghép đôi.Trứng được thụ tinh phát triển trong kén để thành giun non.
Kết luận-SGK
1) Em hãy khoanh tròn vào chữ cái a,b,c. cho ý trả lời đúng trong câu sau:
Giun đất xuất hiện cơ quan mới nào?
a. Hệ tiêu hoá . b. Hệ thần kinh.
c. Hệ tuần hoàn.
d. Hệ bài tiết. e. Hệ cơ xương.
2)Em hãy khoanh tròn vào chữ cái a,b,c. cho ý trả lời đúng nhất
trong câu sau:
Giun đất di chuyển bằng cách:
Cong cơ thể lại và duỗi ra nhờ cơ dọc phát triển
Thu mình lại làm phồng đoạn đầu ,thun đoạn đuôi
Chun dãn , phồng dẹp cơ thể
Chun dãn cơ thể , kết hợp với các vòng tơ
Hướng dẫn về nhà

Làm bài tập 1,2,3 trang SGK- 55
Đọc mục em có biết
Chuẩn bị bài sau:
Chuẩn bị giun đất dài khoảng 15cm cho giờ thực hành.
Đọc trước phần nội dung của bài 16
Chúc các thầy cô và các em mạnh khoẻ