Bài 15. Giun đất

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ TIẾT SINH HỌC 7
Ngành giun Đốt
Giun đốt phân biệt với giun tròn ở các đặc điểm: Cơ thể phân đốt , mỗi đốt đều có đôi chân bên, có khoang cơ thể chính thức. Giun đất được chọn là đại diện cho ngành giun đốt.

Giun đất
Tiết 15
Ngành giun Đốt
:
Giun đất sống ở đâu ?Em thấy giun đất vào thời gian nào trong ngày ?
Trả lời :
Giun đất sống trong đất ẩm ở : ruộng, vườn, nương, rẫy, đất rừng. Giun đất thường chui lên mặt đất vào ban đêm để kiếm ăn hoặc sau các trận mưa lớn và kéo dài.

Quan sát tranh hình 15.1, 15.2 SGK và đọc chú thích nhận biết vị trí các bộ phận bên ngoài của giun đất.
I. Hình dạng ngoài :
I. Hình dạng ngoài :
I. Hình dạng ngoài :
Mô tả hình dạng ngoài của giun đất ?
Cơ thể dài có đối xứng hai bên, phân đốt.
Phần đầu có miệng, thành cơ phát triển và đai sinh dục.
Phần đuôi có hậu môn.
I. Hình dạng ngoài :
II.Di chuyển :
Quan sát H15.3 (SGK/53) và sắp xếp lại 4 câu dưới đây sao cho phù hợp với động tác di chuyển của Giun đất?
- Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi.
- Giun chuẩn bị bò.
- Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi.
- Dùng toàn thân và vòng tơ làm chỗ dựa, vươn đầu về phía trước.
a
b
c
d
b
a
d
c
- Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi.
- Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi.
- Giun chuẩn bị bò.
- Dùng toàn thân và vòng tơ làm chỗ dựa, vươn đầu về phía trước.
Thứ tự các động tác di chuyển của Giun đất:
Thông qua những đặc điểm trên, những đặc điểm nào giúp Giun đất thích nghi với lối sống chui rúc trong đất?
- Cơ thể thuôn hai đầu.
- Da trơn có chất nhày.
- Mặt lưng có màu thẫm.
- Có vòng tơ ? di chuyển.
Nêu cách di chuyển của giun đất ?
II. Di chuyển :
- Nhờ sự chun dãn cơ thể kết hợp với các vòng tơ.
III. Cấu tạo trong :
Giun đất có những hệ cơ quan nào?
Sơ đồ hệ tiêu hoá
Sơ đồ hệ tuần hoàn và hệ thần kinh
So với Giun đũa, Giun đất có hệ cơ quan gì mới xuất hiện?
III. Cấu tạo trong :
Hệ tuần hoàn của Giun đất gồm những bộ phận nào?
Sơ đồ hệ tuần hoàn
Mạch lưng
Mạch vòng (tim)
Mạch bụng
III. Cấu tạo trong :
Sơ đồ hệ tuần hoàn
Mạch lưng
Mạch vòng
Mạch bụng
III. Cấu tạo trong :
Hệ thần kinh của Giun đất gồm các bộ phận nào?
Sơ đồ hệ thần kinh
Hạch não
Chuỗi thần kinh bụng
Vòng hầu
III. Cấu tạo trong :
Sơ đồ hệ thần kinh
Chuỗi thần kinh bụng
Hạch não
Vòng hầu
III. Cấu tạo trong :
Em có nhận xét gì về hệ tiêu hoá của giun đất so với giun đũa?
Lỗ miệng
Thực quản
Hầu
Diều
Dạ dày cơ
Ruột tịt
Ruột
Qua những đặc điểm cấu tạo trong của Giun đất, hãy nêu những điểm khác nhau giữa giun đất và giun đũa ?
Thảo luận nhóm
Những điểm khác nhau về cấu tạo trong giữa Giun đất và giun đũa:
Nêu đặc điểm cấu tạo trong của giun đất ?
Có khoang cơ thể chính thức.
Hệ tiêu hoá phân hoá.
Hệ tuần hoàn kín.
Hệ thần kinh kiểu chuỗi hạch.
III. Cấu tạo trong :
Iv. dinh dưỡng :
Thức ăn được biến đổi như thế nào trong hệ tiêu hoá của Giun đất?
Thức ăn lấy từ miệng , chứa ở diều, nghiền nhỏ ở dạ dày cơ được tiêu hoá nhờ enzim tiết ra từ ruột tịt và hấp thụ vào thành ruột.
Thức ăn của giun đất là gì ?
Thức ăn của giun đất là vụn thực vật và mùn đất .
Sự trao đổi khí (hô hấp) được thực hiện qua đâu?
Sự trao đổi khí (hô hấp) được thực hiện qua da.
Iv. dinh dưỡng :
Vì sao mưa nhiều, Giun đất lại chui lên mặt đất?
Cuốc phải giun đất thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra. Đó là chất gì và tại sao có màu đỏ ?
Dựa vào thông tin về dinh dưỡng và cấu tạo trong của giun đất, hãy giải thích các hiện tượng sau đây ở giun đất :
Mưa nhiều giun chui lên mặt đất vì nước ngập cơ thể làm chúng bị ngạt thở (do hô hấp bằng da).
Cuốc phải giun đất thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra vì giun đất có hệ tuần hoàn kín, máu mang sắc tố chứa sắt nên có màu đỏ.
IV. Dinh dưỡng
- Giun đất ăn vụn thực vật và mùn đất.
- Hô hấp qua da.
V. Sinh sản :
Nghiên cứu thông tin trong SGK ? nêu đặc điểm sinh sản của Giun đất?
Nêu đặc điểm sinh sản của giun đất ?
- Giun đất lưỡng tính, khi sinh sản chúng ghép đôi. Trứng được thụ tinh phát triển trong kén để thành giun non.
V. Sinh sản :
HS đọc mục em có biết .
Làm tơi, xốp đất, tạo điều kiện cho không khí thấm vào đất .
Làm tăng độ màu mỡ cho đất : Do phân và chất bài tiết ở cơ thể thải ra .
Có ý thức bảo vệ động vật có ích, đặc biệt là giun đất đã làm tăng độ phì cho đất thông qua hoạt động sống của mình.
Có ý thức phòng chống ô nhiễm môi trường đất, tăng cường độ che phủ của đất bằng thực vật để giữ ẩm và tạo mùn cho đất.
- Học sinh đọc kết luận chung SGK .
CủNG Cố Và LUYệN TậP
Kết luận chung
Cơ thể giun đất đối xứng hai bên, phân đốt và có khoang cơ thể chính thức. Nhờ sự chun dãn cơ thể kết hợp với các vòng tơ mà giun đất di chuyển được. Giun đất có cơ quan tiêu hoá phân hoá, hô hấp qua da, có hệ tuần hoàn kín và hệ thần kinh kiểu chuỗi hạch. Giun đất lưỡng tính, khi sinh sản chúng ghép đôi. Trứng được thụ tinh phát triển trong kén để thành giun non.
Trò chơi ô chữ
Luật chơi:
Gồm 4 người chơi. (Đại diện cho 4 nhóm)
Ô chữ hàng dọc gồm 7 chữ cái, tương ứng với 7 hàng ngang chia thành hai lượt chơi.
Mỗi ô chữ hàng ngang nếu trả lời đúng được 10 điểm.
Ô chữ hàng dọc chỉ được đoán sau lượt chơi thứ nhất. - Nếu trả lời đúng ô hàng dọc thì được 30 điểm.
Người cao điểm nhất là người thắng cuộc và được nhận điểm 10.
7. Đây là hệ cơ quan mới xuất hiện ở Giun đất?
3. Đây là một tên khác của vòng tơ ở Giun đất?
4. Đây là một loại hạch thần kinh nằm trên hầu của Giun đất?
6. Đây là chất giúp máu của Giun đất có màu đỏ?
2.Đây là kiểu thần kinh của Giun đất?
5. Đây là hiện tượng bắt đầu của quá trình sinh sản của Giun đất?
1
2
3
6
7
Đây là đặc điểm hệ tiêu hoá của Giun đất?
5
4
p
h
â
n
h
o
á
c
h
u
ỗ
i
h
ạ
c
h
c
h
â
n
b
ê
n
h
ạ
c
h
n
ã
o
g
h
é
p
đ
ô
i
s
ắ
c
t
ố
h
ệ
t
u
ầ
n
h
o
à
n
1
2
3
6
7
5
4
p
h
â
n
h
o
á
c
h
u
ỗ
i
h
ạ
c
h
c
h
â
n
b
ê
n
h
ạ
c
h
n
ã
o
g
h
é
p
đ
ô
i
s
ắ
c
t
ố
h
ệ
t
u
ầ
n
h
o
à
n
Hướng dẫn HọC ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi 1,2 SGK ,làm bài tập vào VBT.
Đọc "Em có biết".
Chuẩn bị bài mới : " Thực hành : Mổ và quan sát giun đất"
- Chuẩn bị mẫu vật : Mỗi nhóm 1 con giun đất to bỏ vào lọ.
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
ĐÃ ĐẾN DỰ