Bài 15. Đông máu và nguyên tắc truyền máu

KIỂM TRA BÀI CŨ
Máu gồm những thành phần nào?
Vai trò của huyết tương, hồng cầu, bạch cầu?
Bài 15: Tiết 15:
ĐÔNG MÁU
VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
Người soạn Phùng Thị Mai Hương
Trường THCS Lê Quý Đôn - Bỉm Sơn
1. Cơ chế đông máu và vai trò của nó
Máu
Tế bào máu
Huyết tương
vỡ
enzim
Chất sinh tơ máu
(axitamin, Ca2+)
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Tơ máu
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
1. Cơ chế đông máu và vai trò của máu
Máu
Tế bào máu
Huyết tương
vỡ
enzim
Chất sinh tơ máu
(axitamin, Ca2+)
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Tơ máu
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
Đông máu là gì?


Sự đông máu có ý nghĩa gì đối với sự sống?

Sự đông máu liên quan tới yếu tố nào của máu?

Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ đâu?

Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu?
Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông bịt kín vết thương.
Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.
Đông máu có liên quan tới hoạt động của tiểu cầu là chủ yếu.
Tơ máu kết mạng lưới ôm giữ các tế bào máu tạo thành khối máu đông.
- Bám vào vết rách và bám vào nhau để tạo thành nút tiểu cầu bịt tạm vết rách.
- Giải phóng chất giúp hình thành búi tơ máu để tạo thành khối máu đông.
- Đông máu: Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông bịt kín vết thương.
- Ý nghĩa: Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.
- Cơ chế:
Máu lỏng
Các tế bào máu
Huyết tương
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
Chất sinh tơ máu
Vỡ
Enzim
Tơ máu
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
2. Các nguyên tắc truyền máu
Các nhóm máu ở người:
- Hồng cầu máu người cho có loại kháng nguyên nào?
- Huyết tương máu của người nhận có loại kháng thể nào? Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho hay không?
Hồng cầu máu người cho có hai loại kháng nguyên là A và B
Huyết tương máu của người nhận có hai loại kháng thể là  (gây kết dính A) và  (gây kết dính B). Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho.
Hồng cầu không bị kết dính
Hồng cầu bị kết dính
O
A
B
AB
O O
A A
B B
AB AB
O O
A A
B B
AB AB
Ở người có 4 nhóm máu : A, B, AB, O
Sơ đồ mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu.
O O
A A
B B
AB AB
b. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu
Máu có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm O được không? Vì sao?

Máu không có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?
Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV...) có thể truyền cho người khác được không? Vì sao?
Máu có cả kháng nguyên A và B không truyền cho người có nhóm máu O được vì sẽ bị kết dính hồng cầu.
Máu không có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được vì không bị kết dính hồng cầu.
Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV...) không được đem truyền cho người khác vì sẽ gây nhiễm các bệnh này cho người được truyền máu
Khi truyền máu cần tuân theo các nguyên tắc:
- Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp.
- Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu.
Khoanh tròn vào chữ cái câu trả lời đúng:
1. Tế bào máu nào tham gia vào quá trình đông máu?
A. Hồng cầu
B. Bạch cầu
C. Tiểu cầu
D. Cả Avà B.
Khoanh tròn vào chữ cái câu trả lời đúng:
2. Máu không đông được là do?
A. Tơ máu
B. Huyết tương
C. Bạch cầu
D. Tiểu cầu
Khoanh tròn vào chữ cái câu trả lời đúng:
3. Tơ máu có tên gọi là:
A. Fibrinôgen
B. Fibrin
C. Glucô
D. Lipit