Bài 15. Đông máu và nguyên tắc truyền máu

Sinh học 8
1. Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể? Cơ chế phòng thủ của bạch cầu?
Các bạch cầu tham gia bảo vệ cơ thể bằng các cơ chế: thực bào, tạo kháng thể vô hiệu hóa kháng nguyên, phá hủy các tế bào đã bị nhiễm bệnh.
- Thöïc baøo: Baïch caàu hình thaønh chaân giaû baét vaø nuoát vi khuaån roài tieâu hoùa.
- Limphoâ B: tieát khaùng theå voâ hieäu hoùa vi khuaån.
- Limphoâ T: phaù huûy teá baøo ñaõ bò nhieãm vi khuaån baèng caùch nhaän dieän vaø tieáp xuùc vôùi chuùng.
2. Miễn dịch là gì? bản thân em đã miễn dịch bệnh gì?
Miễn dịch là khả năng cơ thể không mắc một số bệnh nào đó. Có hai loại miễn dịch là miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo.
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. Đông máu:
- Sự đông máu có ý nghĩa gì với sự sống của cơ thể?
- Sự đông máu liên quan đến yếu tố nào?
- Máu không chảy ra khỏi mạch nữa nhờ đâu?
- Tiểu cầu có vai trò gì với sự đông máu?
Nghiên cứu thông tin, quan sát sơ đồ SGK tr.48 thảo luận nhóm hoàn thành các câu hỏi sau:
Máu lỏng
Các tế bào máu
Huyết tương
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
Chất sinh
Tơ máu
Huyết thanh
Tơ máu
Khối máu đông
Vỡ
Enzim
Ca 2++
- Sự đông máu có ý nghĩa gì với sự sống của cơ thể?
- Sự đông máu liên quan đến yếu tố nào?
- Máu không chảy ra khỏi mạch nữa nhờ đâu?
- Tiểu cầu có vai trò gì với sự đông máu?
Đông máu là một cơ chế tự vệ của cơ thể, giúp cơ thể không mất nhiều máu khi bị thương
Những yếu tố liên quan đến sự đông máu: chủ yếu là tiểu cầu với sự tham gia của ion Canxi (Ca++).
Máu không bị chảy ra khỏi mạch là nhờ búi tơ máu được hình thành ôm giữ các tế bào máu làm thành khối máu đông bịt kín vết rách ở mạch máu.
Trong quá trình đó tiểu cầu có vai trò: bám vào vết rách và bám vào nhau để tạo thành nút tiểu cầu bịt tạm thời vết rách.
Giải phóng Enzime giúp hình thành búi tơ máu để tạo thành khối máu đông.
I. Đông máu:
 - Đông máu là cơ chế bảo vệ cơ thể chống mất máu.
 - Sự đông máu có liên quan đến hoạt động tiểu cầu là chủ yếu, để hình thành một búi tơ máu giữ các tế bào máu đông thành khối bịt kín vết thương.
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. Đông máu:
II. Các nguyên tắc truyền máu:
1. Các nhóm máu ở người:
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
Nghiên cứu thông tin, quan sát hình 15. thảo luận trả lời câu hỏi
Hồng cầu máu người cho có loại kháng nguyên nào?
Huyết tương máu người nhận có loại kháng thể nào?
- Có 2 loại kháng nguyên trên hồng cầu là A và B.
Thí nghiệm Lanstayno (Kaar Landsteiner)
Huyết tương nhóm máu (người nhận)
Hồng cầu của các nhóm máu người cho
O (α, β)
A (β)
B (α)
AB (0)
Không kết dính
Kết dính
Không kết dính
Không kết dính
Không kết dính
Không kết dính
Không kết dính
Không kết dính
Kết dính
Kết dính
Kết dính
Kết dính
Kết dính
Kết dính
Không kết dính
Kết quả thí phản ứng giữa các nhóm máu
Không kết dính
I. Đông máu:
II. Các nguyên tắc truyền máu:
1. Các nhóm máu ở người:
Đánh dấu mũi tên vào sơ đồ :
O O
A A
A B AB
B B
Kết quả:
O O
A A
B B
A B AB
 - Ở người có 4 nhóm máu là: O, A, B và AB (sgk tr.49)
- Sơ đồ mối quan hệ giữa cho nhân các nhóm máu:
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu:
1. Máu có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?
2. Máu không có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?
3. Máu có nhiễm các nguyên nhân gây bệnh (vi rút, viêm gan siêu vi, HIV…) có thể đem truyền cho người khác được không? Vì sao?
 - Khi truyền máu cần tuân theo nguyên tắc :
+Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp
+Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu.
Khi truyền máu cần tuân theo nguyên tắc nào?
I. Đông máu:
II. Các nguyên tắc truyền máu:
1. Các nhóm máu ở người:
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
Hãy đánh dấu vào ô câu trả lời đúng.
1. Tế bào máu tham gia vào quá trình đông máu:
a. Hồng cầu
b. Bạch cầu
c. Tiểu cầu.
2. Người có nhóm máu AB không truyền được người có nhóm máu A, B, O vì:
a. Nhóm máu AB hồng cầu có cả Kháng nguyên A và B.
b. Nhóm máu AB huyết tương không có.
c. Nhóm máu AB ít người có.
3. Máu không đông được là do:
a. Tơ máu
b. Huyết tương
c. Bạch cầu
Kiểm tra đánh giá
DẶN DÒ:
- Học bài và trả lời câu hỏi sgk;
- Đọc mục “em có biết”;
- Xem bài 16.trả lời 2 câu hòi SGK;
- Hệ tuần hoàn máu gồm những thành phần nào?;
- Hệ bạch huyết gồm những thành phần nào?.