Bài 15. Đông máu và nguyên tắc truyền máu

KIỂM TRA BÀI CŨ
Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể?
Bạch cầu trung tính và bạch cầu mono hình thành chân giả bắt và nuốt vi khuẩn rồi tiêu hoá chúng.
Limpho B chống lại các kháng nguyên bằng cách tiết ra kháng thể gây kết dính kháng nguyên.
Limpho T tiết ra các phân tử protêin đặc hiệu làm tan màng tế bào nhiễm.
Ở tiết học trước các em đã được tìm hiểu vai tro của bạch cầu. Vậy, tiểu cầu co chức năng gì bài học hôm nay cô và các em sẽ tìm hiểu điều đó.
TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
+ Động máu là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu động.
+ Cơ chế:
Máu
Tế bào máu
Huyết tương
vỡ
enzim
Chất sinh tơ máu
(axitamin, Ca2+)
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Tơ máu
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
Tế bào máu
Máu
Huyết tương
vỡ
enzim
Chất sinh tơ máu
(axitamin, Ca2+)
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Tơ máu
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
Quan sát sơ đồ dưới đây cùng thông tin ở sgk trả lời phần ở sgk.
TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
1. Sự đông máu có ý nghĩa gì đối với sự sống?

4. Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu?
3. Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ đâu?
2. Sự đông máu liên quan tới yếu tố nào của máu?

- Giúp cơ thể tự bảo vệ chống mất nhiều máu khi bị thương.

- Hoạt động của tiểu cầu là chủ yếu.
- Tơ máu kết mạng lưới ôm giữ các tế bào máu tạo thành khối máu đông bịt kín vết thương.

- Giải phóng enzim giúp hình thành búi tơ máu để tạo thành khối máu đông.
Hoạt động nhóm
TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
- Đông máu: Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông.
Cơ chế: (sgk).
- Ý nghĩa: Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.

Vì sao máu chỉ đông khi chảy ra khỏi mạch, còn lưu thông ở trong mạch thì không bị đông?
Ý nghĩa của sự đông máu?
TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
Ảnh hiển vi mô tả máu đông
- Đông máu: Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông.
- Cơ chế: (sgk).
- Ý nghĩa: Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.

? Có trường hợp nào máu trong mạch đông lại thành cục không?
Có hai trường hợp:
+ Thành động mạch bị xơ vữa làm tiểu cầu bị vở gây đông máu trong mạch (động mạch vành nuôi tim bị xơ vữa có thể dẫn đến bị nhồi máu cơ tim).
+ Trước kia có hiện tượng khi truyền máu thì hồng cầu trong máu của người cho kết dính lại thành cục gây tắc mạch máu ở người, dẫn đến tử vong.

TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
II/ Các nguyên tắc truyền máu
1. Các nhóm máu ở người.
- Hồng cầu máu người cho có hai loại kháng nguyên là A và B
- Huyết tương máu của người nhận có hai loại kháng thể là  (gây kết dính A) và  (gây kết dính B).
Ở người có 4 nhóm máu: O, A, B, AB
- Đông máu: Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông.
- Ý nghĩa: Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.
- Cơ chế: (sgk).
Hồng cầu không bị kết dính
Hồng cầu bị kết dính
O
A
B
AB
 gây kết dính A
 gây kết dính B
TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
II/ Các nguyên tắc truyền máu
1. Các nhóm máu ở người.
Ở người có 4 nhóm máu: O, A, B, AB
- Đông máu: Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông.
- Ý nghĩa: Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.
- Cơ chế: (sgk).
Hãy hoàn thành sơ đồ cho và nhận giữa các nhóm máu ở người
TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
II/ Các nguyên tắc truyền máu
1. Các nhóm máu ở người.
Ở người có 4 nhóm máu: O, A, B, AB
- Đông máu: Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông.
- Ý nghĩa: Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.
- Cơ chế: (sgk).
Sơ đồ cho và nhận giữa các nhóm máu ở người
TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
II/ Các nguyên tắc truyền máu
1. Các nhóm máu ở người.
Ở người có 4 nhóm máu: O, A, B, AB
2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu
- Máu có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm O được không? Vì sao?
- Máu không có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?

- Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV...) có thể truyền cho người khác được không? Vì sao?

Máu có cả kháng nguyên A và B không truyền cho người có nhóm máu O được vì sẽ bị kết dính hồng cầu.
Máu không có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được vì không bị kết dính hồng cầu

Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV...) không được đem truyền cho người khác vì sẽ gây nhiễm các bệnh này cho người được truyền máu
Khi truyền máu cần tuân theo các nguyên tắc:
- Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp.
- Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu.
- Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp.
- Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu.
TIẾT 15
BÀI 15
ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I/ Đông máu
II/ Các nguyên tắc truyền máu
1. Các nhóm máu ở người.
Ở người có 4 nhóm máu: O, A, B, AB
2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu
- Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp.
- Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu.
Ở Việt Nam lấy ngày 7/4 là ngày HIẾN MÁU NHÂN ĐẠO
Bài tập: Chọn đáp án đúng nhất
2. Người có nhóm máu B sẽ nhận được máu từ người có nhóm máu:
A. Nhóm máu O và A
B. Nhóm máu O và B
C. Nhóm máu O và AB
D. Nhóm máu A và B
1. Chọn cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
Đông máu là một cơ chế bảo vệ cơ thể ...........(1)..........
Sự đông máu có vai trò quan trọng của .....(2)...
Khi truyền máu cần ...........(3)............. để tránh tai biến
chống mất máu
tiểu cầu
tuân thủ nguyên tắc
NHIỆM VỤ Ở NHÀ:


* Nắm chắc nội dung bài học.
* Làm bài tập số 2 & 3.
* Sưu tầm thêm một số hình ảnh về Hiến máu nhân đạo.
* Đọc phần em có biết
* Soạn bài 16.


Kính chào tạm biệt
Hẹn gặp lại
Giáo viên biên soạn :
Nguyễn Thị Cúc
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ VÀ HỌC SINH ĐÃ QUAN TÂM THEO DÕI BÀI DẠY .


TRƯỜNG THCS CAM LÂM
NĂM HỌC : 2010 - 2011