Bài 15. Đông máu và nguyên tắc truyền máu

TRƯỜNG THCS VỊ ĐÔNG
GIÁO ÁN SINH HỌC 8
GV:CAO THỊ NGỌC ĐIỆP
Kiểm Tra Bài Cũ
****
1. Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể? Kháng thể là gì?
- Thực bào: Bạch cầu mono và bạch cầu trung tính hình thành chân giả bắt, nuốt và tiêu hóa các vi khuẩn.
- Bạch cầu LimphoB tiết ra kháng thể vô hiệu hóa vi khuẩn.
- Bạch cầu LimphoT tiết Protein đặc hiệu làm thủng màng và phá hủy tế bào cơ thể bị nhiễm khuẩn.
2. Miễn dịch là gì? Miễn dịch tự nhiên khác với miễn dịch nhân tạo như thế nào?
Kháng thể là những phân tử protein do cơ thể tiết ra để chống lại kháng nguyên.

- Miễn dịch tự nhiên: Là khả năng tự chống bệnh của cơ thể.
- Miễn dịch nhân tạo: Tạo cho cơ thể khả năng miễn dịch bằng vacxin.
Miễn dịch : là khả năng cơ thể không mắc một số bệnh nào đó.
Bài 15:
Tuần 8. Tiết 15
ĐÔNG MÁU
VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. Đông máu:
Máu
Tế bào máu
Huyết tương
vỡ
enzim
Chất sinh tơ máu
(axitamin, Ca2+)
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Tơ máu
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
Cơ chế đông máu
Máu
Tế bào máu
Huyết tương
vỡ
Enzim
Chất sinh tơ máu
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Tơ máu
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
* Đông máu là gì?


* Sự đông máu có ý nghĩa gì đối với sự sống?

* Sự đông máu liên quan tới yếu tố nào của máu?


* Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ đâu?


* Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu?
* Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông bịt kín vết thương.

* Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.

* Đông máu có liên quan tới hoạt động của tiểu cầu là chủ yếu.


* Tơ máu kết mạng lưới ôm giữ các tế bào máu tạo thành khối máu đông.



* Giải phóng chất giúp hình thành búi tơ máu để tạo thành khối máu đông.
- Đông máu: Là hiện tượng máu lỏng chảy ra khỏi mạch tạo thành cục máu đông bịt kín vết thương.
- Ý nghĩa: Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.
- Cơ chế:
Máu lỏng
Các tế bào máu
Huyết tương
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
Chất sinh tơ máu
Vỡ
Enzim
Tơ máu
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Máu lỏng
II. Các nguyên tắc truyền máu:
1/ Các nhóm máu ở người:
- Hồng cầu máu người cho có loại kháng nguyên nào?
- Huyết tương máu của người nhận có loại kháng thể nào? Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho hay không?
Hồng cầu máu người cho có hai loại kháng nguyên là A và B
Huyết tương máu của người nhận có hai loại kháng thể là  (gây kết dính A) và  (gây kết dính B). Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho.
Hồng cầu không bị kết dính
Hồng cầu bị kết dính
O
A
B
AB
O O
A A
B B
AB AB
O O
A A
B B
AB AB
- Ở người có 4 nhóm máu : O, A, B, AB.
- Sơ đồ mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu.
O O
A A
B B
AB AB
2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu
* Máu có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm O được không? Vì sao?

* Máu không có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?
* Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV...) có thể truyền cho người khác được không? Vì sao?
* Máu có cả kháng nguyên A và B không truyền cho người có nhóm máu O được vì sẽ bị kết dính hồng cầu.

* Máu không có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được vì không bị kết dính hồng cầu.
* Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV...) không được đem truyền cho người khác vì sẽ gây nhiễm các bệnh này cho người được truyền máu.
Khi truyền máu cần tuân theo các nguyên tắc:
- Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp.
- Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu.
1. Tế bào máu nào tham gia vào quá trình đông máu?
CỦNG CỐ
Tế bào tiểu cầu
2. Đông máu có ý nghĩa gì đối với cơ thể?
Ý nghĩa: Giúp cơ thể tự bảo vệ, chống mất máu khi bị thương.
3. Ở người có bao nhiêu nhóm máu? Kể tên các nhóm máu đó.
Ở người có 4 nhóm máu: O, A, B, AB.

4. Người có nhóm máu O có thể cho được những người có nhóm máu nào?
Cho được người có nhóm máu O, A, B, AB.
5. Người có nhóm máu AB có thể cho được người có nhóm máu nào?
Cho được người có nhóm máu AB
6. Khi truyền máu cần tuân thủ theo những nguyên tắc nào?
- Lựa chọn nhóm máu cho phù hợp.
- Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu.
DẶN DÒ VỀ NHÀ
- Học bài, trả lời câu hỏi SGK/ 50.
- Đọc mục “ Em có biết” SGK/50.
- Chuẩn bị trước bài 16- Tuần hoàn máu và lưu thông bạch huyết.
+ Xem lại kiến thức về hệ tuần hoàn của ĐV lớp thú.
+ Xem hình 16.1 sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn máu.