Bài 15. Đông máu và nguyên tắc truyền máu

Text
Text
Minh họa chuyên đề
Giáo viên: Nguy?n Th? Bích Huy
TRƯỜNG THCS D?NG DA
NĂM HỌC: 2012 - 2013
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Nêu các hoạt động bảo vệ cơ thể của bạch cầu?
Miễn dịch là gì? Người ta thường tiêm phòng cho trẻ những loại bệnh gì?
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. ĐÔNG MÁU
Máu Lỏng
Tế bào máu
Huyết tương
vỡ
enzim
Chất sinh tơ máu
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Tơ máu
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu

SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐÔNG MÁU
Máu lỏng
Tế bào máu
Huyết tương
vỡ
enzim
Chất sinh tơ máu
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Tơ máu
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
Sơ đồ đông máu
Nội dung Phiếu học tập
Là hiện tượng hình thành khối máu đông hàn kín vết thương
Là cơ chế tự bảo vệ cơ thể chống mất máu khi bị thương
Theo sơ đồ đông máu
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. ĐÔNG MÁU
Là hiện tượng hình thành khối máu đông hàn kín vết thương
Là cơ chế tự bảo vệ cơ thể chống mất máu
Máu lỏng
Tế bào máu
Huyết tương
vỡ
enzim
Chất sinh tơ máu
Ca2+
Huyết thanh
Khối máu đông
Tơ máu
Hồng cầu
Bạch cầu
Tiểu cầu
Sơ đồ đông máu
Sự đông máu có liên quan tới yếu tố nào của máu?
Tiểu cầu và chất sinh tơ máu nhưng chủ yếu là hoạt động của tiểu cầu

Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu?
Vai trò của tiểu cầu : Bám vào vết rách và bám vào nhau để tạo thành nút tiểu cầu bịt tạm thời vết rách. Giải phóng chất enzim giúp hình thành búi tơ máu để tạo thành khối máu đông
Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ đâu ?
Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ búi tơ máu được hình thành ôm giữ các tế bào máu làm thành khối máu đông bịt kín vết rách.
? Tìm hiểu rõ cơ chế đông máu , con người đã vận dụng như thế nào trong đời sống?
-Thực hiện các biện pháp chống sự đông máu :dùng đũa khuấy để lấy hết sợi tơ máu hay bỏ vào một chất hóa học để làm kết tủa ion Ca Phương pháp này đã dược áp dụng trong việc giữ máu để truyền cho những bệnh nhân mất nhiều máu.
-Chế tạo ra thuốc đông máu dùng cho bệnh nhân bị bệnh máu khó đông, hay dùng cho bệnh nhân trong khi phẩu thuật.
Trong trường hợp vết thương lớn phải có sự hỗ trợ của các biện pháp cấp cứu cầm máu như:
Sử dụng dây garo khi vết thương chảy máu động mạch ở tay hoặc chân.
Ấn tay vào động mạch gần vết thương về phía tim…
Đưa đến bệnh viện để cấp cứu.
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. ĐÔNG MÁU
II. CÁC NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
1. Các nhóm máu ở người
- Hồng cầu máu người có loại kháng nguyên nào ?
- Hồng cầu máu người có 2 loại kháng nguyên là A và B
- Huyết tương máu người có loại kháng thể nào ? Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người không ?
Huyết tương máu người có 2 loại kháng thể là  và . Kháng thể  gây kết dính kháng nguyên A, kháng thể  gây kết dính kháng nguyên B
-Thí nghiệm /48 SGK
- Ở người có bao nhiêu nhóm máu?
- Ở người có 4 nhóm máu:
O, A, B, AB
O
A
B
AB
Không có
Có cả α và β

A
β
B
B
A, B
α
Không có
A
Bảng : Đặc điểm của 4 nhóm máu
Đánh dấu chiều mũi tên để phản ánh mối quan hệ cho và nhân giữa các nhóm máu để không gây kết dính hồng cầu trong sơ đồ sau:
O
AB
B
A
A
AB
B
O

Hồng cầu không bị kết dính
Hồng cầu bị kết dính
O
A
B
AB
 gây kết dính A
 gây kết dính B
O
AB
B
A
A
AB
B
O
 Sơ đồ cho và nhận giữa các nhóm máu ở người
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. ĐÔNG MÁU
II. CÁC NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
1. Các nhóm máu ở người
-Thí nghiệm /48 SGK
- Ở người có 4 nhóm máu: O, A, B, AB
- Sơ đồ truyền máu : sgk
2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu:
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. ĐÔNG MÁU
II. CÁC NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
1. Các nhóm máu ở người
-Thí nghiệm /48 SGK
- Ở người có 4 nhóm máu: O, A, B, AB
- Sơ đồ truyền máu : sgk
2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu:
Câu 1: Máu có cả kháng nguyên A và B có truyền cho nhóm máu O được không? Vì sao?
Cõu 2: Mỏu khụng cú khỏng nguyờn A v� B cú truy?n cho nhúm mỏu O du?c khụng? Vỡ sao?
I. Đông máu
II. Các nguyên tắc truyền máu
1. Các nhóm máu ở người.
2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu
Câu 3: Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh( Virut viêm gan B, virut HIV có đem truyền cho người khác được không? Vì sao?
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
- Máu có cả kháng nguyên A và B không thể truyền cho người có nhóm máu O ( có cả  và ) vì sẽ bị kết dính hồng cầu

Câu 2 :Máu không có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không ? Vì sao ?
- Máu không có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O vì không bị kết dính hồng cầu
- Máu có các tác nhân gây bệnh(virut viêm gan B, virut HIV…) không được đem truyền cho người khác vì sẽ gây nhiễm các bệnh này cho người được truyền máu
Tiết 15: ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. ĐÔNG MÁU
II. CÁC NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
1. Các nhóm máu ở người
-Thí nghiệm /48 SGK
- Ở người có 4 nhóm máu: O, A, B, AB
- Sơ đồ truyền máu : sgk
2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu:
Khi truyền máu cần tuân thủ những nguyên tắc nào?
- Trước khi truyền máu nên xột nghi?m mỏu tru?c d? l?a ch?n lo?i mỏu truy?n cho phự h?p:
+Trỏnh tai bi?n (k?t dớnh h?ng c?u )
+Trỏnh b? nh?n mỏu nhi?m cỏc tỏc nhõn gõy b?nh.
Ở Việt Nam lấy ngày 7/4 là ngày HIẾN MÁU NHÂN ĐẠO
Bài tập: Chọn đáp án đúng nhất
2. Người có nhóm máu B sẽ nhận được máu từ người có nhóm máu:
A. Nhóm máu O và A
B. Nhóm máu O và B
C. Nhóm máu O và AB
D. Nhóm máu A và B
1. Chọn cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
-Đông máu là một cơ chế bảo vệ cơ thể ...........(1)..........
-Sự đông máu có vai trò quan trọng của .....(2)...
-Khi truyền máu cần ...........(3)............. để tránh tai biến và tránh bị nhận máu nhiễm các tác nhân gây bệnh.
chống mất máu
tiểu cầu
Xét nghiệm máu
Về nhà
Làm câu 3 SGK- 50.
Suy nghi tr? l?i cõu h?i :
?)Vỡ sao mỏu ra kh?i m?ch thỡ dụng , cũn luu thụng trong m?ch thỡ khụng dụng?
- Ôn tập cấu tạo và hoạt động hệ tuần hoàn của thỏ.
Chu?n tru?c b? b�i 16 :
Mụ t? 2 vũng tu?n ho�n mỏu trong co th? ?
H? b?ch huy?t g?m nh?ng th�nh ph?n c?u t?o n�o ?
Nờu vai trũ c?a tim v� h? m?ch trong h? tu?n ho�n mỏu?
CHÚC CÁC THẦY CÔ SỨC KHỎE
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT