Bài 15. Đông máu và nguyên tắc truyền máu

Hân hạnh kính chào
Qu� Th?y cơ v� h?c sinh
SINH HỌC 8
GIÁO VIÊN: Nguyễn Thị Kim Xoa
Kiểm tra bài cũ
- Máu gồm những thành phần nào? Nêu chức năng của hồng cầu và bạch cầu?
* Máu gồm: Huyết tương và các tế bào máu. Các tế bào máu gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu.
* Chức năng:
-Hồng cầu: Vận chuyển O2 và CO2
- Bạch cầu: Bảo vệ cơ thể bằng 3 hàng rào phòng thủ.
Sự thực bào (bạch cầu trung tính và bạch cầu mô nô)
Tế bào B: Tiết kháng thể vô hiệu hoá kháng nguyên
Tế bào T: Tiết kháng thể phá huỷ tế bào nhiễm bệnh
Tiết 15, Bài 15

ĐÔNG MÁU VÀ
NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
ĐÔNG MÁU VÀ
NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
Tiết 15, Bài 15
I. Đông máu:
?Em đã bao giờ bị đứt tay hay một vết thương nào đó gây chảy máu chưa?
Vết thương đó lớn hay nhỏ, chảy máu nhiều hay ít? Và lúc đó em đã tự xử lí hay được xử lí như thế nào?
Vỡ
Enzim
Ca+2
Tơ máu
Khối
máu
đông
Tiểu cầu
Quá trình hình thành khối máu đông
Thảo luận nhóm, hoàn thành các câu hỏi sau:
▼1. Sự đông máu có ý nghĩa gì với sự sống của cơ thể?
2. Sự đông máu liên quan đến yếu tố nào của cơ thể?
3. Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu?
4. Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ đâu?
1. Sự đông máu có ý nghĩa gì với sự sống của cơ thể?
- Đông máu là một cơ chế bảo vệ cơ thể chống mất máu
2. Sự đông máu liên quan đến yếu tố nào của cơ thể?
- Sự đông máu liên quan đến hoạt động của tiểu cầu là chủ yếu.
3. Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu?
-Tiểu cầu vỡ giải phóng enzim, kết hợp với chất sinh tơ máu để tạo thành tơ máu giúp máu đông.
4. Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ đâu?
-Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ búi tơ máu được hình thành ôm giữ các tế bào máu làm thành khối máu đông bịt kín vết rách ở mạch máu

Tiết 15, Bài 15 : ĐÔNG MÁU VÀ
NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I.Đông máu :









Đông máu là một cơ chế bảo vệ cơ thể chống mất máu
Sự đông máu liên quan đến hoạt động của tiểu cầu là chủ yếu:Tiểu cầu vỡ giải phóng enzim, kết hợp với chất sinh tơ máu để tạo thành tơ máu giúp máu đông.
-Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ búi tơ máu được hình thành ôm giữ các tế bào máu làm thành khối máu đông bịt kín vết rách ở mạch máu



Tiết 15, Bài 15 : ĐÔNG MÁU VÀ
NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I.Đông máu :- Sơ đồ đông máu SGK – trang 48
Đông máu là một cơ chế bảo vệ cơ thể chống mất máu
Sự đông máu liên quan đến hoạt động của tiểu cầu là chủ yếu:Tiểu cầu vỡ giải phóng enzim, kết hợp với chất sinh tơ máu để tạo thành tơ máu giúp máu đông.
Máu không chảy ra khỏi mạch nữa là nhờ búi tơ máu được hình thành ôm giữ các tế bào máu làm thành khối máu đông bịt kín vết rách ở mạch máu


Ảnh (hiển vi) mô tả: MÁU ĐÔNG
Ở người, số lượng tiểu cầu quá ít, dưới 35000/ml máu, máu sẽ khó đông khi bị chảy máu. Trong trường hợp vết thương lớn phải có sự hỗ trợ của các biện pháp cấp cứu cầm máu như:
Sử dụng dây garô khi vết thương chảy máu động mạch ở tay hoặc chân.
Ấn tay vào động mạch gần vết thương về phía tim…
Dây garô
Ấn động mạch
ĐÔNG MÁU VÀ
NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
Tiết 15
II. Các nguyên tắc truyền máu:
I. Đông máu:
1. Các nhóm máu ở người:
Kháng thể 
Kháng thể 
Kháng nguyên A
Kháng nguyên B
dính
dính
HUYẾT TƯƠNG
HỒNG CẦU
Có 4 nhóm máu:
Hồng cầu không bị kết dính
Hồng cầu bị kết dính
O
A
B
AB
 gây kết dính A
 gây kết dính B
(0)
(A)
(B)
(A,B)
Tiết 15, Bài 15 : ĐÔNG MÁU VÀ
NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
I. Đông máu:
II. Các nguyên tắc truyền máu:
1. Các nhóm máu ở người:
- Ở người có 4 nhóm máu : A, B, AB, O
-Sơ đồ truyền máu :



O
AB
B
A
A
AB
B
O
Đánh dấu chiều mũi tên để phản ánh mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu để không gây kết dính hồng cầu trong sơ đồ sau:
SƠ ĐỒ TRUYỀN MÁU
Chuyên cho
Chuyên nhận
ĐÔNG MÁU VÀ
NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
Tiết 15,Bài 15
II. Các nguyên tắc truyền máu:
I. Đông máu:
1. Các nhóm máu ở người:
2. Các nguyên tắc cần tuân
thủ khi truyền máu:
1- Máu có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?
2- Máu không có cả kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao?
3- Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (virut viêm gan B, virut HIV,...) có thể đem truyền cho người khác được không? Vì sao?
- Không. Vì gây kết dính với  và 
-Được. Vì không gây kết dính
-Không. Vì gây nhiễm bệnh cho người nhận máu.
TRAO ĐỔI ĐÔI BẠN:
Khi truyền máu cần tuân thủ
những nguyên tắc nào?
Khi truyền máu cần phải tuân thủ
- Lựa chọn nhóm máu phù hợp.
- Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền.


Tiết 15,Bài 15 :ĐÔNG MÁU VÀ
NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU


I. Đông máu:
II. Các nguyên tắc truyền máu:
1. Các nhóm máu ở người:
2. Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu:
- Lựa chọn nhóm máu phù hợp.
- Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền.





Ở Việt Nam lấy ngày 7/4 là ngày HIẾN MÁU NHÂN ĐẠO
GHI NHỚ
Đông máu là một cơ chế bảo vệ cơ thể để chống mất máu. Sự đông máu liên quan đến hoạt động của tiểu cầu là chủ yếu, để hình thành một búi tơ máu ôm giữ các tế bào máu thành một khối máu đông bịt kín vết thương.
Khi truyền máu cần làm xét nghiệm trước để lựa chọn loại máu truyền cho phù hợp, tránh tai biến và tránh nhận các nhóm máu nhiễm các tác nhân gây bệnh.
Chọn cậu đúng nhất:
1.Tế bào máu nào tham gia vào quá trình đông máu:
a. Hồng cầu b. Bạch cầu c. Tiểu cầu
2.Huyết tương khi mất chất sinh tơ máu sẽ tạo thành:
a. Tơ máu b. Cục máu đông
c. Huyết thanh d. Bạch huyết
3.Người có nhóm máu AB không truyền máu được cho người có nhóm máu O,A,B vì :
a.Nhóm máu AB, hồng cầu có cả kháng nguyên A và B
b.Nhóm máu AB huyết tương không có Anpha, Bêta
c.Nhóm máu AB ít người có
BÀI TẬP VỀ NHÀ
-Học thuộc bài
-Trả lời 2, 3 SGK- 50.
- Ôn tập cấu tạo và hoạt động hệ tuần hoàn của thỏ.
-Đọc em có biết.
Chân thành cảm ơn
Quý Thầy cô và học sinh